Chuyến tàu AI

Gần đây, PGS. TS Aksornsri Phanishsarn, Đại học Thammasat (Thái Lan) đã có bài đăng trên Facebook với hashtag “#WakeupThai” (tạm dịch: Người Thái thức tỉnh). Bài viết nói về chuyến thăm Việt Nam của vị CEO tập đoàn ngàn tỉ USD Nvidia và đã làm rất nhiều thứ ở đây cùng với lễ ký kết thành lập một trung tâm R&D. Nữ PGS lưu ý: “Vui lòng đọc lý do rõ ràng từ Nvidia tại sao họ chọn Việt Nam. Việt Nam có một đội ngũ nhân tài hùng hậu gồm các kỹ sư, người khởi nghiệp STEM (Khoa học, công nghệ, kỹ thuật, toán học) và sinh viên trong các cơ sở giáo dục nghiêm túc về trí tuệ nhân tạo (AI)”.

Ông Jensen Huang - CEO Nvidia

Bài viết này cũng cho thấy sự cạnh tranh quyết liệt về thu hút FDI công nghệ cao, mà trong khu vực, Việt Nam đang phải đối đầu với Thái Lan, Malaysia, Indonesia. Dù đang nổi lên như một điểm đến của dòng vốn ngoại nhưng Việt Nam cũng cần có các chính sách thu hút mạnh mẽ hơn để không vuột mất nhiều nhà đầu tư lớn. Có một số tập đoàn lớn đến khảo sát, nghiên cứu đầu tư nhưng chưa lựa chọn Việt Nam là một thực tế cần xem xét.

Trả lời vì sao Nvidia lựa chọn Việt Nam “trở thành ngôi nhà thứ 2”,

tỷ phú Jensen Huang - CEO Nvidia, cho biết: “Việt Nam sở hữu rất nhiều lợi thế, trong đó “siêu năng lực” lớn nhất chính là giá trị gia đình và sự coi trọng giáo dục. Người Việt Nam có thành tích xuất sắc trong các lĩnh vực STEM, đặc biệt là toán học và khoa học. Điều này giúp Việt Nam trở thành nhà cung cấp kỹ sư phần mềm lớn thứ 2 thế giới - một thực tế mà rất ít người biết đến”.

Trong gần 4 thập kỷ thu hút FDI, chuyển từ thu hút FDI vào lĩnh vực dệt may và giày dép có giá trị gia tăng thấp, Việt Nam nhanh chóng thăng hạng trong chuỗi giá trị, phát triển thành trung tâm lắp ráp điện tử quan trọng. Bên cạnh mục tiêu thu hút khoảng 39-40 tỷ USD vốn FDI, năm 2024 Việt Nam đạt mức giải ngân vốn FDI kỷ lục với 25 tỷ USD.

Trong số hàng chục tỉ USD này, Việt Nam cũng được đánh giá là điểm đến hấp dẫn và an toàn cho các dự án lớn thuộc lĩnh vực công nghệ, điện, điện tử... Tập đoàn Apple của Mỹ đã hoàn tất việc chuyển 11 nhà máy sản xuất thiết bị nghe nhìn vào Việt Nam. Hệ sinh thái sản xuất của Apple là Foxconn, Luxshare và Goertek cũng đồng loạt tăng vốn, mở rộng nhà máy ở Việt Nam. Samsung hiện là nhà đầu tư trực tiếp nước ngoài lớn nhất vào Việt Nam, với 6 nhà máy tại Bắc Ninh, Thái Nguyên và TP.HCM có tổng vốn hơn 22 tỷ USD. Đáng chú ý, hiện đã có hơn 50 doanh nghiệp trong ngành công nghiệp bán dẫn hoạt động tại Việt Nam như Intel, Amkor, Marvell, Cadence, Renesas...

“Nền kinh tế số của Đông Nam Á đã phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là Việt Nam khi 2 năm liên tiếp 2022 và 2023 duy trì vị trí là nền kinh tế số phát triển nhanh nhất Đông Nam Á”, bà Đào Phương Lan - Giám đốc Đầu tư thị trường Đông Nam Á, Trưởng Văn phòng Đại diện Temasek Hà Nội, cho biết.

TS. Lê Hoài Quốc, nguyên Trưởng Ban quản lý Khu Công nghệ cao TP.HCM, nhận định: “Việc một tập đoàn công nghệ hàng đầu thế giới về AI chọn thời điểm này để thiết lập trung tâm R&D và trung tâm dữ liệu AI cho thấy môi trường chính sách, nhân lực và hạ tầng ở Việt Nam đủ hấp dẫn và sẵn sàng cho một bước tiến vượt bậc”.

Thực tế, Việt Nam đang đặt quyết tâm cao cho chiến lược chuyển đổi số toàn diện, từ Chính phủ số, kinh tế số đến xã hội số như một “lối đi tắt” để đạt mục tiêu tăng trưởng cao và dài hạn nhằm vươn tới vị trí nền kinh tế phát triển. Việc các tập đoàn công nghệ đầu tư vào ngành chip bán dẫn, AI, trung tâm dữ liệu... sẽ là tiền đề, là cơ hội để Việt Nam phát triển chuỗi sản xuất, tiến tới phát triển sức mạnh chuyên về thiết kế và từng bước làm chủ chuỗi sản xuất bán dẫn, công nghệ cao.

Theo GS. Yann LeCun - Phó Chủ tịch và Giám đốc Khoa học Trí tuệ nhân tạo tại Meta (Mỹ), người được mệnh danh là “bố già” trong lĩnh vực AI, có 3 yếu tố chính giúp Việt Nam tận dụng cơ hội này, đó là phát triển nhân tài, tạo cơ hội học tập và nghiên cứu trong lĩnh vực công nghệ cho giới trẻ và hỗ trợ các công ty khởi nghiệp tiếp cận đầu tư. “Trong tương lai cũng có thể có các công ty nước ngoài đến để thiết lập phòng nghiên cứu ở Việt Nam, ví dụ như Meta hay Google. Tuy nhiên, yếu tố chính để họ quyết định đặt phòng Lab ở đâu là mật độ hay tỉ lệ nhân tài của quốc gia đó. Cho nên, việc mà chúng ta cần phải làm là phát triển nhân tài tại Việt Nam”, GS. Yann LeCun nói.

Những cột mốc lớn như Intel, Samsung mở nhà máy đã đưa Việt Nam có tên trên bản đồ công nghệ thế giới. Cuộc cách mạng của bán dẫn, AI sẽ tiếp tục đưa Việt Nam tiến sâu hơn vào chuỗi cung ứng công nghệ toàn cầu. Việt Nam không thể bỏ lỡ cơ hội cho chuyến tàu siêu tốc này để tiến nhanh vào tương lai.

Minh Đức