Chuyện những hình xăm 'len lỏi' sống

"Cái lắc đầu" của luật pháp

Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc mới đây đã bác kháng nghị của các nghệ sĩ xăm mình nước này, theo đó tiếp tục duy trì lệnh cấm xăm mình tại xứ sở kim chi, biến Hàn Quốc trở thành quốc gia phát triển duy nhất không cho phép ai ngoài các chuyên gia y tế thực hiện thủ thuật này, theo Reuters.

Những ai vi phạm lệnh cấm có thể bị phạt tiền lên tới 50 triệu won (41.300 USD) và thậm chí là lĩnh án tù từ 2 năm tới chung thân.

Những người trẻ Hàn Quốc đã có cái nhìn "thoáng" hơn về các hình xăm. Ảnh: Reuters

Phán quyết được đưa ra sau khi các nghệ sĩ xăm hình Hàn Quốc đề nghị tòa án xem xét lại các điều khoản về việc giám sát tội phạm y tế, quy định về việc xử phạt với người thực hiện thủ thuật xăm hình không phải là bác sĩ. Nhóm nghệ sĩ cho rằng các điều luật trên đi ngược lại nguyên tắc "vô luật bất thành hình", tức chỉ được khép tội khi có luật quy định, và xâm hại tự do lựa chọn nghề nghiệp của công dân. Tuy nhiên, phía tòa án nhấn mạnh, thủ thuật xăm mình mang lại những tác dụng phụ tiềm ẩn cũng như thiếu an toàn. "Kiến thức và kỹ năng y tế hạn chế của những người làm thủ thuật xăm mình sẽ không thể đảm bảo mức độ điều trị mà các chuyên gia y tế thực hiện, bao gồm điều trị trước hoặc sau thủ thuật", phán quyết nhấn mạnh.

Theo KBS, kể từ năm 2017, các nghệ nhân xăm mình đã đề nghị Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc xem xét lại luật hiện hành liên quan đến thủ thuật xăm. Song những hình xăm bắt đầu thâm nhập vào đời sống quốc gia này từ xa xưa hơn thế. Lịch sử hình xăm ở Hàn Quốc bắt đầu từ trước thế kỷ thứ tư, theo The Culture Trip. Hình xăm ban đầu được sử dụng bởi các ngư dân để xua đuổi tà ma và mang lại may mắn trong mỗi chuyến ra khơi. Dưới triều đại Joseon, chỉ những người phạm tội mới bị "đánh dấu" lên người bằng hình xăm như một cách trừng phạt. Các nô lệ cũng bị "khắc" tên chủ nhân lên người để nhận diện. Đến thế kỷ 20, hình xăm gắn liền với các băng nhóm tội phạm, những kẻ sử dụng hình xăm để phô trương thanh thế và thể hiện lòng trung thành. Theo ABC News, băng đảng Seven Star Mob yêu cầu các thành viên phải xăm một hình ngôi sao trên ngực, trong khi hình xăm bắt buộc của băng đảng Double Dragons là hai linh vật trên cánh tay. Bên cạnh đó, hình xăm thường được coi là đi ngược lại các giá trị Nho giáo, vốn cho rằng cơ thể bản thân là do cha mẹ truyền lại, việc thay đổi cơ thể theo bất kỳ cách nào là một dấu hiệu của sự bất kính. Vì thế, nhiều trường học Hàn Quốc cấm sinh viên xăm mình, các thanh niên có hình xăm lớn cũng không được nhập ngũ, và một số phòng tắm hơi cũng sẽ hạn chế khách hàng có hình xăm.

"Sự gật đầu" âm thầm trong xã hội

"Nếu bạn chỉ xem phim Hàn Quốc, bạn có thể thấy chỉ những trùm xã hội đen hay tội phạm mới có những hình xăm trên người", Song Kang Seob - giám đốc Hiệp hội Xăm Hàn Quốc cho biết. Nhưng, thực tế giờ đã khác. Theo SCMP, từ năm 2002, khi Hàn Quốc đăng cai World Cup, hình ảnh các ngôi sao bóng đá nổi tiếng với cánh tay dày đặc hình xăm đã xuất hiện trên tivi của hàng triệu gia đình Hàn Quốc. Một năm sau đó, ngôi sao bóng đá Hàn Quốc Ahn Jung Hwan đã khiến người hâm mộ ngạc nhiên với một hình xăm của chính mình trên vai, trong suốt một sự kiện. Hình ảnh đó đã truyền cảm hứng cho nhiều người trẻ Hàn Quốc qua nhiều thế hệ. "Việc có một dấu vết vĩnh viễn khắc trên cơ thể từng gắn liền với phân biệt địa vị và sự xấu hổ, bởi nó liên quan đến tội phạm hay nô lệ. Nhưng hiện nay hình xăm khá phổ biến ở Hàn Quốc, và không có gì lạ khi thấy những người trẻ tuổi thể hiện chúng", Jo Elfving-Hwang, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Hàn Quốc tại Đại học Western Australia, cho biết. "Hình xăm đang trở thành mốt, và thậm chí có lẽ là một dấu hiệu của cá tính", ông chia sẻ.

Những nghệ sĩ xăm mình tại Hàn Quốc vẫn chờ đợi một cơ hội được luật pháp chấp nhận và được xã hội công nhận như một bộ môn nghệ thuật chính đáng. Ảnh: Insider

Một nghiên cứu được thực hiện năm 2007 bởi Song Nam-kyung và Park Sook-hyun cho thấy mọi người sẽ nhìn nhận những hình xăm theo hướng tích cực hơn khi nó được gọi là "tattoo" - cụm từ du nhập từ phương Tây hơn là "munsin" - từ chỉ việc xăm lên cơ thể trong tiếng Hàn. Những hình xăm "munsin" thường liên quan tới tội phạm có tổ chức và hành vi chống đối xã hội, trong khi những hình xăm "tattoo" nhằm thể hiện phong cách và cá tính cá nhân. Khảo sát năm 2021 của Gallup Korea cũng cho thấy 80% thanh niên Hàn Quốc ở độ tuổi ngoài 20 ủng hộ việc gỡ bỏ lệnh cấm nghề xăm. Tính cả các nhóm tuổi khác, có 51% ủng hộ hoạt động này, trong khi 40% phản đối. Theo Hiệp hội Xăm mình Hàn Quốc, hiện có ít nhất một triệu người ở nước này có hình xăm. Những người nổi tiếng hàng đầu Hàn Quốc như Jungkook của nhóm nhạc nam siêu sao BTS, diễn viên So Ji-sub hay bà hoàng K-pop Lee Hyori đều được biết đến là những người có hình xăm. "Điều luật không hề phản ánh hiện thực. Số người đi xăm hình đang tăng nhanh chóng. Mọi người muốn được xăm bởi nghệ sĩ chứ không phải bác sĩ", Lim Bo-lan, giám đốc Hiệp hội Xăm hình Hàn Quốc, nói với VICE World News.

Trên thực tế, theo Inquirer, bất chấp lệnh cấm kéo dài hàng thập kỷ, Hàn Quốc có gần 50.000 nghệ sĩ xăm mình đang hoạt động, âm thầm xây dựng một cộng đồng nghệ sĩ xăm mình với những ngôi sao nằm trong top nghệ sĩ xăm mình giỏi nhất thế giới. "Không ai trên thế giới tin rằng xăm mình là một hành nghề y tế và đòi hỏi chuyên môn y tế. Những gì chúng tôi làm là nghệ thuật", thợ xăm nổi tiếng Kim Do-yoon - người từng xăm cho tài tử Brad Pitt - chia sẻ. Thông điệp được xã hội công nhận là thứ anh muốn truyền đi, nhưng chính anh cũng đang phải đối mặt với sự truy tố trước pháp luật sau khi clip anh xăm hình cho một nghệ sĩ nổi tiếng bị phát hiện.

Những nghệ sĩ chờ đợi được "ngẩng đầu"

Nghệ sĩ Ilwol Hongdam đã xăm mình cho gần 4.000 khách hàng trong 10 năm qua, thậm chí nhiều người đã bay đến Seoul chỉ để gặp anh. Với hơn 371.000 người theo dõi trên Instagram, anh là một trong những cái tên nổi tiếng nhất trong giới xăm mình Hàn Quốc. Anh thu hút người hâm mộ bởi những hình xăm sáng tạo, phức tạp, chịu ảnh hưởng của nghệ thuật truyền thống Hàn Quốc. Chỉ có một vấn đề: Những gì anh đang làm là bất hợp pháp. Hongdam, giống như 3.000 nghệ sĩ xăm hình khác đã đăng ký với Hiệp hội Hình xăm Hàn Quốc, không phải là một bác sĩ. "Một số nghệ sĩ vẽ trên vải hoặc thậm chí trên đá, còn tôi thì vẽ trên da. Tại sao điều đó là bất hợp pháp? Điều đó không chính đáng", người đàn ông 35 tuổi nói với Insider.

Có một nghịch lý của nghề xăm mình tại Hàn Quốc, đó là các nghệ sĩ nỗ lực xây dựng hình ảnh cá nhân trên mạng xã hội để thu hút khách hàng, nhưng lại giấu cửa hàng của mình dưới tầng hầm để tránh sự kiểm soát của pháp luật. Studio của Hongdam nằm trong một tòa nhà văn phòng, không có biển chỉ dẫn. Khách hàng chỉ được cung cấp địa chỉ sau khi đặt lịch hẹn với Hongdam. Trong khi đó, Sol, một nghệ sĩ xăm mình nổi tiếng khác với hơn 572.000 người theo dõi trên Instagram, đang điều hành một studio không lấy gì làm nổi bật ở khu phố thời thượng Hongdae. Khu vực này có rất nhiều quán cà phê và cửa hàng quần áo, nhưng nếu chỉ nhìn vào những bức tường trắng bên ngoài cửa hàng của Sol, người qua đường sẽ không bao giờ có thể đoán được bên trong bán gì. "Bạn không thể tự hào treo biển hiệu bên ngoài tiệm xăm của mình. Tất cả các tiệm xăm ở Hàn Quốc đều phải hoạt động tư nhân", Sol chia sẻ. Họ vẫn có thể hoạt động, nhưng nếu bị ai đó báo với cảnh sát, họ sẽ bị bắt ngay lập tức. Doy là một trường hợp như thế. Doy nổi tiếng với kỹ năng chuẩn xác, hình xăm chất lượng và có lượng khách hàng đông đảo. Nhưng sự nghiệp của anh lao đao ngay sau một khách hàng đăng video hình xăm do anh thực hiện trên mạng xã hội và báo cho cảnh sát. "Khi khách hàng không hài lòng với kết quả hoặc quá trình xăm hình mà không thể giải quyết bằng thương lượng hoặc bồi thường, khách hàng có thể tống tiền các nghệ sĩ, đe dọa sẽ báo cho cảnh sát", Doy nói. Doy đã bị buộc tội vi phạm y tế và chắc chắn sẽ bị kết tội. Điều đáng tiếc là khi Doy chính là một trong những người đã sáng lập Hiệp hội Xăm mình Hàn Quốc, vốn nhằm bảo vệ các nghệ sĩ tại đây.

Dưới tầng hầm nhỏ hẹp, với khao khát được xã hội công nhận, những nghệ sĩ xăm mình Hàn Quốc vẫn đang nỗ lực đi tìm tiếng nói chung với cộng đồng, với chính phủ, và với cả những thế hệ trước đã hằn sâu suy nghĩ tiêu cực về môn nghệ thuật này. "Mọi người đã cố gắng vận động để hợp pháp hóa hình xăm trong một thời gian dài, nhưng nó chưa bao giờ được chú ý nhiều như trong năm qua", Hongdam nói, ý nhị nhắc đến cuộc bầu cử vừa diễn ra. Tân Tổng thống Hàn Quốc Yoon Suk-yeol với những chính sách mới hướng về người trẻ sẽ là "điểm tựa" cho hi vọng của những nghệ sĩ âm thầm này, với niềm tin rằng một ngày, những hình xăm sẽ không còn "len lỏi" sống.

An Nhiên