Có được điều chỉnh giá trị bảo đảm thực hiện hợp đồng?
Chủ đầu tư A và nhà thầu B ký hợp đồng thi công xây dựng gói thầu C (là gói thầu quy mô lớn) thuộc lĩnh vực giao thông, trong đó giá trị hợp đồng đã ký kết là 500 tỷ đồng, giá trị bảo đảm thực hiện hợp đồng theo mức tối thiểu là 2% x 500 tỷ đồng = 10 tỷ đồng.
Trong quá trình thực hiện hợp đồng (lúc này nhà thầu đã thi công phần khối lượng đạt 50% giá trị hợp đồng đã ký kết, tương ứng 250 tỷ đồng) thì có phát sinh khối lượng và đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt dự toán cho phần phát sinh này với giá trị phần phát sinh là 100 tỷ đồng.
Khi ký kết phụ lục hợp đồng để bổ sung giá trị 100 tỷ đồng này vào hợp đồng, chủ đầu tư yêu cầu nhà thầu phải bổ sung bảo đảm thực hiện hợp đồng cho phần giá trị bổ sung này với giá trị bảo đảm thực hiện hợp đồng bổ sung là 2% x 100 tỷ đồng = 2 tỷ đồng để bảo đảm tổng giá trị của bảo đảm thực hiện hợp đồng sau điều chỉnh là 12 tỷ đồng. Tuy nhiên nhà thầu không đồng ý với nội dung này.
Lý do nhà thầu đưa ra là, tại Khoản 5.1 Điều 5 Phụ lục III Thông tư số 02/2023/TT-BXD ngày 3/3/2023 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng hướng dẫn một số nội dung về hợp đồng xây dựng quy định: Bảo đảm thực hiện hợp đồng phải có giá trị và có hiệu lực tới khi nhà thầu đã thi công, hoàn thành công trình, hoặc hạng mục công trình tương ứng với hợp đồng đã ký kết được chủ đầu tư nghiệm thu và chuyển sang nghĩa vụ bảo hành công trình.
Căn cứ quy định này thì nhà thầu có ý kiến rằng giá trị của bảo đảm thực hiện hợp đồng sẽ không thay đổi trong suốt quá trình thực hiện hợp đồng. Trường hợp giá trị bảo đảm thực hiện hợp đồng thay đổi thì sẽ thay đổi tương ứng theo tỷ lệ 2% x 350 tỷ đồng (gồm 250 tỷ đồng phần khối lượng còn lại và 100 tỷ đồng phần khối lượng phát sinh) = 7 tỷ đồng; giá trị này đang thấp hơn giá trị bảo đảm thực hiện hợp đồng ban đầu của nhà thầu là 10 tỷ đồng. Vì vậy nhà thầu không đồng ý thực hiện điều chỉnh bảo đảm thực hiện hợp đồng.
Ông Lê Quốc Oai (Thanh Hóa) hỏi, bảo lãnh thực hiện hợp đồng có được thay đổi, điều chỉnh về giá trị trong quá trình thực hiện hợp đồng hay không?
Trong trường hợp như trên, chủ đầu tư yêu cầu nhà thầu bổ sung bảo lãnh thực hiện hợp đồng đối với phần khối lượng phát sinh (không giảm trừ phần khối lượng đã thực hiện của nhà thầu) thì có đúng quy định của pháp luật hay không?
Nhà thầu không đồng ý với nội dung do chủ đầu tư yêu cầu bổ sung bảo lãnh thực hiện hợp đồng đối với phần khối lượng phát sinh có đúng không?
Bộ Xây dựng trả lời vấn đề này như sau:
Do nội dung hỏi chưa nêu rõ thời điểm ký kết hợp đồng xây dựng, nguồn vốn đầu tư xây dựng, quy định pháp luật áp dụng cho hợp đồng nên Bộ Xây dựng chưa đủ cơ sở để hướng dẫn cụ thể, bao gồm việc áp dụng các quy định tại Thông tư số 02/2023/TT-BXD ngày 3/3/2023 của Bộ trưởng Bộ Xây dựng hướng dẫn một số nội dung về hợp đồng xây dựng.
Trường hợp hợp đồng đã ký kết thuộc phạm vi điều chỉnh và đối tượng áp dụng của Nghị định số 37/2015/NĐ-CP thì bảo đảm thực hiện hợp đồng xây dựng thực hiện theo quy định Điều 16 Nghị định số 37/2015/NĐ-CP.
Theo đó, bảo đảm thực hiện hợp đồng xây dựng là việc bên nhận thầu thực hiện một trong các biện pháp đặt cọc, ký quỹ hoặc bảo lãnh để bảo đảm thực hiện nghĩa vụ của mình trong thời gian thực hiện hợp đồng.
Do vậy, trường hợp trong quá trình thực hiện hợp đồng, các bên thay đổi, điều chỉnh, bổ sung các nghĩa vụ phải thực hiện theo hợp đồng đã ký kết thì bảo đảm thực hiện hợp đồng xây dựng cần điều chỉnh cho phù hợp với các nghĩa vụ được các bên thống nhất sửa đổi, bổ sung, bảo đảm tuân thủ đúng các quy định pháp luật áp dụng cho hợp đồng.
Việc điều chỉnh hợp đồng xây dựng phải tuân thủ theo đúng các quy định của pháp luật về đầu tư xây dựng và pháp luật có liên quan khác.