Chuyên gia đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả dạy Toán ứng dụng

Ngày 28/9, tại Hà Nội, Viện nghiên cứu ứng dụng STEM và Đào tạo nhân lực (IASTEM) phối hợp với Công ty CP công nghệ giáo dục Edufly tổ chức Hội thảo “Dạy học Toán ứng dụng trong trường phổ thông”.

Ông Phạm Đức Tâm – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng STEM và Đào tạo nhân lực nhấn mạnh, trong bối cảnh đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục, đặc biệt với việc triển khai Chương trình Giáo dục phổ thông 2018, môn Toán không chỉ là môn khoa học cơ bản rèn luyện tư duy logic mà còn là công cụ quan trọng giúp hình thành, phát triển năng lực giải quyết vấn đề và khả năng ứng dụng vào thực tiễn.

Ông Phạm Đức Tâm – Viện trưởng Viện Nghiên cứu Ứng dụng STEM và Đào tạo nhân lực phát biểu tại hội thảo.

Theo ông, xu hướng dạy học Toán trên thế giới cũng như tại Việt Nam đều đề cao tính ứng dụng và gắn kết với đời sống. Học sinh cần được tiếp cận Toán học thông qua các tình huống gần gũi, tham gia giải quyết những vấn đề thực tiễn, từ đó phát triển phẩm chất và năng lực toàn diện. Đây là yêu cầu tất yếu để giáo dục Việt Nam hội nhập sâu rộng với xu thế quốc tế.

Khẳng định vai trò quan trọng của môn Toán, ông Tạ Ngọc Trí – Phó Vụ trưởng Vụ Giáo dục Phổ thông (Bộ GDĐT) cho rằng, để có thể sống, học tập và làm việc hiệu quả trong thế kỷ 21, con người không chỉ cần có kiến thức mà còn phải được trang bị hệ thống kỹ năng thiết yếu. Đây là những kỹ năng của công dân thế kỷ 21, trong đó có các năng lực quan trọng như sáng tạo, tư duy phản biện và giải quyết vấn đề. Môn Toán có lợi thế nổi bật trong việc rèn luyện những kỹ năng này.

Thông qua việc học Toán, học sinh có thể phát triển tư duy logic, khả năng sáng tạo và năng lực giải quyết vấn đề – những yếu tố then chốt để trở thành công dân đáp ứng yêu cầu của thời đại mới.

Toàn cảnh hội thảo.

Theo TS Tạ Ngọc Trí, Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 đã thể hiện rõ định hướng này thông qua thiết kế nội dung các môn học, trong đó có môn Toán, vừa đảm bảo kiến thức cơ bản, vừa khuyến khích học sinh vận dụng vào thực tiễn.

Ông Trí bày tỏ mong muốn, các thầy cô sẽ suy nghĩ, điều chỉnh bài giảng gắn với thực tế cuộc sống, lồng ghép những câu chuyện gần gũi vào bài học, giúp học sinh thấy được mối liên hệ giữa Toán học và đời sống hàng ngày. Khi học sinh cảm nhận được giá trị thực tiễn của môn Toán, các em sẽ yêu thích môn học hơn, phát triển tư duy sáng tạo và năng lực giải quyết vấn đề, từ đó việc học Toán trở nên thiết thực và ý nghĩa hơn.

Tại hội thảo, các chuyên gia, giáo viên đã đề xuất giải pháp đưa Toán ứng dụng vào giảng dạy hiệu quả.

Thầy Thiều Quang Tùng – giáo viên Toán Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội) cho biết, Toán ứng dụng đã xuất hiện trong một số bài học nhưng chưa được triển khai rộng rãi. Nội dung chủ yếu tích hợp ở các chủ đề như xác suất, thống kê, hình học, đại số.

Thầy Thiều Quang Tùng – giáo viên Toán Trường THCS Cầu Giấy (Hà Nội) chia sẻ tại hội thảo.

Toán ứng dụng giúp học sinh phát triển năng lực giải quyết vấn đề, tăng hứng thú học tập, kết nối Toán học với đời sống và chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai có liên quan đến Toán. Toán ứng dụng đã xuất hiện trong một số bài học nhưng chưa được triển khai rộng rãi. Nội dung chủ yếu tích hợp ở các chủ đề như xác suất, thống kê, hình học, đại số.

Để triển khai hiệu quả, thầy đề xuất giáo viên cần đổi mới phương pháp dạy học, tích hợp công nghệ, thiết kế bài học gắn với đời sống, phân hóa theo năng lực, tham gia tập huấn chuyên đề và chia sẻ kinh nghiệm với đồng nghiệp.

GS.TS Trần Văn Tấn – Trường Đại học Sư phạm Hà Nội cho rằng, giáo dục vốn có tính ước lệ; giáo án, sách giáo khoa là “kịch bản” để thầy và trò cùng diễn trên sân khấu lớp học.

Theo GS.TS Trần Văn Tân, khi xây dựng các tình huống “gắn với thực tế” trong bài toán hay đề thi, cần hết sức thận trọng, tôn trọng các quy luật khoa học đã được khẳng định, tránh tùy tiện “sáng tạo” ra những quy luật không có cơ sở.

GS.TS Trần Văn Tấn – Trường ĐH Sư phạm Hà Nội trao đổi tại hội thảo.

Cũng trong khuôn khổ hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học tập trung thảo luận các chuyên đề như: Dạy học ứng dụng Toán phổ thông trong đời sống và các lĩnh vực khoa học; vai trò của nhà quản lý trong việc thúc đẩy dạy học Toán ứng dụng ở trường phổ thông; thiết kế và tổ chức hoạt động dạy học Toán ứng dụng từ thực tiễn giảng dạy; giới thiệu tổng quan kỳ thi VIAMC 2025.

Nguyễn Hoài