Chuyện rút ruột quỹ bình ổn giá xăng dầu ở Công ty Bách Khoa Việt

Trong vụ án đưa hối lộ, nhận hối lộ và vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí xảy ra tại Bộ Công Thương và các đơn vị liên quan, các bị can Trần Trác Việt Đức (Giám đốc Công ty Bách Khoa Việt) và Đỗ Thị Tuyết Nga (Kế toán trưởng Công ty Bách Khoa Việt) bị truy tố về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí.

Theo cáo buộc, sau khi được Bộ Công Thương cấp giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu, Công ty Bách Khoa Việt mở tài khoản tiền gửi quỹ bình ổn giá xăng dầu (quỹ BOG) tại Ngân hàng BIDV - Chi nhánh Bến Nghé để hạch toán, theo dõi. Tuy nhiên, khi mở tài khoản, Công ty không thông báo đến Bộ Công Thương, Bộ Tài chính mà chỉ gửi báo cáo tình hình trích lập quản lý và sử dụng quỹ BOG.

Kết thúc năm tài chính, Công ty Bách Khoa Việt không tổng hợp báo cáo tình hình trích lập, sử dụng quỹ; bảng tính lãi gửi liên Bộ Tài chính, Công Thương để kiểm tra, giám sát theo quy định.

Bị can Trần Trác Việt Đức và Đỗ Thị Tuyết Nga. Ảnh: Bộ Công an

Tài liệu điều tra chỉ ra rằng, Công ty Bách Khoa Việt phải trích lập quỹ BOG và nộp tiền vào tài khoản tiền gửi quỹ BOG tổng số tiền hơn 188 tỷ đồng, nhưng mới chỉ nộp hơn 155 tỷ đồng, không nộp tổng số tiền hơn 32 tỷ đồng. Số tiền còn lại phải để trong tài khoản tiền gửi quỹ BOG, nhưng ông Trần Trác Việt Đức đã chỉ đạo bà Đỗ Thị Tuyết Nga chi sử dụng hơn 107 tỷ đồng tiền quỹ BOG không đúng mục đích.

Sau khi Công ty Bách Khoa Việt bị thu hồi giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu, vào tháng 4 và tháng 5/2021, Bộ Tài chính có thông báo, công văn đề nghị, đôn đốc Công ty Bách Khoa Việt thực hiện nghĩa vụ nộp 107 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước.

Nhưng đến ngày 27/5/2021, Công ty Bách Khoa Việt mới chỉ nộp được hơn 1,6 tỷ đồng, không còn khả năng nộp lại hơn 105 tỷ đồng, dẫn đến gây thất thoát ngân sách Nhà nước. CQĐT xác định hành vi của 2 bị can Đức và Nga gây thiệt hại hơn 105 tỷ đồng, trong đó ông Đức là người giữ vai trò chính, chỉ đạo bà Nga thực hiện phạm tội.

Theo lời khai của bà Trần Thị Loan Phương, nguyên Chủ tịch HĐQT Công ty Bách Khoa Việt, năm 2018, bà Phương giao cho ông Trần Việt Đức toàn quyền quản lý, điều hành Công ty Bách Khoa Việt. Bà Phương không chỉ đạo ông Đức và bà Nga sử dụng không đúng mục đích quỹ BOG.

Đối với việc nợ thuế bảo vệ môi trường của Công ty Bách Khoa Việt, VKSND Tối cao cho rằng, Công ty dùng hơn 145 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường đã thu được vào hoạt động kinh doanh (trả tiền vay ngân hàng, trả lương nhân viên, nộp thuế GTGT…).

Kết quả xác minh, điều tra đến nay không có cơ sở xác định khoản tiền này được Công ty Bách Khoa Việt cũng như cá nhân ông Đức sử dụng vào mục đích trái pháp luật, hoặc rút tiền để sử dụng cá nhân dẫn đến nợ tiền thuế bảo vệ môi trường.

Việc Công ty Bách Khoa Việt khai thuế, tính thuế nhưng không nộp hơn 145 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường vào ngân sách Nhà nước được xác định là Công ty này có tiền thuế nợ và bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính về quản lý thuế theo quy định. Vì vậy, việc Công ty Bách Khoa Việt nợ hơn 145 tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường chưa đủ yếu tố cấu thành tội phạm hình sự.

Theo quy định tại thông tư liên tịch của Bộ Công Thương, Bộ Tài chính, Công ty Bách Khoa Việt và Ngân hàng BIDV - Chi nhánh Bến Nghé có trách nhiệm báo cáo, nhưng chưa có quy định đối với việc không báo cáo thì sẽ bị xử lý như thế nào.

Cũng chưa có quy định đối với việc phía ngân hàng phải kiểm tra, giám sát Công ty Bách Khoa Việt thực hiện chuyển tiền từ tài khoản Quỹ BOG. Giai đoạn Công ty Bách Khoa Việt chưa bị thu hồi giấy phép kinh doanh xuất khẩu, nhập khẩu xăng dầu thì tính pháp lý của quỹ BOG chưa rõ ràng.

Do đó, VKSND Tối cao cho rằng, không đủ căn cứ xác định trách nhiệm cụ thể của các cá nhân có liên quan tại Bộ Công Thương và Bộ Tài chính trong chuyện "thụt két" quỹ BOG ở Công ty Bách Khoa Việt.

T.Nhung