Chuyên cơ Không lực Một của tổng thống Mỹ biến đổi qua từng thời kỳ

Chuyên cơ Không lực một hiện nay

Cái người Mỹ gọi là Air Force One hay "Không lực Một" không phải là tên của chiếc máy bay, đó là tên gọi của bất kỳ chiếc máy bay nào mà POTUS (president of the US, hay tổng thống Mỹ) sử dụng. Vì vậy, về mặt lý thuyết, một chiếc máy bay Cessna nhỏ hàng chục năm tuổi mà Tổng thống Joe Biden bay để nhảy dù giải trí sẽ là Không lực Một trong ít nhất là vài chục phút.

Còn Air Force One chính thức hiện nay của tổng thống Mỹ là hai chiếc Boeing VC-25, phiên bản quân sự của dòng Boeing 747 được trang bị một số biện pháp đối phó đường không đặc biệt bí mật. Tuy nhiên, cũng không phải luôn luôn là như vậy.

Các máy bay Không lực Một trước đó được tổng thống Mỹ sử dụng có ít tính năng đặc biệt và giống như bất kỳ máy bay nào khác. Máy bay tổng thống Mỹ lần đầu tiên được gọi là Không lực Một dưới thời Tổng thống Dwight Eisenhower vào năm 1953.

Máy bay được trang bị đặc biệt đầu tiên phục vụ tổng thống nước Mỹ là chiếc Douglas Dolphin, phục vụ từ năm 1933 đến năm 1939. Được chế tạo cho Tổng thống Franklin Roosevelt, tuy nhiên không có bức ảnh nào chụp ông bay trên chiếc chuyên cơ đó. Máy bay được trang bị đặc biệt với ghế bọc sang trọng và khoang ngủ.

Tuy nhiên, Roosevelt là tổng thống Mỹ đầu tiên bay chuyên cơ khi còn đương nhiệm. Một chiếc Boeing 314 của hãng Pan-Am được gọi là Dixie Clipper đã chở ông tới Hội nghị Casablanca ở Morocco vào năm 1943. Những chiếc tàu ngầm u-boat của phát xít Đức khiến việc di chuyển bằng đường biển trở thành một viễn cảnh đầy rủi ro đối với các quan chức cấp cao của Mỹ.

Một chiếc C-87 Liberator sửa đổi có tên là Guess Where II được quân đội Mỹ thiết kế đặc biệt để chở Tổng thống Franklin Roosevelt trong các chuyến công du quốc tế. Nó có thể là chiếc máy bay chính thức đầu tiên được thiết kế đặc biệt để trở thành Không lực Một, nhưng rồi nó không được chấp nhận đảm nhiệm nhận với vai trò này.

Một chiếc C-54 Skymaster đã được Cơ quan Mật vụ Mỹ cấu hình lại để trở thành phương tiện vận chuyển quốc tế chính thức của tổng thống.

Có biệt danh là Sacred Cow, chiếc máy bay này được trang bị khu vực ngủ, điện thoại vô tuyến và thang máy để có thể chở Tổng thống Franklin Roosevelt ngồi trên xe lăn. Ông chỉ có thể sử dụng nó một lần trước khi chết, trong một chuyến đi tới Hội nghị Yalta năm 1945.

Tổng thống Harry Truman đã ký Đạo luật An ninh Quốc gia năm 1947 thành luật, thành lập (trong số những điều khác) Không quân Mỹ. Ông cũng cho hiện đại hóa chiếc máy bay tổng thống, một chiếc C-118 Liftmaster, được sơn hình đầu của một con đại bàng hói và được đặt biệt danh theo tên quê hương của tổng thống là Independence, bang Missouri.

Máy bay của Tổng thống Dwight Eisenhower (số hiệu Không quân 8610) từng bị nhầm lẫn với chiếc 8610 của Hãng hàng không Phương Đông (Eastern Airlines).

Sau đó, bất kỳ máy bay nào chở tổng thống sẽ được gọi là Không lực Một. Eisenhower đã đưa những chiếc máy bay tổng thống, hai chiếc C-121 được gọi là Columbine II và III vào đội máy bay Không lực Một.

Năm 1962, Tổng thống John F. Kennedy hiện đại hóa máy bay tổng thống một lần nữa, lần này là máy bay trang bị động cơ phản lực. Không quân Mỹ đã mua một máy bay phản lực Boeing C-137 cho mục đích này.

Chiếc máy bay này có tên là Special Air Mission (SAM) 26000, đã phục vụ các đời tổng thống Mỹ từ Kennedy cho đến Clinton và tham gia nhiều khoảnh khắc mang tính biểu tượng cuối thế kỷ 20. SAM 26000 hiện được trưng bày tại Bảo tàng Quốc gia của Không quân Mỹ.

Chiếc Không lực Một tiếp theo được giới thiệu cho tổng thống Mỹ là SAM 27000, từng phục vụ từ tổng thống Richard Nixon tới George W. Bush. SAM 27000 chở tổng thống Richard Nixon trở về California sau khi ông từ chức tổng thống.

Khi ông Gerald Ford tuyên thệ nhậm chức, các phi công đã yêu cầu đổi số hiệu máy bay từ Không lực Một thành SAM 27000. Chuyến bay cuối cùng của SAM 27000 đã đưa tổng thống George W. Bush đến Waco, Texas, nơi máy bay ngừng hoạt động. Máy bay hiện được trưng bày tại Bảo tàng và Thư viện Tổng thống Ronald Reagan ở Thung lũng Simi, California.

Tổng thống Ronald Reagan đã không thực hiện bất kỳ thay đổi nào đối với chương trình Không lực Một, nhưng một chiếc máy bay mới đã được chế tạo trong nhiệm kỳ tổng thống của ông. Nó phục vụ cho đến năm 1990, dưới thời tổng thống George H.W. Bush (Bush cha).

Anh Minh