Chuyển đổi số hướng tới xây dựng trường học thông minh

Giờ Tin học của Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong.

Hiện tại, 100% trường học trên địa bàn tỉnh đã ứng dụng công nghệ số trong phương pháp giảng dạy và quản lý giáo dục, qua đó góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. Tuy nhiên, để đạt được những tiêu chí “Trường học thông minh”, các trường phải được xây dựng và phát triển trên nền tảng công nghệ, thay đổi mô hình giảng dạy truyền thống trước đây và thỏa mãn được các tiêu chí giáo dục 4.0 bao gồm: Lớp học thông minh; Phòng họp thông minh; Thư viện thông minh; Cơ sở hạ tầng thông minh.

Hiện một số trường học trên địa bàn tỉnh đang phấn đấu xây dựng trường học thông minh trên cơ sở vận dụng linh hoạt, hiệu quả các nguồn lực nền tảng ứng dụng công nghệ số, nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện. Cụ thể, các trường đã tiến hành trang bị hệ thống phòng học với các trang thiết bị hiện đại, mạng internet. Hoạt động quản lý, điều hành, giảng dạy linh hoạt dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT). Tương tác giữa cán bộ quản lý với giáo viên, giáo viên với học sinh và phụ huynh thực hiện trên không gian mạng... Tất cả được triển khai nhằm hướng tới mục tiêu đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động GD và ĐT dựa trên nền tảng ứng dụng CNTT trong quản lý hồ sơ, tài liệu, thi, kiểm tra đánh giá học sinh. Cùng với đó, đầu tư xây dựng phòng học thông minh, mang lại hiệu quả cao trong hoạt động dạy và học (tiêu biểu như Trường Tiểu học, THCS và THPT Nguyễn Công Trứ, thành phố Nam Định, tất cả các phòng học đều được trang bị bảng trượt thông minh, SmartTV 75 inch kết nối không dây internet, đèn chống lóa, chống cận; các phòng học bộ môn được trang bị máy móc, giáo cụ trực quan hiện đại); tích cực ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong dạy và học (tiêu biểu như các Trường THPT Trần Hưng Đạo, THPT Nguyễn Khuyến, THPT chuyên Lê Hồng Phong); tìm hiểu, tra cứu sách qua Thư viện thông minh (một số trường THCS của huyện Trực Ninh); giáo viên ứng dụng công nghệ trong soạn giáo án điện tử (Tiểu học Trần Nhân Tông, thành phố Nam Định; Tiểu học Xuân Trường, huyện Xuân Trường); các phần mềm, ứng dụng do học sinh sáng tạo có thể nhân rộng tại các trường học trên địa bàn tỉnh (các trường: THPT Mỹ Lộc của thành phố Nam Định; THCS Nguyễn Hiền, huyện Nam Trực... chú trọng chương trình giáo dục mở, hướng đến phát triển năng lực học sinh và giáo dục STEM).

Thầy Bùi Xuân Phong, Trưởng ban CNTT Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong chia sẻ: Nhà trường xác định công tác chuyển đổi số là nhiệm vụ chính trị quan trọng. Định hướng xây dựng trường học thông minh, mô hình trường học kết hợp hài hòa với công nghệ hiện đại, là mục tiêu và hướng đi của nhà trường. Do vậy, nhà trường triển khai thông tin quản lý điều hành nhà trường trên nền tảng Google và Zalo. Các dịch vụ công cho phụ huynh, học sinh như: một số nội dung xét tuyển đầu cấp (cung cấp đầy đủ mẫu đơn, công khai kết quả xét tuyển và trả kết quả qua mạng...); thông báo kết quả học tập, tu dưỡng đạo đức; thanh toán học phí qua thẻ; thẻ bảo hiểm y tế điện tử… được cập nhật trên trang thông tin điện tử nhà trường, hệ thống quản lý nhà trường VT-SMAS của Viettel, hệ thống thanh toán liên ngân hàng, phần mềm quản lý bảo hiểm xã hội - bảo hiểm y tế (VssID). Trong giảng dạy, giáo viên nhà trường đã linh hoạt, chủ động sáng tạo trong sử dụng công nghệ, thiết bị dạy học. Các trang bị số cho lớp học, phòng chức năng như tivi thông minh (ở 100% lớp học và các phòng bộ môn), màn hình led (ở sân trường và hội trường), bảng tương tác, máy chiếu vật thể, máy tính kết nối internet, wifi… được giáo viên tận dụng tối đa trong các hoạt động giáo dục. Những xu hướng công nghệ giáo dục mới cũng được thầy cô triển khai như thiết kế video bài giảng, bài giảng tương tác, sử dụng các phần mềm AI trong dạy học...

Trong học tập, học sinh nhà trường đã sử dụng nhiều thiết bị số. Các em cũng đã tiếp cận ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ quá trình tự học, tự nghiên cứu. Năng lực tự học của học sinh dần hình thành, thông qua những nhiệm vụ được giao, qua những lần thực hành thử - sai và những phản hồi định hướng của giáo viên. Học sinh cũng được trải nghiệm mô hình đánh giá học tập mới trong năm học 2024-2025 với việc tham gia thử nghiệm Mô hình thi online tập trung qua nền tảng công nghệ xác thực thẻ CCCD gắn chip điện tử của Đề án 06 lĩnh vực giáo dục.

Một số trường học trên địa bàn thành phố Nam Định, tiêu biểu như các trường tiểu học: Trần Nhân Tông, Nguyễn Tất Thành, Cửa Nam... cũng đang triển khai rất hiệu quả các phần mềm quản lý và tổ chức các hoạt động giáo dục trong nhà trường. Trường Tiểu học Trần Nhân Tông triển khai hiệu quả hệ sinh thái giáo dục thông minh gồm các hạng mục: Ứng dụng mobile cho giáo viên; ứng dụng mobile cho phụ huynh; điểm danh thông minh bằng thẻ và vân tay; mạng nội bộ; hệ thống Wifi; camera giám sát; số hóa hồ sơ giáo dục; các ứng dụng quản lý giáo án; quản lý dinh dưỡng; ứng dụng kiểm định chất lượng giáo dục; ứng dụng thời khóa biểu; ứng dụng lịch công tác; chữ ký số giáo viên. Trường Tiểu học Nguyễn Tất Thành được đầu tư đồng bộ trang thiết bị hiện đại, đặc biệt là hệ thống bảng tương tác được lắp đặt tại tất cả các phòng học, phòng chức năng tạo điều kiện thuận lợi cho công tác quản lý và giảng dạy. Đặc biệt, Trường Tiểu học Cửa Nam tuy mới đi vào hoạt động từ năm học này, còn gặp rất nhiều khó khăn về chất lượng đội ngũ và học sinh, nhưng được sự quan tâm của UBND thành phố, Phòng GD và ĐT thành phố, trường đã bước đầu triển khai thành công thí điểm CĐS trong quản lý, giảng dạy và học tập, hướng tới xây dựng trường học thông minh. Hiện tại 100% các lớp của nhà trường được trang bị bảng tương tác thông minh để khai thác học liệu trên mạng internet và các bài giảng E-Leaning.

Với những lợi ích thiết thực như tăng khả năng tương tác giữa người học và người dạy; buổi học có thể được ghi lại làm tư liệu học tập để các học sinh không tham dự hoặc chưa hiểu có thể xem lại qua bản ghi, tích cực hơn hẳn so cách học tập truyền thống trước đây học sinh phải hỏi lại giáo viên, bạn bè. Ngoài ra nhà trường dễ dàng tuyển sinh, theo dõi và đánh giá chất lượng giảng dạy; tăng niềm tin giữa nhà trường và phụ huynh, học sinh; giúp phụ huynh có thể theo dõi tiến độ, kết quả học tập của con em từ xa; phụ huynh và giáo viên có thể liên lạc để trao đổi tình hình học tập của con em bất cứ lúc nào... Trường học thông minh đang chứng minh là mô hình nhằm nâng cao chất lượng GD và ĐT học sinh trở thành công dân toàn cầu tương lai. Tuy nhiên thực tế cho thấy, để xây dựng trường học thông minh, giáo viên phải đạt trình độ chuẩn theo quy định, ứng dụng được CNTT vào giảng dạy có hiệu quả; điều khiển tốt các thiết bị phòng học thông minh, thiết kế bài giảng E-Learning và cải thiện chất lượng bài giảng. Đặc biệt phải có sự đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị công nghệ thông minh, vận dụng linh hoạt và hiệu quả các nguồn lực dựa trên nền tảng ứng dụng công nghệ số.

Bài và ảnh: Minh Thuận