Chuyển đổi số: Sức bật mới cho thị trường nội địa vùng ĐBSCL

Thời cơ, sức mạnh hàng Việt

Vùng ĐBSCL - “vựa nông sản” của cả nước, đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với mục tiêu đưa sản phẩm địa phương vươn tới thị trường rộng hơn thông qua ứng dụng công nghệ và thương mại điện tử. Từ những mô hình thử nghiệm ban đầu, nhiều địa phương đã chứng minh rằng công nghệ số không chỉ là công cụ hỗ trợ sản xuất, mà còn là cầu nối trực tiếp giữa người nông dân và người tiêu dùng hiện đại.

Một trong những sản phẩm OCOP tham gia trưng bày tại các sự kiện lớn ở các tỉnh phía Nam.

Tại Đồng Tháp, nơi được xem là điểm sáng trong thúc đẩy chuyển đổi số khu vực ĐBSCL, xu hướng này được xác định là trụ cột trong phát triển thương mại nội địa. Ông Đặng Văn Tuấn - Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Đồng Tháp cho biết, chuyển đổi số và thương mại điện tử là xu thế tất yếu, giúp doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ sản xuất địa phương chủ động mở rộng thị trường, tăng sức cạnh tranh, giảm chi phí trung gian và quảng bá hiệu quả hơn.

Theo ông Tuấn, thời gian qua ngành công thương tỉnh đã tổ chức nhiều chương trình tập huấn, hướng dẫn doanh nghiệp kỹ năng livestream bán hàng, thiết lập gian hàng trực tuyến, kết nối với các tiktoker, nhà sáng tạo nội dung, đồng thời hỗ trợ xây dựng truy xuất nguồn gốc sản phẩm để tăng uy tín với người tiêu dùng.

Sự hỗ trợ này đang tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ. Hàng loạt doanh nghiệp tại Đồng Tháp, An Giang hay Cần Thơ đã bắt đầu “lên sàn”. Từ các sản phẩm như xoài cát chu, sen Đồng Tháp, gạo đặc sản, lạp xưởng ếch, mắm cá linh đến trà mãng cầu, mật hoa dừa… đều xuất hiện trên Postmart, Voso, Shopee hoặc Tiki. Việc kết hợp giữa sản xuất truyền thống và kinh doanh hiện đại giúp sản phẩm vùng sông nước “bơi” xa hơn, tiếp cận hàng triệu người tiêu dùng toàn quốc.

Việc kết hợp giữa sản xuất truyền thống và kinh doanh hiện đại giúp sản phẩm vùng sông nước tiếp cận hàng triệu người tiêu dùng toàn quốc.

Không chỉ dừng ở thương mại điện tử, các mô hình quản trị thông minh trong sản xuất nông nghiệp cũng đang dần hình thành. Nhiều hợp tác xã ứng dụng phần mềm quản lý vùng trồng, hệ thống tưới tiêu tự động, nhật ký điện tử… giúp tối ưu chi phí, tăng năng suất và đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu. Đó chính là bước chuyển mang tính nền tảng, khi dữ liệu trở thành “tài sản” giúp nông dân làm chủ quy trình và doanh nghiệp chủ động kết nối thị trường.

Thực tế cho thấy, chuyển đổi số đang mang lại “đòn bẩy kép”: vừa giúp hiện đại hóa nền kinh tế nông nghiệp, vừa nâng cao năng lực cạnh tranh của hàng Việt. Khi mỗi sản phẩm địa phương có thể kể câu chuyện của mình bằng ngôn ngữ số qua hình ảnh, mã QR truy xuất, video quảng bá hay livestream trực tiếp từ ruộng vườn, thì giá trị không chỉ nằm ở hàng hóa, mà còn ở niềm tin và bản sắc vùng miền.

Vượt rào nhận thức để bứt phá

Dẫu cơ hội đang mở rộng, song hành trình chuyển đổi số của vùng ĐBSCL vẫn còn không ít thách thức. Theo các chuyên gia, trở ngại lớn nhất không nằm ở công nghệ, mà ở nhận thức và năng lực quản trị của doanh nghiệp, hợp tác xã và hộ kinh doanh nhỏ lẻ - những chủ thể đang chiếm đa số trong cơ cấu kinh tế địa phương.

Phần lớn doanh nghiệp vùng này có quy mô nhỏ, nguồn vốn hạn chế, thiếu đội ngũ nhân sự công nghệ, và chưa xây dựng được chiến lược phát triển số rõ ràng. Không ít đơn vị mới dừng ở mức độ “lên mạng để quảng cáo”, chưa khai thác sâu dữ liệu khách hàng hay phân tích thị trường trực tuyến - những yếu tố then chốt để kinh doanh hiệu quả trong môi trường số.

Chị Lê Ngọc Trâm - chủ cơ sở Dưa mắm Út Lê Trâm (tỉnh Đồng Tháp) thẳng thắn chia sẻ: “Sản phẩm của chúng tôi đạt chuẩn OCOP 3 sao, nhưng tiếp cận kênh phân phối hiện đại vẫn còn khó. Việc thuê nhân sự biết làm thương mại điện tử ở nông thôn rất hạn chế, chúng tôi cần thêm hỗ trợ kỹ thuật và hướng dẫn thực tế”.

Theo Sở Công Thương Đồng Tháp, để tháo gỡ khó khăn này, tỉnh đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ chuyên sâu như “Đưa nông sản lên sàn”, “Doanh nghiệp số - nông dân thông minh”, phối hợp cùng các sàn thương mại điện tử lớn để hướng dẫn quy trình giao dịch, thanh toán và quảng bá sản phẩm OCOP. Điều quan trọng nhất là giúp người sản xuất hiểu rằng công nghệ không phải là điều gì quá xa vời. Khi họ thấy được lợi ích cụ thể, bán nhanh hơn, giá tốt hơn, minh bạch hơn, thì họ sẽ chủ động chuyển đổi.

Song song đó, các tỉnh trong vùng đang tích cực triển khai chiến lược phát triển thương mại trong nước giai đoạn 2025 - 2030, kết hợp xúc tiến thương mại với các lễ hội văn hóa, hội chợ tiêu dùng, tuần hàng Việt, nhằm đưa sản phẩm bản địa đến gần hơn với người tiêu dùng đô thị. Một số địa phương như: TP Cần Thơ và các tỉnh vùng ĐBSCL đã thiết lập trung tâm điều hành kinh tế số, sàn giao dịch số cấp tỉnh, góp phần hình thành hệ sinh thái tiêu dùng nội địa thông minh.

Các Tiktoker đang chuẩn bị livestream bán cây giống cho nhà vườn ở Chợ Lách (Vĩnh Long).

Theo nhận định từ các chuyên gia của Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA)và Trường Đại học Cần Thơ, nếu tận dụng tốt cơ hội, ĐBSCL có thể trở thành vùng dẫn đầu về chuyển đổi số nông nghiệp, khi vừa sở hữu nguồn nguyên liệu dồi dào, vừa có khả năng gắn sản phẩm với truy xuất nguồn gốc, du lịch trải nghiệm và kinh tế xanh - ba yếu tố đang được người tiêu dùng toàn cầu đặc biệt quan tâm.

Nhìn từ thực tế, chuyển đổi số không chỉ là “xu hướng công nghệ”, mà là cuộc cải cách toàn diện trong tư duy phát triển. Khi doanh nghiệp thay đổi cách nghĩ, hợp tác xã thay đổi cách làm và người dân thay đổi thói quen tiêu dùng, thị trường nội địa sẽ được kích hoạt từ gốc. Chính từ sự chuyển mình ấy, hàng Việt mới có thể khẳng định vị thế vững chắc, không chỉ trong nước mà còn trên thị trường khu vực.

An Xuyên