Chuyên gia chỉ cách nhận diện và lựa chọn sữa an toàn cho trẻ em

Vụ việc 573 nhãn hiệu sữa bị làm giả:

Nhãn hiệu sữa bột giả do các đối tượng sản xuất. Ảnh: VTV

Gần 600 nhãn sữa giả bị phanh phui

Thông tin từ Bộ Công an, ngày 12/4, Cơ quan Cảnh sát điều tra đã khởi tố vụ án, bắt tạm giam 8 bị can liên quan đường dây sản xuất, buôn bán, tiêu thụ sữa bột giả với số lượng cực lớn trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh lân cận; khởi tố, bắt tạm giam 2 đối tượng chủ mưu cầm đầu đường dây nói trên cùng 6 bị can khác về tội "Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm" và "Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng".

Theo kết quả điều tra bước đầu, cơ quan Công an xác định: từ tháng 8/2021, nắm bắt được nhu cầu gia tăng của các sản phẩm dinh dưỡng, sản phẩm thực phẩm bổ sung, sản phẩm dinh dưỡng dạng bột (gọi chung là sữa bột) tại thị trường trong nước, nhóm đối tượng do Vũ Mạnh Cường và Hoàng Mạnh Hà chủ mưu cầm đầu.

Các đối tượng thành lập doanh nghiệp Công ty Rance Pharma địa chỉ tại khu nhà ở Him Lam, Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội và Công ty Hacofood Group, địa chỉ tại LK52-10, Khu đô thị mới Phú Lương, phường Phú Lương, quận Hà Đông, Hà Nội để trực tiếp tổ chức sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ các sản phẩm sữa bột giả.

Đến nay, đường dây này đã sản xuất 573 nhãn hiệu sữa bột các loại. Các loại sữa dành cho những người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai với các thành phần công bố trên sản phẩm như: chiết xuất tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó... nhưng trên thực tế, hoàn toàn không có những chất này.

Các đối tượng đã bỏ một số nguyên liệu đầu vào và thay thế, bổ sung thêm một số chất phụ gia. Cơ quan Công an xác định, sữa bột có chỉ tiêu chất lượng một số chất đạt dưới 70% so với mức công bố, đủ điều kiện để xác định là hàng giả...

Cận cảnh công nhân đóng hộp thành phẩm tại cơ sở sản xuất, chuẩn bị tung ra thị trường tiêu thụ. Ảnh: CAND

Niềm tin bị lợi dụng trong “ma trận” sữa giả

Hiện nay, nhiều nhãn sữa trên thị trường đang lợi dụng tâm lý muốn con thông minh, cao lớn và tăng cân nhanh của các bậc cha mẹ bằng những thông điệp quảng cáo hấp dẫn trên khắp phương tiện truyền thông đại chúng.

Để đạt mục tiêu doanh số, các nhãn hàng đã thổi phồng lợi ích của sản phẩm như: tổ yến cải thiện biếng ăn, óc chó giúp phát triển não bộ, canxi nano giúp trẻ cao 5-7cm mỗi tháng, đông trùng hạ thảo tăng cường đề kháng... Những lời quảng cáo thiếu căn cứ khoa học trực tiếp đánh vào cảm xúc người tiêu dùng - nơi niềm tin đôi khi lấn át cả lý trí.

Tuy nhiên, trên thực tế, không ít sản phẩm trong số đó không hề chứa các thành phần như quảng cáo hoặc hàm lượng thấp hơn trên nhãn. Nguy hiểm hơn, tổ yến, đông trùng hạ thảo được quảng cáo lại là thành phần giả, kém chất lượng.

Chia sẻ về điều này, tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Đức Nghĩa - Giảng viên Đại học Y Hà Nội nhấn mạnh: “Không có loại sữa nào giúp trẻ cao 5–7cm chỉ trong một tháng. Tăng trưởng chiều cao là quá trình lâu dài, phụ thuộc 23% vào gene, chế độ ăn uống chiếm 32%, còn lại 16% vào giấc ngủ và 20% vận động thể chất”.

Cơ quan Công an đang mở rộng điều tra vụ án sản xuất, buôn bán sữa giả. Ảnh: CAND

Sữa giả – hậu quả khôn lường

Việc sử dụng sữa giả không những không đem lại hiệu quả như quảng cáo mà còn tiềm ẩn nhiều hệ lụy nghiêm trọng đối với sức khỏe của trẻ nhỏ. Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Đức Nghĩa lưu ý các bậc cha mẹ khi chọn sữa cho con:

Trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ dưới 6 tuổi, có hệ tiêu hóa và miễn dịch chưa hoàn thiện. Khi sử dụng sữa giả hoặc kém chất lượng, trẻ dễ gặp phải các phản ứng như nôn trớ, đau bụng, tiêu chảy, dị ứng, nổi mẩn đỏ, nguy cơ ngộ độc như: co giật, sốt cao, mất nước, thậm chí là nhập viện.

Một số loại sữa giả có thể bị nhiễm khuẩn, nhiễm nấm do quá trình sản xuất, bảo quản không đạt tiêu chuẩn, gây tổn thương đường ruột. Ngoài ra, một số sản phẩm sử dụng nguyên liệu không rõ nguồn gốc, có thể chứa hàm lượng kim loại nặng, chất tạo màu, chất tạo ngọt vượt mức cho phép – gây ảnh hưởng lâu dài đến gan, thận và sự phát triển thần kinh của trẻ.

Tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Đức Nghĩa - Giảng viên Đại học Y Hà Nội nhấn mạnh: “Không có loại sữa nào giúp trẻ cao 5–7cm chỉ trong một tháng".

Chuyên gia tiết lộ cách chọn sữa chất lượng

Giữa một thị trường “vàng thau lẫn lộn”, việc phân biệt sữa thật – giả là một thách thức không hề nhỏ đối với cha mẹ. Tuy nhiên, theo tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Đức Nghĩa, cha mẹ có thể căn cứ vào 4 nguyên tắc sau để lựa chọn sữa chất lượng:

Lựa chọn sản phẩm có thương hiệu

Nếu có điều kiện, cha mẹ nên chọn sữa của các thương hiệu lớn, đã có mặt nhiều năm trên thị trường. Tuy nhiên, thương hiệu lớn đồng nghĩa với giá thành cao. Trong khi, lựa chọn sữa còn phải phù hợp với cơ địa của trẻ. Vì vậy, cha mẹ có thể lựa chọn các thương hiệu có “tuổi đời” từ 3–5 năm trở lên với dòng sữa tối ưu cho nhu cầu cụ thể của trẻ.

Được biết, một trong những chiêu trò của các công ty làm ăn chộp giật là hình thức “đánh nhanh xóa nhanh”. Các nhãn sữa mới được lập ra liên tục, sau 2-3 năm chạy quảng cáo thật mạnh, thu về lợi nhuận khủng sẽ xóa sổ. Đó là lý do vì sao xuất hiện con số khổng lồ - 573 nhãn sữa giả bị vạch trần trong thời gian vừa qua.

Mua hàng tại địa chỉ uy tín

Hiện nay, sữa giả đã len lỏi vào mọi ngóc ngách từ online đến offline. Để không bị lạc lối giữa “ma trận” sữa giả, cha mẹ nên đến các địa chỉ uy tín như: nhà thuốc, siêu thị lớn, cửa hàng mẹ bé, đại lý phân phối chính thức hoặc các trang bán hàng chính hãng của nhà sản xuất. Tránh mua qua các kênh trôi nổi, không rõ người bán, đặc biệt là mạng xã hội hoặc sàn thương mại điện tử.

Kiểm tra kỹ thông tin trên bao bì

Trước khi mua sữa cho con, cha mẹ cần kiểm tra kỹ tem nhãn, tên sản phẩm, địa chỉ, số điện thoại, lô sản xuất. Có mã QR hoặc tem chống hàng giả, khi quét có thể truy xuất nguồn gốc và kiểm định chất lượng.

Bao bì sữa thật được in rõ nét, không mờ nhòe, không bong tróc. Nắp lon, seal, hộp đựng được đóng kín, không móp méo, không rỉ sét. Trên nhãn đầy đủ thông tin về thành phần, hàm lượng, công dụng, ngày sản xuất và hạn sử dụng. Nếu là sữa nhập khẩu, phải có nhãn phụ tiếng Việt, tên đơn vị nhập khẩu và phân phối.

Tránh sản phẩm có chiến lược quảng bá dồn dập

Hiện nay, nhiều cha mẹ có thói quen mua sữa cho con trên các nền tảng mạng xã hội theo lời quảng cáo của các KOL, KOC. Tuy nhiên, cần đặc biệt cảnh giác với các sản phẩm quảng cáo rầm rộ, tiếp cận cha mẹ theo hình thức “gõ cửa từng nhà” hay tặng quà miễn phí, thường có mục tiêu doanh số cao, dễ đánh đổi chất lượng.

Để cạnh tranh với các thương hiệu sữa uy tín, giá thành cao, các sản phẩm này thường tập trung ngân sách lớn vào quảng cáo, trong khi hạ thấp chi phí sản xuất. Vì vậy, cha mẹ nên lựa chọn những thương hiệu phát triển bền vững, đầu tư vào nghiên cứu – đào tạo đội ngũ chuyên môn – hệ thống phân phối rõ ràng, chứ không chỉ đơn thuần là quảng bá.

Tiến sĩ, bác sĩ Nghĩa nhấn mạnh: “Giữa một rừng sản phẩm sữa bột trên thị trường, điều cha mẹ cần không phải là một sản phẩm “thần kỳ” có thể giúp con cao nhanh, thông minh tức thì – mà là kiến thức nền vững chắc để đưa ra quyết định đúng đắn và phù hợp”.

Trước khi mua bất kỳ loại sữa nào, cha mẹ hãy dành thời gian để tìm hiểu kỹ thông tin, xác minh nguồn gốc, và quan trọng nhất: lắng nghe cơ thể con thay vì những tin vào những lời quảng cáo.

Vân Lê