Chuyện làm giàu trên đất nghèo

Nhờ ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật; đưa giống mới vào sản xuất đại trà, năng suất lúa của xã Cao Minh đạt gần 47 tạ/ha. Trong ảnh: Nông dân thôn Nà Quạng thu hoạch lúa vụ mùa.

Cơ hội bứt phá

Cơn bão Bualoi vừa đi qua, thì bão Matmo lại tiếp tục tràn về khiến nhiều vùng đất của tỉnh Thái Nguyên tan hoang trong mưa lũ. Vùng đất xã Cao Minh cũng chịu chung thiệt hại nặng nề, song cán bộ, nhân dân trong xã đã khẩn trương khắc phục hậu quả, nhanh chóng ổn định đời sống, sản xuất. Cảnh yên bình đã hiện hữu ở thôn quê.

Chia sẻ với chúng tôi, đồng chí Lâm Văn Điển, Phó Bí thư Thường trực Đảng ủy xã cho biết: Cao Minh có 33 thôn, với hơn 2.600 hộ, gần 12.500 nhân khẩu thuộc 5 dân tộc chính: Tày, Nùng, Dao, mông, Kinh. Hiện 100% thôn có điện lưới quốc gia. Từ trung tâm xã về các thôn cơ bản được bê tông. Thu nhập bình quân đạt hơn 21 triệu đồng/người/năm. Hiện xã còn gần 1.800 hộ nghèo và hộ cận nghèo.

Để Cao Minh từng bước hết khó khăn, Nhà nước đã đầu tư, hỗ trợ địa phương hàng tỷ đồng xây dựng các công trình phúc lợi xã hội. Các hộ nghèo, cận nghèo đều nhận được sự quan tâm hỗ trợ của Nhà nước về tiền vốn, giống cây trồng, vật nuôi, khoa học kỹ thuật... để phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống.

Chỉ trong 5 năm gần đây Nhà nước đã đầu tư cho xã Cao Minh tổng mức đầu tư xây dựng cơ bản hơn 160 tỷ đồng, với 63 công trình được thực hiện. Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững cũng được triển khai thực hiện với tổng vốn hơn 6,6 tỷ đồng, theo đó là 21 dự án được triển khai với 374 hộ tham gia.

Cũng trong thời gian này, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi có 17 dự án được triển khai thực hiện, 452 hộ tham gia, với tổng nguồn vốn thực hiện hơn 10,7 tỷ đồng.

Từ Trung tâm xã, ngước nhìn lên từng mảng ruộng treo trên vách đồi dốc, thấy thấp thoáng bóng người lom khom với công việc cấy trồng, khiến chúng tôi cảm nhận được đầy đủ hơn về tinh thần lao động cần cù, chịu khó của người dân nơi đây.

Ông Tạ Văn Sìn, thôn Khên Lền là một điển hình. Nếu không có sự hỗ trợ của Nhà nước, gia đình ông sẽ phải ở trong ngôi nhà mưa dột, gió lùa. Trong thời gian từ năm 2020 đến nay, ông Sìn và 560 hộ trong xã đã được Nhà nước hỗ trợ làm nhà ở, trong đó vùng Cao Tân có 150 nhà; Cổ Linh 200 nhà; Công Bằng 210 nhà được làm mới

Địa bàn rộng, thôn xa nhất cách trung tâm xã 24km. Đặc biệt do địa hình phức tạp, đồi dốc, khe sâu, ruộng nương cơ bản phụ thuộc nước trời. Toàn xã có hơn 1.100ha đất sản xuất nông nghiệp, với 928ha đất cấy lúa nhưng chỉ có 562ha đất cấy được 2 vụ lúa.

Tại các thôn Nà Chảo, Phiêng Luông, Cốc Nghè, Nà Lài... phần nhiều là ruộng bậc thang. Khó khăn là thế, song những năm gần đây, người dân Cao Minh đã vận dụng linh hoạt, tập trung đầu tư cho sản xuất nông, lâm nghiệp chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm.

Không còn là vùng đất khó

Để thành công trong phát triển kinh tế, chính quyền địa phương tích cực phối hợp với cơ quan chức năng Nhà nước tăng cường tổ chức các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ truật trồng trọt, chăn nuôi cho nhân dân; xây dựng các mô hình kinh tế điển hình, khi có hiệu quả mới phổ biến nhân ra diện rộng.

Hầu hết các diện tích đất cấy lúa 1 vụ, sau thu hoạch được bà con gieo cấy thêm vụ ngô Đông và các loại rau màu. Những diện tích đất gieo trồng lúa, ngô, màu kém hiệu quả được chuyển đổi sang trồng các loại cây có giá trị kinh tế cao.

Vùng đất Cao Minh đã và đang chuyển mình nhờ những nông dân tiên phong trên mặt trận xóa giảm nghèo bền vững. Ông Dương Văn Phú, thôn Hưng Thịnh là minh chứng. Ông cho biết: Trước đây là cây vườn tạp lấy củi đun. Nhờ cán bộ nông nghiệp hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cây ăn quả, tôi mạnh dạn dành 3ha đất trồng quýt, cam. Nhờ chủ động ứng dụng khoa học kỹ thuật, vướn cây ăn quả cho thu hái 21 tấn quả/vụ, đạt thu nhập 420 triệu đồng.

Từ 2ha quýt, gia đình bà Dương Thạch, thôn Hưng Thịnh có thu nhập hơn 100 triệu đồng/vụ.

Các thế hệ nông dân xã Cao Minh đã làm thay đổi một vùng đất nghèo bằng chính đôi bàn tay lao động sáng tạo của mình. Thông qua công tác quản lý, chỉ đạo của lãnh đạo địa phương, nông dân xã Cao Minh đã từng bước bỏ cách làm manh mún, hướng đến sản xuất hàng hóa tập trung.

Xuất phát từ thực tế sản xuất, các loại cây trồng phù hợp với thổ nhưỡng từng khu đồng của xã được lựa chọn, phát triển đại trà. Ví như vùng Cao Tân có hồng không hạt, hạt dẻ, gừng, nghệ, rau màu. Vùng Cổ Linh có sa nhân, nghệ. Vùng Công Bằng có lạc, đậu tương, khoai lang, quýt, khoai môn.

Các gia đình làm giàu trên chính mảnh đất quê hương giờ đã xuất hiện ngày càng nhiều, như tại Bản Cảm có gia đình ông Ma Văn Hoành. Với 1ha đất trồng quýt, do chăm sóc đúng quy trình kỹ thuật nên vườn cây đã mang lại khoản thu nhập khá, ổn định cho gia đình.

Còn ông Hoàng Văn Đài, thôn Cốc Nghè cho biết: Mạnh dạn chuyển đổi 2ha đất vườn tạp sang trồng cam sành, từ hơn 3 năm nay vườn cho thu hoạch 16 tấn quả/vụ, mang lại thu nhập cho gia đình hơn 320 triệu đồng.

Mô hình nuôi bò vỗ béo đã mang lại thu nhập tăng thêm cho gia đình ông Dương Văn Thánh, thôn Khuổi Trà gần 600 triệu đồng/năm.

Cơ chế thị trường, hầu hết hàng hóa nông sản của bà con được tư thương vào tận vườn thỏa thuận việc mua bán, không có tình trạng ép giá. Một thuận lợi là trong những năm gần đây mạng lưới thương mại tại địa phương được mở mang, ngoài 3 chợ còn có hơn 40 tổ chức, cá nhân tham gia làm dịch vụ mua bán hàng hóa nông, lâm sản và đồ gia dụng.

Cảnh bán, mua đã tấp lập là minh chứng sống động của một vùng đất có nhiều khởi sắc, đời sống kinh tế của người dân được nâng cao. Nếu như năm 2020 thu nhập bình quân đạt 18,5 triệu đồng/người/năm, thì đến năm 2024 đạt 21,3 triệu đồng/người/năm.

Mức thu nhập còn khiêm tốn, nhưng với người dân xã Cao Minh thì đó là một thành công trong chuyển đổi cách nghĩ, cách làm. Nhất là sau khi sáp nhập thành xã mới, sức sống mới cũng bừng lên để Cao Minh từng bước vượt lên, không còn là một vùng đất khó...

Phạm Ngọc Chuẩn