Chuyển đổi số ngành xây dựng bắt đầu từ dữ liệu số

Ngày 27/6, Báo Xây dựng tổ chức chương trình Tọa đàm với chủ đề: “Ứng dụng GIS và BIM - Cơ hội và Thách thức?” nhằm hiểu rõ hơn về tính ứng dụng của việc tích hợp mô hình thông tin công trình (BIM) và hệ thống thông tin địa lý (GIS).

Chương trình Tọa đàm với chủ đề: “Ứng dụng GIS và BIM - Cơ hội và Thách thức?”

Hạ tầng mềm cho đô thị thông minh

Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng sâu rộng trên toàn cầu, ngành xây dựng Việt Nam không thể đứng ngoài xu thế. Việc áp dụng các công nghệ tìm kiếm như mô hình thông tin công trình (BIM) và hệ thống thông tin địa lý (GIS) đang trở thành xu hướng tất yếu, là chìa khóa để tối ưu hóa nguồn lực, nâng cao hiệu quả dự án và đáp ứng những yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường.

Phát biểu khai mạc tại Tọa đàm, Phó Tổng Biên tập Báo Xây dựng Nguyễn Sơn Tùng nhấn mạnh, BIM và GIS giúp các bên liên quan phối hợp hiệu quả trong toàn bộ vòng đời công trình.

Phó Tổng Biên tập Báo Xây dựng Nguyễn Sơn Tùng phát biểu khai mạc.

“GIS với thế mạnh phân tích không gian là công cụ đắc lực hỗ trợ quy hoạch, quản lý hạ tầng và đô thị. Khi kết hợp hai công nghệ này, sẽ mở ra hướng phát triển bền vững cho ngành xây dựng và giao thông”, Phó Tổng Biên tập Báo Xây dựng cho biết.

Ông Nguyễn Sơn Tùng cũng cho biết, Chính phủ đã có những định hướng rõ ràng, thúc đẩy chuyển đổi số trong xây dựng. Nổi bật là Quyết định 258 của Thủ tướng Chính phủ năm 2023 và Quyết định 926 của Bộ Xây dựng năm 2024, tạo nền tảng pháp lý cho việc tích hợp BIM và GIS trong toàn bộ quy trình quy hoạch, từ thiết kế đến cấp phép và vận hành công trình.

“Tuy nhiên, bên cạnh cơ hội, chúng ta cũng đang đối mặt với nhiều thách thức, từ việc hoàn thiện hành lang pháp lý, đào tạo nguồn nhân lực, đến đầu tư hạ tầng và công nghệ”, Phó Tổng Biên tập Báo Xây dựng nhấn mạnh.

Tham luận tại Tọa đàm, ông Trần Xuân Quân, Trưởng phòng công nghệ - BIM, Công ty CP Tư vấn thiết kế xây dựng Đại Phong cho biết, Chính phủ cũng đang triển khai một dự án đường sắt tốc độ cao trên tuyến Bắc - Nam, 1 dự án có quy mô lớn, thuộc nhóm dự án quan trọng quốc gia với yêu cầu cao về kỹ thuật.

Ông Trần Xuân Quân, Trưởng phòng công nghệ - BIM, Công ty CP Tư vấn thiết kế xây dựng Đại Phong tham luận tại tọa đàm

Ông Trần Xuân Quân cũng chia sẻ, việc ứng dụng BIM trong dự án đường sắt tốc độ cao sẽ mang lại nhiều lợi ích thiết thực như: nâng cao chất lượng khảo sát, thiết kế và phối hợp giữa các cơ quan; hỗ trợ lập kế hoạch, kiểm soát chi phí và khối lượng; tăng độ chính xác trong đấu thầu; tối ưu công tác thi công và đặc biệt hiệu quả trong quản lý, vận hành, bảo trì công trình sau này.

Gỡ nút thắt để BIM - GIS trở thành công cụ quản lý nền tảng

Theo Quyết định số 258/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 17/3/2023, BIM được xác định triển khai theo 3 giai đoạn: thiết kế - thi công - nghiệm thu và bàn giao. Ứng dụng BIM nhằm nâng cao chất lượng thiết kế, tăng cường phối hợp thông tin giữa cơ quan quản lý - chủ đầu tư - đơn vị tư vấn - nhà thầu; tối ưu hóa tổ chức thi công và kiểm soát chất lượng; hỗ trợ công tác nghiệm thu và phục vụ quản lý vận hành công trình.

Theo ông Nguyễn Trung Sơn, Phó Trưởng phòng Quản lý xây dựng, Sở Xây dựng Hà Nội, các cơ quan quản lý, Bộ Xây dựng, việc triển khai BIM sẽ làm thay đổi một cách cơ bản phương thức triển khai công việc của tất cả các bên tham gia dự án, từ chủ đầu tư, nhà thầu cho đến các cơ quan quản lý nhà nước.

Ông Nguyễn Trung Sơn chỉ ra ba yếu tố chính ảnh hưởng trực tiếp đến việc triển khai BIM, bao gồm: chính sách, công nghệ và nhân lực hiện thiện. Thứ nhất là thể chế, chính sách và tiêu chuẩn kỹ thuật. Thứ hai là nhận thức về BIM của các nhân lực còn hạn chế, nhiều đơn vị vẫn coi đây chỉ là công cụ vẽ 3D. Thứ ba là hạ tầng công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu xử lý mô hình BIM.

Ông Nguyễn Trung Sơn, Phó Trưởng phòng Quản lý xây dựng, Sở Xây dựng Hà Nội tham luận tại tọa đàm

Ông Nguyễn Trung Sơn cũng đã kiến nghị một số nội dung trọng tâm như sau: Thứ nhất, cần sớm bổ sung đầy đủ các quy định pháp luật và hệ thống tiêu chuẩn kỹ thuật liên quan đến BIM. Thứ hai, có chính sách hỗ trợ thiết thực cho công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chuyên sâu. Thứ ba, tăng cường sự tham gia và phối hợp của các cơ quan quản lý giáo dục trong việc xây dựng chương trình đào tạo phù hợp. Thứ tư, đầu tư nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin và xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung thống nhất trên toàn quốc. Thứ năm, phát triển các phần mềm BIM phù hợp với điều kiện thực tiễn và nhu cầu ứng dụng trong ngành xây dựng tại Việt Nam.

Tại tọa đàm đã diễn ra phần thảo luận nhằm thấy rõ hơn vai trò, ý nghĩa, tầm quan trọng cũng như những thách thức đặt ra khi ứng dụng GIS-BIM với sự tham dự của các vị khách mời gồm: Ông Nguyễn Trung Sơn, Phó Trưởng phòng Quản lý xây dựng, Sở Xây dựng Hà Nội; ông Trần Xuân Quân, Trưởng phòng công nghệ - BIM, Công ty CP Tư vấn thiết kế xây dựng Đại Phong; ông Vương Thanh Tùng, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Xây dựng và Thương Mại Lam Sơn; ông Lê Văn Hùng, Phó Tổng giám đốc Công ty TNHH Khách sạn Kinh Đô.

Phiên thảo luận tại tọa đàm.

Tọa đàm được tổ chức nhằm tạo ra một diễn đàn cởi mở để các chuyên gia, nhà quản lý và doanh nghiệp cùng thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm và đưa ra những giải pháp khả thi trong việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ trong các dự án xây dựng, giao thông, góp phần phát triển bền vững ngành.

Tại Hà Nội, sau khi có Quyết định 258, UBND Thành phố đã chỉ đạo Sở Xây dựng xây dựng kế hoạch triển khai BIM giai đoạn 2020 - 2025. Thành phố tổ chức hội thảo chuyên đề, đào tạo gần 200 cán bộ và ban hành hướng dẫn áp dụng BIM cho công trình giao thông. Đồng thời, đang triển khai đầu tư trang thiết bị, phần mềm và đề xuất xây dựng môi trường dữ liệu dùng chung cấp thành phố.

Minh Trang