Cơ chế chỉ định Chủ tịch tỉnh chỉ thực hiện trong năm 2025
Theo Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, cơ chế chỉ định, bổ nhiệm lãnh đạo tỉnh sau sáp nhập chỉ thực hiện trong năm 2025, những năm sau thực hiện bầu.
Tại họp báo về dự kiến chương trình Kỳ họp 9, Quốc hội khóa XV, chiều 4/5, báo chí đặt vấn đề liên quan chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, Bộ Chính trị có kết luận và Ban Tổ chức Trung ương hướng dẫn việc không bầu chủ tịch, phó chủ tịch tỉnh, thành sau sáp nhập mà thay vào đó là chỉ định, bổ nhiệm.
Tuy nhiên không ít ý kiến lo ngại việc chỉ định nhân sự sẽ mang ý chí cá nhân, không đảm bảo yếu tố công tâm, khách quan trong chọn lựa nhân sự lãnh đạo cấp tỉnh.
Bên cạnh đó, việc chỉ định nhân sự không là đại biểu HĐND giữ các chức danh lãnh đạo HĐND cấp tỉnh, báo chí đặt câu hỏi điều này liệu có phá vỡ nguyên tắc trong công tác bầu cử hiện nay hay không, bởi theo quy định hiện hành, các chức danh lãnh đạo HĐND cấp tỉnh đều phải bầu từ các đại biểu HĐND.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy.
Trả lời câu hỏi này, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy cho biết đây là nội dung được xem xét và được các cấp có thẩm quyền nghiên cứu, thảo luận.
Theo đó, tại Kết luận 150, Bộ Chính trị nêu rõ yêu cầu trong lần sắp xếp đơn vị hành chính này sẽ thực hiện cơ chế chỉ định, bổ nhiệm người giữ các chức vụ trong UBND, HĐND ở các đơn vị sau sắp xếp thay cho việc bầu theo quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương. Bộ Chính trị cũng nêu rõ việc chỉ định nhân sự không phải đại biểu HĐND làm lãnh đạo HĐND cấp tỉnh, cấp xã.
"Đây là cơ chế trước đây chưa thực hiện, nhưng lần sắp xếp này có đặc điểm khác biệt so với việc sắp xếp đơn vị hành chính trước đây", bà Nguyễn Phương Thủy nói.
Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thông tin, cả nước đã có 2 đợt sắp xếp lớn vào năm 2019-2021 và 2023-2025.
Nhưng lần này, ngoài việc sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh và cấp xã, chúng ta còn thực hiện chủ trương lớn của Đảng là không tổ chức các đơn vị hành chính cấp huyện. Vì thế, các cơ quan thuộc chính quyền địa phương cấp huyện sẽ kết thúc hoạt động cùng thời điểm nhập tỉnh, nhập xã.
Để đáp ứng yêu cầu về bố trí, sắp xếp cán bộ, đặc biệt là cán bộ công chức đang công tác ở cấp huyện làm việc ở các cơ quan, đơn vị mới cũng như khai thác tối đa nguồn nhân lực hiện có, Bộ Chính trị đã có chỉ đạo trong lần sắp xếp này, sẽ thực hiện cơ chế chỉ định, bổ nhiệm đối với người giữ chức vụ lãnh đạo UBND, HĐND tại các đơn vị thực hiện sắp xếp.
"Cơ chế chỉ định, bổ nhiệm chỉ thực hiện trong năm 2025, ứng với lần thực hiện sắp xếp quy mô lớn này. Những năm sau sẽ thực hiện bầu như bình thường, HĐND sẽ bầu các chức danh của HĐND và UBND. Việc này cũng sẽ được ghi nhận trong Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp 2013 tại quy định chuyển tiếp, để làm cơ sở pháp lý cho việc thực hiện.", Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp nêu rõ.
Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp và thông qua 34 luật
Báo cáo về dự kiến chương trình và nội dung của Kỳ họp, Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Minh Tuấn cho biết, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV khai mạc vào ngày 5/5, dự kiến bế mạc vào ngày 30/6, theo hình thức họp tập trung tại Nhà Quốc hội.
Kỳ họp thứ 9 được tiến hành theo 2 đợt: Đợt 1 từ ngày 5 - 29/5; Đợt 2 từ ngày 11 - 30/6. Dự kiến tổng thời gian làm việc của Quốc hội là 37 ngày.
Nêu chi tiết dự kiến chương trình kỳ họp, ông Tuấn cho hay, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013; xem xét, thông qua 34 luật, 11 nghị quyết, cho ý kiến 6 dự án luật khác.
Quốc hội cũng xem xét 14 nhóm nội dung về kinh tế-xã hội, ngân sách Nhà nước, giám sát và các vấn đề quan trọng khác.
Trong đó, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua nghị quyết của Quốc hội về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh; xem xét, quyết định việc thành lập Hội đồng bầu cử quốc gia và bầu Chủ tịch Hội đồng bầu cử quốc gia.
Quốc hội còn xem xét, quyết định việc rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; xem xét, quyết định ngày bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026-2031.
Nghị quyết về chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026; tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn của đại biểu Quốc hội, cũng được xem xét, quyết định tại kỳ họp 9.