Chuyên gia an ninh mạng cảnh báo rủi ro từ trào lưu 'xem lại nhà cũ' trên Google Maps

Dù hào hứng 'xem lại nhà cũ' trên Google Maps nhưng đừng quên ảnh chụp có thể chứa dữ liệu cá nhân; nếu bị lộ những thông tin này thì có nguy cơ bị xâm phạm quyền riêng tư và an toàn cá nhân.

Gần đây, nhiều người dùng mạng xã hội thích thú khoe ảnh nhà, trường học hay các địa điểm gắn với kỷ niệm tuổi thơ thông qua chế độ xem phố (Street View) trên Google Maps. Với thao tác đơn giản, người dùng có thể “du hành thời gian”, nhìn lại hình ảnh những con đường, mái nhà từ nhiều năm trước.

Tuy nhiên, việc thực hiện trào lưu này có thể khiến chúng ta đối mặt với một số rủi ro liên quan đến quyền riêng tư và an toàn cá nhân.

“Mồi ngon” cho kẻ xấu

Chị Nguyễn Thảo Vy (phường Đông Hưng Thuận, TP.HCM) cho biết: “Tôi từng định chia sẻ ảnh nhà cũ lên Facebook, nhưng khi nhìn kỹ lại thì thấy rõ cả biển số nhà, cửa cổng, thậm chí cả camera gắn trước nhà. Những chi tiết này có thể trở thành thông tin quý giá để kẻ gian theo dõi hoặc tìm cách tiếp cận với ý đồ xấu”.

Chị Vy đề xuất cần có thêm cảnh báo rõ ràng từ các nền tảng khi người dùng chia sẻ hình ảnh có yếu tố định vị hoặc gợi ý người dùng làm mờ, che đi thông tin nhạy cảm trước khi đăng tải. Đồng thời, mỗi cá nhân cũng cần chủ động nâng cao ý thức bảo vệ thông tin riêng tư, không chia sẻ quá nhiều hình ảnh về nơi ở, sinh hoạt cá nhân.

Tương tự, chị Đỗ Thị Nguyệt (phường Xóm Chiếu, TP.HCM) bày tỏ: “Người dùng mạng hiện nay chia sẻ quá dễ dãi mà ít khi nghĩ tới hậu quả. Chỉ cần vài hình ảnh từ Street View, kết hợp với thông tin cá nhân trên Facebook như ngày sinh, nơi làm việc... là đã đủ để một đối tượng xấu mạo danh, gọi điện giả lừa thân nhân hoặc dựng chuyện”.

 “Xem lại nhà cũ”, “khoe địa điểm xưa” có thể gây rủi ro lộ lọt thông tin và an toàn cá nhân. Ảnh: Chụp màn hình.

“Xem lại nhà cũ”, “khoe địa điểm xưa” có thể gây rủi ro lộ lọt thông tin và an toàn cá nhân. Ảnh: Chụp màn hình.

Coi chừng bị 'đọc vị'

 Ông Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC).

Ông Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC).

Ông Ngô Minh Hiếu (Hiếu PC), chuyên gia an ninh mạng, cảnh báo rằng việc chia sẻ ảnh chụp nhà từ Google Maps tưởng chừng vô hại nhưng tiềm ẩn nhiều rủi ro về an ninh mạng.

Ông Hiếu phân tích: Chỉ từ một hình ảnh, kẻ xấu có thể xác định chính xác địa chỉ, vị trí sinh sống và thậm chí suy đoán thói quen sinh hoạt của chủ nhà nếu kết hợp với các dữ liệu khác trên mạng xã hội. Ngoài ra, hình ảnh còn có thể vô tình hé lộ thông tin về tài sản cá nhân như loại xe, mức độ sang trọng, hệ thống an ninh, từ đó giúp kẻ gian đánh giá giá trị mục tiêu.

Đáng lo ngại hơn, các chi tiết như vị trí cửa sổ, hàng rào, camera hay những khoảng trống dễ tiếp cận có thể bị lợi dụng để lên kế hoạch đột nhập. Khi địa chỉ nhà bị chia sẻ cùng họ tên, email hoặc số điện thoại, nguy cơ bị mạo danh, gửi thư rác hay lừa đảo qua mạng càng tăng cao.

Để giảm thiểu rủi ro rò rỉ thông tin cá nhân từ Google Maps, ông Hiếu khuyến cáo người dùng chủ động kiểm tra và giới hạn quyền chia sẻ dữ liệu trên nền tảng này. Người dùng nên đặt chế độ riêng tư (Private) cho các danh sách địa điểm yêu thích như "Home", "Work", "Favorite" để tránh bị công khai ngoài ý muốn. Việc chia sẻ vị trí theo thời gian thực cũng nên được tắt hoặc giới hạn chỉ với người thân đáng tin cậy.

Ngoài ra, người dùng cần thận trọng khi đăng ảnh nhà hoặc địa điểm cá nhân lên mạng xã hội, đặc biệt là các ảnh có gắn vị trí. Những chi tiết như số nhà, tên đường, biển số xe nên được làm mờ trước khi chia sẻ. Để tăng cường bảo mật, việc xóa lịch sử vị trí định kỳ và kiểm tra các dữ liệu lưu trữ trong tài khoản Google cũng được khuyến khích. Nếu phát hiện ảnh hoặc địa điểm vi phạm quyền riêng tư trên Google Maps, người dùng có thể truy cập trang: https://support.google.com/maps/answer/3094088?hl=vi, chọn yêu cầu xóa ảnh, xóa địa chỉ, che mờ nội dung,…

“Người dùng cần đặc biệt thận trọng khi tham gia các trào lưu (trend) liên quan đến dữ liệu định vị và hình ảnh cá nhân trên nền tảng số, vì đây chính là kênh thu thập thông tin cực kỳ hiệu quả của các đối tượng lừa đảo, hacker hoặc những kẻ xâm phạm quyền riêng tư” - ông Hiếu nhấn mạnh.

Thông tin trên Google Maps có thể là dữ liệu cá nhân

Theo khoản 1 Điều 2 Nghị định số 13/2023 về bảo vệ dữ liệu cá nhân, dữ liệu cá nhân được định nghĩa là "thông tin dưới dạng ký hiệu, chữ viết, chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự trên môi trường điện tử gắn liền với một con người cụ thể hoặc giúp xác định một con người cụ thể. Dữ liệu cá nhân bao gồm dữ liệu cá nhân cơ bản và dữ liệu cá nhân nhạy cảm”. Dựa trên định nghĩa này, có thể thấy:

Hình ảnh người: Nếu hình ảnh rõ nét đến mức có thể nhận diện được danh tính của một người cụ thể, thì đây là dữ liệu cá nhân cơ bản.

Biển số xe: Biển số xe kết nối trực tiếp với thông tin đăng ký xe và chủ sở hữu, do đó cũng là dữ liệu cá nhân cơ bản.

Địa chỉ cụ thể: Nếu địa chỉ liên quan đến thông tin cư trú của một cá nhân cụ thể, đây cũng được xem là dữ liệu cá nhân cơ bản.

Như vậy, khi ảnh chụp màn hình Google Maps chứa đựng các yếu tố trên, nó đang chứa đựng dữ liệu cá nhân.

Việc xử lý dữ liệu cá nhân, bao gồm cả việc thu thập, ghi lại, phân tích, lưu trữ, và đặc biệt là tiết lộ dữ liệu cá nhân, đều phải tuân thủ các quy định pháp luật nghiêm ngặt.

Khoản 2 Điều 9 Nghị định số 13/2023 quy định: "Chủ thể dữ liệu được đồng ý hoặc không đồng ý cho phép xử lý dữ liệu cá nhân của mình, trừ trường hợp quy định tại Điều 17 Nghị định này”. Do đó, để công khai các thông tin cá nhân như hình ảnh, biển số xe, hoặc địa chỉ cụ thể của người khác, người đăng tải phải có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu đó.

Việc đăng lại hình ảnh từ Google Maps có chứa thông tin nhận diện cá nhân (như mặt người, biển số xe, địa chỉ...) mà không được chủ thể dữ liệu đồng ý, có thể vi phạm quyền riêng tư và pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Dù Google Maps là nền tảng công khai, người dùng không được tự ý chia sẻ lại hình ảnh có dữ liệu cá nhân mà không che mờ thông tin nhạy cảm.

Luật sư PHÙNG THỊ HUYỀN, Đoàn Luật sư TP.HCM

THẢO HIỀN

Nguồn PLO: https://plo.vn/chuyen-gia-an-ninh-mang-canh-bao-rui-ro-tu-trao-luu-xem-lai-nha-cu-tren-google-maps-post858886.html