Chuyển đổi số trong doanh nghiệp để nâng cao sức cạnh tranh

Khách hàng sử dụng điện thoại quét mã QR truy xuất nguồn gốc nước mắm Lê Gia trước khi lựa chọn. Ảnh: Chi Phạm

Theo Sở Khoa học và Công nghệ, đến năm 2025 hơn 63% doanh nghiệp nhỏ và vừa trong tỉnh đã sử dụng ít nhất một nền tảng số trong quản trị; số lượng doanh nghiệp triển khai ERP, hóa đơn điện tử, phần mềm kế toán - bán hàng tăng nhanh qua từng năm. Theo báo cáo thương mại điện tử của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam đầu tháng 4/2025, Thanh Hóa đứng thứ 14/63 tỉnh, thành phố về chỉ số thương mại điện tử năm 2025; riêng giao dịch B2C xếp thứ 9 toàn quốc. Những con số này phản ánh rõ sự thay đổi trong tư duy vận hành của doanh nghiệp, đặc biệt khi người tiêu dùng ngày càng ưu tiên mua sắm trực tuyến và sản phẩm có truy xuất minh bạch.

Điểm sáng đáng chú ý là nhiều doanh nghiệp đã chủ động đi đầu trong ứng dụng công nghệ để giải quyết các điểm nghẽn cốt lõi như quản trị, sản xuất và kiểm soát chất lượng. Công ty CP Công nông nghiệp Tiến Nông - một trong những doanh nghiệp nông nghiệp lớn của tỉnh đã số hóa hầu hết quy trình sản xuất phân phối. Từ năm 2024, Tiến Nông ứng dụng hệ thống quản lý vùng nguyên liệu bằng GPS, cho phép theo dõi đồng ruộng, tình trạng đất - nước và dự báo năng suất theo thời gian thực. Cùng với đó, doanh nghiệp đưa vào sử dụng nền tảng truy xuất nguồn gốc phân bón bằng QR liên thông với phần mềm ERP, giúp thời gian xử lý đơn hàng giảm khoảng 30 đến 35%, chi phí điều phối giảm 10 đến 12%. Nhiều đại lý ghi nhận lượng sai sót trong giao hàng gần như bằng 0 nhờ mọi dữ liệu được cập nhật realtime. Việc áp dụng mạnh công nghệ đã giúp Tiến Nông mở rộng hệ thống phân phối mà vẫn giữ chi phí vận hành hiệu quả, đồng thời gia tăng lợi thế cạnh tranh trước các đối thủ trong ngành.

Không chỉ các doanh nghiệp lớn, nhóm doanh nghiệp OCOP, sản phẩm địa phương cũng đang cho thấy sức bật trong chuyển đổi số. Công ty TNHH Thực phẩm & TMDV Lê Gia những năm gần đây đã đầu tư mạnh vào số hóa chuỗi sản phẩm. Từ năm 2023-2025, Lê Gia triển khai mã QR truy xuất nguồn gốc cho toàn bộ sản phẩm nước mắm, mắm tôm, chà bông... giúp khách hàng kiểm tra thông tin vùng nguyên liệu, thời gian ủ chượp, quy trình chế biến. Việc minh bạch hóa dữ liệu không chỉ nâng uy tín, mà còn giúp sản phẩm dễ dàng tiếp cận hệ thống bán lẻ và các sàn thương mại điện tử. Doanh nghiệp cũng xây dựng kênh bán hàng trực tuyến, livestream định kỳ và sử dụng phần mềm quản lý đơn hàng - kho vận, giúp doanh thu online tăng hơn 40% chỉ trong hai năm. Đây là minh chứng rõ ràng cho việc chuyển đổi số hoàn toàn có thể giúp sản phẩm OCOP mở rộng thị trường, thoát khỏi tình trạng phụ thuộc vào bán lẻ truyền thống.

Giám đốc Công ty TNHH Thực phẩm & TMDV Lê Gia - ông Lê Anh, cho biết: "Quá trình chuyển đổi số đã tạo ra bước thay đổi quan trọng đối với một doanh nghiệp sản xuất truyền thống như Lê Gia. Trước đây, việc theo dõi quy trình ủ chượp, kiểm tra lô hàng hay truy xuất chất lượng chủ yếu thực hiện thủ công, dẫn tới khó khăn khi mở rộng hệ thống phân phối. Việc áp dụng mã QR cho toàn bộ sản phẩm, kết hợp phần mềm quản lý đơn hàng - kho vận và các kênh bán hàng trực tuyến, đã giúp hoạt động vận hành của doanh nghiệp trở nên minh bạch và chính xác hơn. Lượng sai sót trong giao nhận giảm rõ rệt, khách hàng tin tưởng nhiều hơn nhờ thông tin được công khai đầy đủ, còn doanh nghiệp thì thuận lợi hơn khi kết nối với các hệ thống bán lẻ, sàn thương mại điện tử".

Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, chuyển đổi số tại các doanh nghiệp ở Thanh Hóa vẫn đối mặt những khó khăn nhất định. Gần 60% doanh nghiệp nhỏ và vừa thiếu nhân sự am hiểu công nghệ; nhiều đơn vị còn lúng túng trong lựa chọn hệ thống phù hợp, hoặc triển khai manh mún, thiếu đồng bộ. Vấn đề an toàn dữ liệu, bảo mật thông tin cũng đặt ra yêu cầu cấp thiết khi doanh nghiệp mở rộng hoạt động trực tuyến.

Nhằm tháo gỡ các rào cản này, tỉnh Thanh Hóa đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ thiết thực. Giai đoạn 2025-2026, tỉnh tiếp tục hỗ trợ tư vấn lộ trình số hóa cho doanh nghiệp nhỏ và vừa; hỗ trợ 30 đến 50% chi phí sử dụng nền tảng số made in Vietnam; tổ chức tập huấn về kỹ năng số, phân tích dữ liệu, thương mại điện tử; và thúc đẩy kết nối cung - cầu qua các hội chợ số và nền tảng trực tuyến. Sở Công Thương phối hợp với các sàn thương mại điện tử lớn tổ chức các khóa đào tạo bán hàng online cho doanh nghiệp OCOP, giúp nhiều doanh nghiệp địa phương mở rộng thị trường vượt khỏi phạm vi tỉnh.

Để chuyển đổi số thực sự trở thành động lực nâng cao năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp cần thay đổi tư duy theo hướng lấy dữ liệu làm trung tâm. Các doanh nghiệp nên bắt đầu từ những khâu dễ triển khai như kế toán, quản lý kho, bán hàng... trước khi tiến tới các giải pháp nâng cao hơn như ERP, IoT hay phân tích dữ liệu lớn. Đồng thời, việc đầu tư cho nhân lực số, xây dựng đội ngũ vận hành và bảo đảm an toàn dữ liệu là vô cùng quan trọng để tránh rủi ro trong quá trình triển khai.

Chi Phạm