Chuyên gia nước ngoài: Luật Thủ đô 2024 mở đường thu hút FDI công nghệ cao, thúc đẩy đổi mới

Trong cuộc phỏng vấn độc quyền với báo Kinh tế & Đô thị, Tiến sĩ Oliver Massmann, Tổng Giám đốc điều hành Công ty Luật Duane Morris Vietnam LLC, đã chia sẻ nhận định về tác động của Luật Thủ đô 2024 trong việc nâng cao năng lực cạnh tranh, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chất lượng cao và hỗ trợ tăng trưởng kinh tế Việt Nam dựa trên đổi mới sáng tạo.

Tiến sĩ Oliver Massmann, Tổng Giám đốc Công ty Duane Morris Vietnam LLC. Ảnh: Duane Morris Vietnam LLC

Theo ông, những điểm mới nổi bật nào trong Luật Thủ đô 2024 có thể giúp Hà Nội tăng sức hút với FDI chất lượng cao?

Luật Thủ đô 2024 đã đưa ra một số cải cách pháp lý mang tính đột phá nhằm thu hút FDI chất lượng cao, bao gồm:

Thí điểm Quỹ đầu tư mạo hiểm từ nguồn ngân sách nhà nước: Hà Nội được phép thí điểm thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm sử dụng ngân sách để hỗ trợ doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học – công nghệ và các startup.

Tăng quyền tự chủ tài chính: Luật Thủ đô 2024 trao cho Hà Nội quyền tự chủ tài chính lớn hơn, bao gồm tăng hạn mức vay và giữ lại phần lớn nguồn thu ngân sách, tạo điều kiện đầu tư vào các dự án hạ tầng trọng điểm liên quan đến FDI.

Tôi cho rằng năng lực thể chế của Hà Nội đang dần hoàn thiện. Hà Nội có kinh nghiệm trong quản lý các dự án hợp tác công - tư (PPP) quy mô lớn. Là nơi đặt trụ sở của các cơ quan Trung ương, Hà Nội có sự phối hợp chặt chẽ với Chính phủ. Tôi tin rằng TP chắc chắn sẽ biết cách sử dụng hiệu quả không gian tài khóa mở rộng này trong thời gian tới.

Linh hoạt trong ban hành chính sách: Hà Nội được quyền ban hành các quy định, chính sách riêng phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội đặc thù, tạo môi trường đầu tư thân thiện hơn.

Đơn giản hóa thủ tục cấp phép: Luật Thủ đô 2024 thúc đẩy số hóa và cải cách thủ tục cấp phép đầu tư tại Hà Nội.

Theo ông, việc thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm có sự hỗ trợ của Nhà nước sẽ hấp dẫn nhà đầu tư nước ngoài ở những khía cạnh nào?

Hiện UBND TP đang xây dựng các quy định liên quan đến quỹ đầu tư mạo hiểm, bao gồm mức vốn điều lệ từ ngân sách, hình thức đầu tư, đối tượng hợp tác và cơ chế kiểm soát rủi ro.

Trong thời gian này, nhà đầu tư nước ngoài cần theo dõi sát sao tiến trình xây dựng khung pháp lý cho quỹ này. Đặc biệt, với các ngành nghề kinh doanh có điều kiện, nhà đầu tư phải đảm bảo đáp ứng đầy đủ yêu cầu trước khi tham gia.

Tuy vậy, tôi đánh giá đây là công cụ rất hấp dẫn vì tạo cơ hội tiếp cận vốn giai đoạn đầu cho các startup công nghệ cao - một lĩnh vực có tiềm năng sinh lời cao. Hơn nữa, có sự bảo trợ từ chính quyền sẽ giúp tăng tính ổn định và uy tín cho các dự án đầu tư.

Ông nhận thấy Luật Thủ đô đã đơn giản hóa thủ tục ra sao?

Đến nay, khu CNC Hòa Lạc đã thu hút được 108 dự án đầu tư, bao gồm 15 dự án đầu tư nước ngoài. Ảnh: Lâm Thanh

Hiện Hà Nội đã thiết lập cơ chế phối hợp liên ngành, giúp rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ từ 30%-40%. Đồng thời, TP đã triển khai nền tảng số tích hợp khai báo hải quan với dữ liệu giải phóng mặt bằng, giúp rút ngắn thời gian nhập khẩu thiết bị cho dự án đầu tư.

Luật mới chỉ vừa có hiệu lực từ đầu năm, nên vẫn còn sớm để có thể đưa ra các trường hợp tiêu biểu. Tuy nhiên, tôi tin rằng các nhà đầu tư nước ngoài sẽ dễ dàng tiếp cận thị trường Hà Nội hơn trước đây.

Các ưu đãi thuế và hỗ trợ sử dụng đất nào có thể là điểm đột phá đối với nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng sạch, hạ tầng, thưa ông?

Một chính sách rất đáng chú ý là ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) với mức thuế suất chỉ 7% trong vòng 33 năm cho các dự án đầu tư công nghệ cao lớn.

Ngoài ra, nhà đầu tư trong các khu công nghệ cao còn có thể được miễn tiền thuê đất và hoàn trả chi phí giải phóng mặt bằng - những chính sách có sức hút đặc biệt đối với FDI công nghệ cao.

Đọc thêm: Chuyên gia nước ngoài tin tưởng Việt Nam là địa điểm đầu tư lý tưởng nhất ở Đông Nam Á

Với khung pháp lý đang dần hoàn thiện, tôi nhận thấy những lĩnh vực có tiềm năng được hưởng ưu đãi thuế bao gồm: trí tuệ nhân tạo (AI), fintech, lưới điện thông minh, trung tâm dữ liệu và hệ thống tự động hóa. Về năng lượng sạch, sản xuất hydro xanh hiện đang thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư toàn cầu và Hà Nội không nằm ngoài xu hướng đó.

Các cải cách thủ tục trong Luật Thủ đô 2024 có giải quyết được những rào cản hành chính kéo dài nhiều năm qua không?

Tôi tin rằng việc đơn giản hóa thủ tục sẽ phần nào giải tỏa những quan ngại kéo dài của giới đầu tư nước ngoài. Họ có thể viện dẫn trực tiếp các điều khoản mới của Luật Thủ đô 2024 để thúc đẩy tiến trình làm việc với các cơ quan cấp phép.

Tăng khả năng tài chính cũng sẽ giúp Hà Nội đầu tư mạnh mẽ hơn vào hạ tầng - yếu tố then chốt trong thu hút FDI. Bên cạnh đó, quyền giữ lại nguồn thu và khả năng vay lớn hơn giúp cải thiện xếp hạng tín dụng của thành phố, từ đó có thể đàm phán điều kiện tài chính tốt hơn cho nhà đầu tư.

Một môi trường tài chính tự chủ cũng đồng nghĩa với việc chính sách được thực thi nhất quán và đáng tin cậy hơn, giúp giảm rủi ro đầu tư.

Ngoài ra, Luật cũng hỗ trợ phát triển khu công nghệ cao và trung tâm đổi mới sáng tạo - đúng với mục tiêu của Việt Nam trong việc trở thành quốc gia dẫn đầu về công nghệ trong khu vực.

Việc tăng quyền tự chủ tài chính còn cho phép Hà Nội đầu tư vào hạ tầng và phát triển nhân lực - hai yếu tố then chốt trong quyết định của nhà đầu tư quốc tế. Những ưu đãi thuế và đất đai mang tính chọn lọc cũng giúp Hà Nội gia tăng sức cạnh tranh.

Hà Nội đóng vai trò gì trong chiến lược quốc gia về tái định hình chuỗi cung ứng và tăng trưởng dựa vào công nghệ?

Theo Luật Thủ đô 2024, Hà Nội định hướng trở thành trung tâm R&D công nghệ cao, ươm mầm nhân lực và đổi mới sáng tạo xanh - góp phần giúp Việt Nam nâng tầm trong chuỗi giá trị toàn cầu. Với quyền tự chủ tài chính và thí điểm quỹ đầu tư mạo hiểm nhà nước, Hà Nội đang nổi lên là “trung tâm thử nghiệm chính sách” trong chuyển đổi số và sản xuất tiên tiến.

TP không chỉ đóng vai trò đầu tàu trong thúc đẩy công nghệ cao, mà còn là điểm tựa cho chiến lược dài hạn của Việt Nam trong việc dịch chuyển chuỗi cung ứng toàn cầu và hướng tới tăng trưởng kinh tế bền vững dựa trên nền tảng khoa học – công nghệ.

So với TP.HCM, Hà Nội có lợi thế gì trong việc thu hút FDI?

Hà Nội có những lợi thế riêng: là trung tâm hành chính - chính trị quốc gia, nằm ở trung tâm miền Bắc, và có hạ tầng giao thông phát triển. Trong khi TP.HCM dẫn đầu về logistics, sản xuất và fintech nhờ hạ tầng công nghiệp vượt trội, Hà Nội đang định vị là trung tâm đổi mới sáng tạo, đặc biệt hấp dẫn đối với FDI vào các lĩnh vực kinh tế số và công nghệ bền vững.

Cảm ơn ông!

Đỗ Hương