Chuyển đổi số, du lịch xanh: 'Chìa khóa' để phát triển du lịch bền vững

Ảnh minh họa

"Chìa khóa" để phát triển du lịch

Năm 2024 khép lại với nhiều niềm vui của người làm du lịch trong nước. Cụ thể, trong năm 2024, Việt Nam đón 17,5 triệu lượt khách quốc tế, tăng 39% so với cùng kỳ năm 2023, tổng doanh thu 850.000 tỷ đồng, tăng 23,8%, khách nội địa đạt 110 triệu lượt.

Theo các chuyên gia, chuyển đổi số góp phần quan trọng trong thành tựu này. Nhờ chuyển đổi số, ngành du lịch chuyển hướng, giảm bớt lữ hành trung gian, văn phòng đại diện, do khách đặt tour ngay trên không gian số.

"Chuyển đổi số là đi đầu, tất yếu và khách quan. Khi ứng dụng công nghệ số, AI, nền tảng thông minh, du lịch sẽ phát triển rất nhanh và bền vững" - Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hồ An Phong

Nhờ có những chủ trương, chỉ đạo quan trọng của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp nhịp nhàng giữa các Bộ, ngành, địa phương, hoạt động chuyển đổi số du lịch năm nay có nhiều khởi sắc. Các địa phương có nhiều mô hình hay và phong phú, cho ra đời nhiều sản phẩm du lịch với hàm lượng công nghệ hiện đại.

Chẳng hạn, TPHCM ứng dụng phần mềm du lịch thông minh trên iOS, Android, triển khai ứng dụng 3D tái hiện không gian thành phố trên cao; Hà Nội ứng dụng công nghệ, điểm đến thông minh trên cổng thông tin du lịch; Đà Nẵng tích cực sử dụng thực tế ảo, VR360, thuyết minh tự động hai ngôn ngữ... Những hoạt động này giúp nâng cao trải nghiệm du lịch cho khách hàng theo hướng trực quan, sinh động.

Năm 2024, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tập trung phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh theo hướng đồng bộ, thống nhất nhằm phục vụ công tác quản lý nhà nước, kinh doanh du lịch và nâng cao trải nghiệm của du khách.

Bộ cũng đã nghiên cứu, xây dựng bộ tiêu chí đánh giá Nền tảng số quốc gia Quản trị và kinh doanh du lịch; Bộ chỉ số đánh giá hiệu quả điểm đến du lịch thông minh; ban hành Tài liệu hướng dẫn và tổ chức tập huấn các địa phương, doanh nghiệp thực hiện chuyển đổi số du lịch.

Trong Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030, quan điểm chủ đạo là Phát triển du lịch bền vững và bao trùm, trên nền tảng tăng trưởng xanh.

Những năm gần đây, du lịch xanh ngày càng được quan tâm, trở thành hướng phát triển quan trọng của nhiều quốc gia trên thế giới. Chủ đề của Ngày Du lịch thế giới năm 2023 chọn chủ đề "Du lịch và đầu tư xanh" đã nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường đầu tư cho du lịch xanh để hướng tới phát triển bền vững. Tại Việt Nam, đón đầu xu hướng này, nhiều địa phương, điểm đến đã tiên phong phát triển du lịch xanh.

Đầu tư cho du lịch xanh hướng tới phát triển bền vững

Tiêu biểu phải nói tới Hội An (Quảng Nam) - điểm đến từ rất sớm đã kêu gọi cộng đồng, du khách bảo vệ môi trường, hướng tới du lịch xanh. Từ năm 2017, ở Hội An xuất hiện tour du lịch chèo thuyền kayak du ngoạn kết hợp vớt rác trên sông Hoài rất thu hút du khách. Chi phí cho một tour là 10 USD/khách, chèo thuyền 4 giờ đồng hồ vừa ngắm cảnh vừa vớt rác. Nhiều du khách trong nước, quốc tế ban đầu vì tò mò mà tham gia, sau đó thực sự rất hào hứng.

Hoạt động này dần dần thu hút đông đảo người dân địa phương cùng tham gia vớt rác với du khách. Tour này đã góp phần bảo vệ môi trường sống Hội An, đặc biệt là vùng hạ lưu sông Thu Bồn, nơi có rừng dừa ngập mặn với hệ sinh thái đa dạng và là vùng đệm của khu dự trữ sinh quyển Cù Lao Chàm.

Hội An cũng là một trong những địa phương tiên phong giảm rác thải nhựa, xây dựng môi trường du lịch thân thiện. Một nhà hàng tại đây trong 5 năm qua đã chuyển đổi khoảng 300 lít dầu ăn đã qua sử dụng thành xà phòng nhà bếp, thay vì thải trực tiếp ra môi trường. Thành phố này phấn đấu mỗi năm giảm từ 13-15% rác thải nhựa, tiến đến năm 2025 không còn phát sinh rác thải nhựa dùng một lần.

Huyện đảo Cô Tô (Quảng Ninh) cũng đã áp dụng thí điểm quy định du khách không mang chai nhựa, túi ni-lông, vật liệu có nguy cơ ô nhiễm môi trường khi đi du lịch... Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp cung ứng dịch vụ du lịch cũng đã chuyển đổi hoạt động theo mô hình tiết kiệm điện năng, tiết kiệm nước, chú ý đến các hoạt động tái chế nhằm giảm rác thải nhựa...

Tại các địa phương đã xuất hiện nhiều mô hình du lịch tiêu biểu, thông minh, sáng tạo theo hướng xanh và bền vững. Đây là những gam mầu nổi bật tươi sáng trong bức tranh du lịch tổng thể của Việt Nam như Hà Nội - Đến để yêu, Đà Nẵng - Khơi nguồn hạnh phúc, Quảng Ninh - Nụ cười Hạ Long, TPHCM - Xanh trên mỗi hành trình…

Làm sao để du lịch Việt cất cánh?

Tuy nhiên, ngành Du lịch vẫn còn nhiều băn khoăn, trăn trở, làm thế nào để biến những tiềm năng du lịch Việt thành sản phẩm thực tế và hút khách, làm thế nào để du lịch Việt cất cánh trong năm 2025 và những năm tiếp theo.

Tại Quyết định số 882/QĐ-TTg ngày 22/7/2022 về Kế hoạch hành động quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch chủ trì hai nhóm nhiệm vụ là "Hoàn thiện thể chế, chính sách quản lý phát triển du lịch theo hướng tăng trưởng xanh và bền vững" và "Ưu tiên phát triển các loại hình du lịch theo hướng tăng trưởng xanh, phát triển sản phẩm du lịch xanh".

Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030 cũng đã xác định phát triển du lịch Việt Nam với định hướng bền vững và bao trùm trên nền tảng tăng trưởng xanh, tối đa hóa sự đóng góp của du lịch cho các mục tiêu phát triển bền vững.

Chiến lược đưa ra nhiều giải pháp như: Ứng dụng công nghệ số, công nghệ xanh, sạch trong kinh doanh du lịch; nâng cao năng lực kiểm soát ô nhiễm, bảo đảm ngăn chặn, giảm và xử lý hiệu quả các nguồn gây ô nhiễm từ hoạt động du lịch; khuyến khích các cơ sở dịch vụ du lịch sử dụng năng lượng sạch, năng lượng tái tạo, sản phẩm tái chế, tái sử dụng, ứng dụng công nghệ sạch để hạn chế ô nhiễm môi trường và giảm phát thải khí nhà kính...

Để nâng cao hiệu quả phát triển du lịch xanh, các chuyên gia cho rằng bên cạnh đẩy mạnh truyền thông để nâng cao nhận thức cho cộng đồng, doanh nghiệp, du khách về du lịch có trách nhiệm, Việt Nam nên tập trung phát triển một số dòng sản phẩm du lịch gắn với thiên nhiên được du khách quan tâm nhiều sau đại dịch như du lịch sinh thái, du lịch nghỉ dưỡng, du lịch chăm sóc sức khỏe, du lịch nông nghiệp, du lịch cộng đồng.

Sản phẩm du lịch gắn với thiên nhiên được du khách quan tâm

Ông Hà Văn Siêu, Phó Tổng Cục Trưởng Tổng cục Du lịch cho biết: Để bắt kịp xu hướng chuyển đổi số, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tập trung triển khai ứng dụng công nghệ số phát triển nền tảng số, các ứng dụng. Đặc biệt, Việt Nam triển khai chính sách cấp thị thực điện tử áp dụng cho công dân tất cả các nước với thời hạn tạm trú lên đến 90 ngày, cùng với việc mở rộng miễn thị thực đơn phương và nâng thời hạn tạm trú lên 45 ngày, đã tạo điều kiện thuận lợi cho du khách quốc tế đến Việt Nam.

Theo ông Hà Văn Siêu, phát triển du lịch xanh, du lịch có trách nhiệm với môi trường, với xã hội là một xu hướng, đồng thời là hướng phát triển của du lịch Việt Nam trong yêu cầu cũng như định hướng chiến lược phát triển. Tổng cục Du lịch đưa ra những tiêu chí để các địa phương, các điểm đến, các doanh nghiệp phát triển sản phẩm du lịch theo những tiêu chí xanh và trách nhiệm xã hội, trách nhiệm môi trường.

Khi các sản phẩm du lịch đạt được các tiêu chí xanh và trách nhiệm môi trường thì sẽ ngày càng được chào đón, thu hút quan tâm và hấp dẫn được du khách. Định hướng phát triển của du lịch Việt Nam thời gian tới sẽ nhắm vào phát triển những sản phẩm du lịch mang tính văn hóa bản địa, khai thác yếu tố văn hóa địa phương trở thành thế mạnh khác biệt và độc đáo của từng miền.

Hạ Vân