Chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm thích ứng với biến đổi khí hậu

Lo ngại nguy cơ mất an ninh lương thực

Với chủ đề “Cùng nhau chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm lành mạnh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu trong bối cảnh khủng hoảng mới”, đây là hội nghị cấp Bộ trưởng với sự tham dự của trên 300 đại biểu trong đó bao gồm gần 200 đại biểu quốc tế đến từ nhiều quốc gia, các cơ quan của Liên hợp quốc, các tổ chức quốc tế.

Về lãnh đạo cấp cao, hội nghị có sự tham dự Bộ trưởng của Thụy Sỹ, Malawi, Rwanda, Ethiopia, Campuchia, Saint Vincent và Grenadines; Thứ trưởng của Ghana, Kenya; Giám đốc điều hành UNIDO, Giám đốc toàn cầu về Đối tác và chính sách của Liên minh các Viện nghiên cứu Nông nghiệp quốc tế - CGIAR, Tổng giám đốc - Liên minh đa dạng sinh học quốc tế và CIAT. Ngoài ra, Bộ trưởng Nông nghiệp Costa Rica và Tổng giám đốc FAO tham dự trực tuyến.

Về phía Việt Nam, hội nghị có sự tham dự, chủ trì của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang; lãnh đạo các Bộ NN&PTNT, Bộ Ngoại giao, Bộ Y tế, Hội Nông dân Việt Nam và các cơ quan liên quan ở trung ương, địa phương, cùng các tập đoàn, doanh nghiệp lớn trong và ngoài nước.

Các đại biểu tham dự hội nghị. Ảnh: Tùng Đinh

Hội nghị diễn ra trong bối cảnh các quốc gia trên thế giới đang lo ngại về nguy cơ mất an ninh lương thực trước những tác động của biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học, đại dịch mới nổi trong đó có COVID-19, các cuộc xung đột và giá nguyên liệu đầu vào phục vụ sản xuất lương thực, thực phẩm tăng cao...

Bà Dada Bacudo, chuyên gia Chính sách khí hậu và tài chính, sử dụng đất và nông nghiệp FAO chia sẻ: Mục tiêu của chương trình hệ thống lương thực thực phẩm (LTTP) - Mạng lưới một hành tinh là hướng tới xây dựng hệ thống LTTP bền vững. Do đó, hơn lúc nào hết, các quốc gia cần có quá trình chuyển đổi nhanh chóng và mạnh mẽ về cách thức sản xuất, xử lý, chế biến… LTTP và giảm phát thải.

Mục tiêu của hội nghị là xem xét các rào cản, khó khăn, thách thức chính liên quan đến việc chuyển đổi hệ thống LTTP và đề xuất các giải pháp, trong đó, tập trung vào bốn vấn đề: Mô hình/kiến trúc toàn cầu về hệ thống LTTP; các chính sách và quản trị quốc gia và địa phương về hệ thống LTTP; các mô hình tiêu thụ và sản xuất của hệ thống LTTP; các phương thức thực hiện chuyển đổi hệ thống LTTP.

Phát biểu khai mạc, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, hoan nghênh và đánh giá cao việc ban tổ chức lựa chọn chủ đề của Hội nghị toàn cầu lần thứ 4 - Hệ thống LTTP bền vững - Mạng lưới Một hành tinh là “Cùng nhau chuyển đổi hệ thống LTTP lành mạnh, bền vững, thích ứng với biến đổi khí hậu và bao trùm trong bối cảnh khủng hoảng mới”.

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang, các báo cáo của FAO (2020, 2021) cho thấy, nạn đói vẫn đang trên đà gia tăng và số người bị ảnh hưởng đã lên tới 828 triệu người vào năm 2021. Khu vực châu Á - Thái Bình Dương dự kiến chỉ đạt được các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) vào năm 2065, chậm hơn ba thập kỷ rưỡi so với kế hoạch.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang phát biểu tại hội nghị. Ảnh Tùng Đinh

Vấn đề đã trở nên cấp bách hơn bao giờ hết và bây giờ chứ không phải lúc nào khác, các quốc gia phải hành động ngay để bảo vệ hành tinh – ngôi nhà chung của tất cả chúng ta và thế hệ mai sau.

Từ thực tế đó, ngày 28/3/2023, Chính phủ Việt Nam đã ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi hệ thống LTTP minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030”, để thực thi mục tiêu trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp thực phẩm “minh bạch - trách nhiệm - bền vững”. Điều này Việt Nam đã khẳng định tại Hội nghị Thượng đỉnh của Liên Hợp quốc về hệ thống lương thực thực phẩm năm 2021.

“Việt Nam khẳng định sẵn sàng chia sẻ kinh nghiệm và hợp tác với các nước trong phát triển nông nghiệp, nông thôn, đặc biệt, thông qua chương trình hợp tác Nam - Nam và hợp tác ba bên về nông nghiệp”, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang nhấn mạnh.

Đảm bảo hệ thống lương thực thực phẩm thích ứng thông minh với biến đổi khí hậu

Phát biểu trực tuyến tại phiên khai mạc hội nghị, ông Qu Dongyu - Tổng giám đốc FAO cho rằng, bối cảnh hiện nay đặt ra yêu cầu phải chuyển đổi cấp bách hệ thống LTTP theo hướng hiệu quả hơn, toàn diện hơn, linh hoạt hơn và bền vững hơn. Để làm được điều này phải có sự chung tay của tất cả các nước.

Ngay sau phần khai mạc, hội nghị tiến hành ba phiên tọa đàm cấp Bộ trưởng. Phiên 1 có sự tham gia tọa đàm của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam - Lê Minh Hoan; Bộ trưởng Nông nghiệp Thụy Sĩ - Christian Hofer; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Ethiopia - Meles Mekonen. Phiên 2 có sự tham gia tọa đàm của Bộ trưởng Nông nghiệp và Tài nguyên động vật Rwanda - Ildephonse Musafiri; Bộ trưởng Bộ Nông lâm ngư nghiệp Campuchia - San Vanty; Tổng thư ký Phát triển Nông nghiệp và Chăn nuôi, Bộ Nông nghiệp Chăn nuôi Thủy sản và Hợp tác xã Kenya - Mithika Linturi. Phiên 3 có sự tham gia của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp Malawi - Samuel Kawale; Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Lương thực Ghana - Yaw Addo Frimpong; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp, Lâm nghiệp, Thủy sản, Chuyển đổi Nông thôn, Công nghiệp và Lao động St. Vincent và Grenadines - Saboto Caesar.

Quang cảnh hội nghị: Ảnh: Tùng Đinh

Phát biểu tại tọa đàm, ông Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cho rằng, Việt Nam cần phải hành động mạnh mẽ để đảm bảo hệ thống LTTP thích ứng thông minh với tác động ngày càng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, các loại dịch bệnh, sử dụng hiệu quả và bền vững các nguồn tài nguyên thiên nhiên, cải thiện và đa dạng hóa nguồn sinh kế và thu nhập cho các nông hộ – kèm theo việc triển khai các biện pháp bảo đảm an toàn về xã hội và môi trường được bền vững. Việt Nam đã sớm triển khai hành động chuyển đổi hệ thống thống lương thực thực phẩm.

Ngày 28/3/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia chuyển đổi Hệ thống lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm và bền vững ở Việt Nam đến năm 2030”, với mục tiêu trở thành quốc gia sản xuất và cung cấp thực phẩm minh bạch - trách nhiệm - bền vững, đáp ứng yêu cầu an ninh lương thực và dinh dưỡng của khoảng 100 triệu dân Việt Nam và đóng góp vào an ninh lương thực thế giới.

Chi Linh