Có được ký hợp đồng giao việc cho công ty con?
Công ty ông Hà Thành Công do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Công ty ông có 1 công ty con do Công ty nắm cổ phần chi phối, hiện Công ty có một số gói thầu thuộc ngành nghề sản xuất kinh doanh chính của công ty con. Vậy, Công ty của ông Công có được ký hợp đồng giao việc cho công ty con không?
Bộ Kế hoạch và Đầu tư trả lời vấn đề này như sau:
Khoản 1 và Khoản 2, Điều 196 Luật Doanh nghiệp số 59/2020/QH14 quy định:
"1. Tùy thuộc vào loại hình pháp lý của công ty con, công ty mẹ thực hiện quyền và nghĩa vụ của mình với tư cách là thành viên, chủ sở hữu hoặc cổ đông trong quan hệ với công ty con theo quy định tương ứng của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan.
2. Hợp đồng, giao dịch và quan hệ khác giữa công ty mẹ và công ty con đều phải được thiết lập và thực hiện độc lập, bình đẳng theo điều kiện áp dụng đối với chủ thể pháp lý độc lập".
Khoản 5, Điều 2 Nghị định số 63/2014/NĐ-CP ngày 26/6/2014 quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà thầu quy định:
"5. Trường hợp đối với tập đoàn kinh tế Nhà nước, nếu sản phẩm, dịch vụ thuộc gói thầu là ngành nghề sản xuất kinh doanh chính của tập đoàn và là đầu ra của công ty này, đồng thời là đầu vào của công ty kia trong tập đoàn thì tập đoàn, các công ty con của tập đoàn được phép tham dự quá trình lựa chọn nhà thầu của nhau. Trường hợp sản phẩm, dịch vụ thuộc gói thầu là đầu ra của công ty này, đồng thời là đầu vào của công ty kia trong tập đoàn và là duy nhất trên thị trường thì thực hiện theo quy định của Thủ tướng Chính phủ".
Đối với lĩnh vực xây dựng, Khoản 3, Điều 24 Nghị định số 37/2015/NĐ-CP ngày 22/4/2015 của Chính phủ quy định chi tiết về hợp đồng xây dựng (được sửa đổi, bổ sung một số điều tại Nghị định số 50/2021/NĐ-CP ngày 1/4/2021) quy định: "Trường hợp bên nhận thầu là tập đoàn, tổng công ty khi thực hiện hợp đồng xây dựng có thể giao trực tiếp cho các đơn vị thành viên của mình nhưng phải đảm bảo nguyên tắc công khai, minh bạch, phù hợp với năng lực của từng thành viên và phải được bên giao thầu chấp thuận trước".
Theo hướng dẫn tại Mục 2.2, Chương III, Mẫu hồ sơ mời thầu xây lắp ban hành kèm theo Thông tư số 03/2015/TT-BKHĐT ngày 6/5/2015 của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, "trường hợp nhà thầu tham dự thầu là công ty mẹ (ví dụ như tổng công ty) thì nhà thầu phải kê khai cụ thể phần công việc dành cho các công ty con theo Mẫu số 07 Chương IV - Biểu mẫu dự thầu. Việc đánh giá kinh nghiệm, năng lực của nhà thầu căn cứ vào giá trị, khối lượng do công ty mẹ, công ty con đảm nhiệm trong gói thầu".
Đối với các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước, bao gồm cả nhóm công ty mẹ - công ty con với công ty mẹ là doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ, mối quan hệ giữa công ty mẹ và các công ty con trong hoạt động đấu thầu có thể được quy định cụ thể tại Điều lệ công ty mẹ do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành.
Ví dụ, theo quy định tại Điểm i, Khoản 4, Điều 10 Điều lệ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (Nghị định số 26/2018/NĐ-CP ngày 28/02/2018); Điểm i, Khoản 3, Điều 66 Điều lệ Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (Nghị định số 07/2018/NĐ-CP ngày 10/1/2018); Điểm i, Khoản 4, Điều 60 Điều lệ Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (Nghị định số 25/2016/NĐ-CP ngày 6/4/2016), công ty mẹ có nhiệm vụ "làm đầu mối tập hợp các nguồn lực của các doanh nghiệp thành viên, doanh nghiệp liên kết để thực hiện đấu thầu và triển khai thực hiện các dự án chung do các công ty con, công ty liên kết cùng thỏa thuận và thực hiện".
Căn cứ các quy định nêu trên và tùy theo từng trường hợp đặc thù của tập đoàn kinh tế, tổng công ty Nhà nước, nhóm công ty mẹ - công ty con, công ty mẹ có thể ký hợp đồng với công ty con để thực hiện gói thầu đã nhận được phù hợp với quy định của pháp luật về đấu thầu, về hợp đồng kinh tế và pháp luật có liên quan.