Chuyển đổi số, đột phá chiến lược trong quản lý quy hoạch Thủ đô

Hà Nội đang triển khai nhiều giải pháp chuyển đổi số để phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn.

Tham gia vào báo cáo chính trị tại Đại hội Đảng bộ thành phố Hà Nội lần thứ 18, Sở Quy hoạch-Kiến trúc cho rằng, pháp luật về quy hoạch đã xác định rõ trách nhiệm phải xây dựng một hệ thống cơ sở dữ liệu quy hoạch quốc gia thống nhất, trong đó Hà Nội với vị thế Thủ đô phải là một cấu phần quan trọng, đi đầu. Công khai, minh bạch mọi thông tin quy hoạch đồng nghĩa với việc bảo đảm quyền tiếp cận thông tin của người dân và doanh nghiệp. Đây là một công cụ thiết yếu để xây dựng một nền quản trị đô thị hiện đại, hiệu quả và liêm chính.

Theo kiến trúc sư Trần Huy Ánh, Ủy viên thường vụ Hội Kiến trúc sư Hà Nội cho biết, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào các nghiệp vụ quản lý nhà nước đã được Hà Nội thực hiện 20 năm (2005-2025). Mặc dù hạ tầng công kỹ nghệ và chất lượng nguồn nhân lực được nâng cấp liên tục nhưng công tác chuyển đổi số trong quản lý kinh tế xã hội vẫn còn nhiều thách thức cần khắc phục. Hiện tại với bộ máy công chức được tinh giản gọn nhẹ , trong khi các nghiệp vụ quản lý ngày càng đa dạng nên công tác chuyển đổi số… càng trở nên cấp thiết trong mọi lĩnh vực.

Đối với công tác quản lý nhà nước, đây là công cụ để chuyển từ quản trị bị động, xử lý sự vụ sang quản trị chủ động, thông minh, dựa trên dữ liệu. Một nền tảng số hóa cho phép các cấp lãnh đạo có cái nhìn toàn cảnh, tổng thể về hiện trạng và định hướng phát triển, tránh được các quyết định xung đột, chồng chéo giữa các ngành, các cấp. Cho phép mô phỏng và dự báo các tác động của một đồ án quy hoạch lên hệ thống giao thông, môi trường, xã hội trước khi phê duyệt, giúp đưa ra những quyết sách khoa học và chính xác hơn.

Đối với môi trường đầu tư kinh doanh, việc số hóa và công khai quy hoạch sẽ minh bạch hóa "luật chơi", tạo ra một môi trường cạnh tranh công bằng, lành mạnh. Doanh nghiệp có thể dễ dàng tiếp cận thông tin chính xác, tin cậy, từ đó giảm thiểu các rủi ro pháp lý và các chi phí không chính thức. Thời gian thẩm định, phê duyệt các dự án sẽ được rút ngắn đáng kể khi mọi dữ liệu được liên thông, góp phần cải thiện mạnh mẽ chỉ số năng lực cạnh tranh của Thủ đô.

Đối với người dân và xã hội, đây là một bước tiến vượt bậc trong việc thực hành dân chủ ở cơ sở. Qua đó trao cho người dân một công cụ hữu hiệu để thực hiện quyền được biết, được tham gia góp ý và giám sát quá trình quy hoạch một cách thực chất. Điều này không chỉ giúp nâng cao chất lượng các đồ án quy hoạch cho sát với thực tiễn cuộc sống, mà quan trọng hơn, giúp củng cố niềm tin của nhân dân, tạo ra sự đồng thuận xã hội - yếu tố quyết định sự thành công của mọi chủ trương, chính sách phát triển.

Phó giáo sư, tiến sĩ Nguyễn Trúc Anh Phó chủ tịch Hội Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, hiện nay, dữ liệu quy hoạch, đất đai, hạ tầng và xây dựng vẫn còn phân tán ở nhiều cấp, nhiều ngành, thiếu tính kết nối và đồng bộ. Việc xây dựng một cơ sở dữ liệu tổng hợp, tích hợp đa ngành (đất đai, quy hoạch, giao thông, môi trường...) là "bộ não số" cho phép mô phỏng, phân tích kịch bản phát triển đô thị trong tương lai một cách trực quan và chính xác.

Theo tinh thần của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn mới, vai trò của ủy ban nhân dân phường, xã hiện nay phải thực hiện chức trách quan trọng theo phân quyền cấp. Giờ đây, ủy ban nhân dân cấp xã là một mắt xích chủ động, trực tiếp trong chuỗi quản lý nhà nước, được giao những thẩm quyền cụ thể như: tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch trên địa bàn mình quản lý; cung cấp thông tin quy hoạch cho người dân và doanh nghiệp. Ông Nguyễn Trọng Kỳ Anh, Giám đốc Sở Quy hoạch-Kiến trúc cho biết, đây là một sự thay đổi lớn, đòi hỏi phải thực hiện nhanh việc chuyển đổi số; đồng thời mỗi cán bộ cơ sở phải nâng cao năng lực, nắm vững chuyên môn để đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ.

Trong nhiều giải pháp, Sở Quy hoạch-Kiến trúc cho rằng, cần đẩy mạnh công khai, minh bạch và tối đa hóa việc phục vụ người dân, doanh nghiệp. Mục tiêu cuối cùng của chuyển đổi số là để phục vụ tốt hơn, và đây cũng là yêu cầu bắt buộc, xuyên suốt của các luật mới. Xây dựng và vận hành "Cổng thông tin quy hoạch kiến trúc Thủ đô" duy nhất. Cần nâng cấp Cổng thông tin từ một kênh tra cứu thụ động thành một nền tảng tương tác hai chiều, hiện thực hóa quyền tiếp cận thông tin của người dân.

Việc xây dựng thành công hệ thống cơ sở dữ liệu, số hóa công khai, minh bạch không chỉ là một cuộc cách mạng về công nghệ, mà còn là một cuộc cách mạng trong tư duy quản lý, đột phá chiến lược của lĩnh vực quy hoạch-kiến trúc, góp phần xây dựng Thủ đô Hà Nội "Văn hiến-Văn minh-Hiện đại".

MINH THU