Chuyên gia khuyến cáo bệnh nhân rối loạn giấc ngủ sau mắc COVID-19
Bình thường, một phòng khám chuyên ngành tâm thần tiếp nhận khoảng 30-50 bệnh nhân thì sau đại dịch COVID-19, số lượng bệnh nhân tới khám tăng tới hàng trăm bệnh nhân/ngày.
Ảnh minh họa (Nguồn: Reuters.)
Viện Sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội) thời gian gần đây tiếp nhận nhiều trường hợp tới khám do rối loạn giấc ngủ sau mắc COVID-19.
Theo thống kê, số bệnh nhân tới khám tại viện lên tới hàng trăm người mỗi ngày, trong đó có 70-80% người bị rối loạn giấc ngủ.
Hàng trăm bệnh nhân tới khám mỗi ngày
Bác sỹ Nguyễn Văn Dũng - Viện Phó Viện Sức khỏe tâm thần cho hay bệnh viện từ chỗ tiếp đón 800-1.100 bệnh nhân trong đại dịch COVID-19, đến nay, có ngày lên tới 8.000 bệnh nhân tới khám, đi kèm là 8.000 người nhà. Khi trở lại tiếp nhận khám, chữa bệnh, số lượng người bệnh tới các khoa tăng đáng kể, hơn 100%. Các nhóm bệnh nhân tổn thương tâm lý và tổn thương giấc ngủ cũng xuất hiện nhiều.
Ngày 30/4, bệnh nhân N.T.Q. 46 tuổi, quê Thanh Hóa, đến Viện Sức khỏe Tâm thần khám do mất ngủ, lo lắng sau mắc SARS-CoV-2. Đây chỉ là một trong số hàng trăm bệnh nhân đến khám tại Viện Sức khỏe Tâm thần, mỗi ngày.
Chị Q. cho biết sau khi khỏi bệnh COVID-19 khoảng 1,5 tháng, chị có biểu hiện mất ngủ, khó đi vào giấc ngủ, dù lên giường ngủ lúc 22h nhưng rất lâu sau đó mới ngủ được và sáng thức dậy rất sớm. Trung bình một đêm chị Q. chỉ ngủ được 3 tiếng nên tinh thần rất mệt mỏi, làm việc không hiệu quả.
Các biểu hiện mất ngủ của bệnh nhân Q. ngày một tăng dần, đêm ngủ chập chờn, phải thức dậy giữa đêm 3-4 lần, sau đó mỗi lần 20-30 phút mới ngủ lại được, có những đêm thức trắng. Kèm theo đó là hàng loạt các biểu hiện lo lắng, stress, có cơn hồi hộp đánh trống ngực, run tay chân, vã mồ hồi, người mệt mỏi, cảm giác choáng váng, ù tai, buồn nôn, ăn uống kém ngon miệng…
Bác sỹ Bùi Nguyễn Hồng Bảo Ngọc - Viện Sức khỏe Tâm thần, cho hay sau khi thăm khám, bệnh nhân Q. được chỉ định điều trị bằng hóa dược, kết hợp nâng cao thể trạng... Khoảng 3 ngày sau đó, các biểu hiện về rối loạn giấc ngủ của bệnh nhân giảm dần. Đến nay, sau hơn 1 tuần điều trị, tình trạng mất ngủ của bệnh nhân đã cải thiện. Bệnh nhân tỉnh táo, đỡ lo lắng căng thẳng, ăn uống ngon miệng. Bệnh nhân đã ngủ được 8-9 tiếng/ngày và ngủ liền giấc tới sáng.
Thời gian qua, số bệnh nhân tới khám về sức khỏe tâm thần tại Viện tăng mạnh. Bình thường một phòng khám chuyên ngành tâm thần tiếp nhận khoảng 30-50 bệnh nhân thì sau đại dịch COVID-19, số lượng bệnh nhân tới khám tăng tới hàng trăm bệnh nhân/ngày.
Không tự ý sử dụng các loại thuốc bổ
Theo bác sỹ Nguyễn Văn Dũng, rối loạn giấc ngủ không chỉ gặp ở bệnh nhân tâm thần, mà còn ở tất cả mọi người. Khi các triệu chứng làm gián đoạn sinh hoạt đời thường thì được gọi là rối loạn giấc ngủ. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, trên thế giới có đến hơn 200 triệu chứng khác nhau của hậu COVID-19; trong đó đáng chú ý là vấn đề sức khỏe tâm thần, rất nhiều trường hợp rối loạn tâm thần nặng nề, xuất hiện hoang tưởng, ảo giác, suy giảm trí nhớ...
Bác sỹ Nguyễn Văn Dũng - Viện Phó Viện Sức khỏe tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai. (Ảnh: PV/Vietnam+)
Mất ngủ là một triệu chứng hay gặp ở thời kỳ sau nhiễm COVID-19. Các nghiên cứu chỉ ra cơ chế gây tình trạng rối loạn giấc ngủ sau nhiễm COVID-19 nói chung là do tình trạng viêm thần kinh và sự gián đoạn của hàng rào máu não. Tình trạng viêm thần kinh được xác định bởi phản ứng tăng các chất trung gian gây viêm như các cytokine; chemokine và protein phản ứng C đồng thời làm tăng chất trung gian viêm nguồn gốc miễn dịch như cyclooxigenase 2 và các tế bào miễn dịch. Trong số đó, các cytokine đóng vai trò chủ đạo trong việc phá vỡ hàng rào máu não gây tổn thương viêm hệ thống thần kinh trung ương, ảnh hưởng đến khả năng dẫn truyền thần kinh.
Mối liên quan giữa giấc ngủ và nhiễm SARS-CoV-2 là hai chiều. Giấc ngủ đóng một vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh miễn dịch tế bào cũng như dịch thể và thiếu ngủ có thể làm giảm phản ứng miễn dịch càng làm trầm trọng hơn triệu chứng COVID-19.
Theo bác sỹ Dũng, khi có biểu hiện rối loạn giấc ngủ, người dân nên có sự tư vấn chuyên khoa để bảo đảm được điều trị tốt nhất. Người bệnh khi chưa đến được cơ sở chuyên khoa thì cần tự chăm sóc bản thân như bảo đảm đủ lượng vitamin, calo hằng ngày, luyện tập thể dục, bù đủ nước, điện giải. Đặc biệt, người dân không tự ý sử dụng các loại thuốc bổ, tự mua thuốc điều trị hay dùng thuốc nam. Người bị mệt cả cơ thể và trí não nhưng nếu cứ dùng thuốc tuần hoàn để nâng cao sức khỏe sẽ càng làm cho người bệnh luôn tỉnh táo, càng mất ngủ.
Những người gặp rối loạn giấc ngủ cần quan tâm đến môi trường ngủ sạch sẽ thông thoáng, lựa chọn trang phục rộng rãi thoải mái, bảo đảm lưu thông khí huyết cho cơ thể. Phòng ngủ càng giản tiện các thiết bị, đồ dùng càng tốt. Trước khi đi ngủ nên tránh tiếng ồn mạnh, sử dụng chất kích thích hay tập thể dục quá nặng, ăn nhiều đồ dầu mỡ.
Ngoài ra, các bác sỹ cũng khuyến cáo người bệnh có thể kết hợp ngâm chân bằng nước ấm, dược liệu, hoặc tập thể dục nhẹ nhàng trước khi ngủ./.
