Chuyên gia quốc tế chia sẻ 'bí quyết' giúp Hà Nội và TP. HCM phát triển đường sắt đô thị

Đến nay, toàn quốc mới có tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông (Hà Nội) đang khai thác, vận hành

Ngày 17/1, tại Hà Nội, UBND TP. Hà Nội và UBND TP. HCM phối hợp tổ chứcHội thảo khoa học về phát triển hệ thống đường sắt đô thị Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, với sự tham dự của các đại biểu chuyên gia, diễn giả đến từ các trường đại học, các chuyên gia, diễn giả, nhà khoa học trong nước và quốc tế.

Phát biểu khai mạc hội thảo, Chủ tịch UBND TP.Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, Hà Nội và TP. HCM đã và đang dành nguồn lực để đầu tư xây dựng các dự án đường sắt đô thị. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu các giải pháp, hoàn thiện cơ chế, chính sách; tìm hiểu, học tập những kinh nghiệm, phương thức mới, "đột phá" nhằm triển khai đồng bộ và sớm hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị theo Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, đáp ứng sự nhu cầu và mong mỏi của người dân hai thành phố.

Tại phiên hội thảo chuyên đề "Tổng quan phát triển đường sắt đô thị tại TP. Hà Nội và TP. HCM theo mô hình TOD", các diễn giả chia sẻ kinh nghiệm, đúc kết thực tiễn và "chìa khóa" thành công của mô hình này tại một số quốc gia, thành phố trên thế giới. Đồng thời, phân tích hiện trạng tại Hà Nội và TP. HCM, đề xuất phương hướng, chiến lược để xây dựng, phát triển TOD phù hợp và hiệu quả.

Bên cạnh các tham luận về các vấn đề trong thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng hệ thống các tuyến đường sắt đô thị Hà Nội và phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP. HCM, các chuyên gia quốc tế chia sẻ về mô hình TOD trong phát triển đường sắt đô thị ở góc độ toàn cầu, góc độ các quốc gia, thành phố đã áp dụng rất thành công như: Paris - Pháp; Nhật Bản, Hồng Kông, Quảng Châu, Thâm Quyến - Trung Quốc, Singapore...

Mô hình phát triển đô thị theo định hướng TOD muốn thành công đòi hỏi cần có nghiên cứu bài bản và có một sự chuẩn bị cẩn thận, bao gồm các vấn đề quy hoạch, nền tảng pháp lý và sự hợp tác giữa các sở, ban, ngành để có thể nhanh chóng đổi mới hệ thống pháp luật tương ứng, đầy đủ, hữu hiệu.

Hội thảo diễn ra từ 17 -19/1/2024 với sự tham gia của các chuyên gia, nhà khoa học trong nước và quốc tế - Ảnh: T.K

Tham gia diễn thuyết, GS. Akash Deep, Trường Harvard Kennedy trình bày khái niệm về thu giá trị từ đất, phương pháp thu giá trị đất dựa trên phát triển và các phương pháp tính thuế/phí theo giá trị đất. Tham luận giới thiệu về mô hình đường sắt kết hợp cùng bất động sản của Hồng Kông, giới thiệu về hệ thống MRT, phân tích tuyến South Island. Tích hợp thu giá trị đất và phát triển cơ sở hạ tầng với phân tích mô hình "đường sắt và bất động sản" của Hồng Kông và ưu, nhược điểm của việc nắm bắt giá trị đất.

Còn PGS. TS. Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu GTVT Việt Đức (Đại học Việt Đức) trình bày "Chiến lược TOD toàn thành phố: Kinh nghiệm quốc tế và đề xuất cho TP. HCM". Trong đó, nêu lên thách thức hiện nay của các đô thị là phụ thuộc vào phương tiện ôtô, xe máy, vì vậy tiếp cận bền vững là chìa khóa để phát triển bển vững, cần đổi mới tư duy thay đổi ưu tiên cho đi bộ, xe đạp và giao thông công cộng. Do đó, các thành phố cần được thiết kế gắn với sử dụng giao thông công cộng, ưu tiên cho đầu tư phát triển giao thông công cộng.

Đưa đến một góc nhìn khác, ông Shin Kimura, Giám đốc kinh doanh quốc tế của Cơ quan phục hưng đô thị Nhật Bản (UR) chia sẻ tham luận: "Tổng quan về TOD Nhật Bản" và ví dụ thực tế tại dự án Tsukuba Express tại Nhật. Qua đó, nêu lên những đặc trưng của TOD tại Nhật Bản, bao gồm: TOD khu vực tư nhân, TOD khu vực Chính phủ, Phát triển quanh ga, Phát triển quảng trường ga. Trong đó mục đích xây dựng một thành phố nhỏ gọn, dễ sử dụng phương tiện giao thông công cộng và không phụ thuộc quá nhiều vào phương tiện cá nhân.

Hội thảo diễn ra từ 17 – 19/1/2024, với 4 phiên chuyên đề: Tổng quan phát triển đường sắt đô thị thành phố Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh theo mô hình TOD; Giải phóng mặt bằng, thu hồi đất để phát triển đường sắt đô thị và khu vực TOD; Huy động nguồn lực từ đất đai; Quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật – công nghệ và quản lý dự án đường sắt đô thị.

Huy Lộc