Cơ giới hóa trong thu gom rác thải sinh hoạt ở Sa Pa

Tháng 4/2024, UBND tỉnh có Văn bản số 1576 về việc dừng sử dụng xe 3 bánh chạy bằng động cơ điện thu gom, vận chuyển rác thải tại Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị tỉnh Lào Cai. Đồng nghĩa với đó, 60 xe điện 3 bánh của đơn vị này dừng hoạt động.

Xí nghiệp Môi trường Sa Pa là đơn vị trực thuộc Công ty Cổ phần Môi trường Đô thị tỉnh Lào Cai. Trong bối cảnh chung đó, hơn 10 chiếc xe điện chuyên sử dụng thu gom rác thải trên địa bàn trung tâm thị xã Sa Pa cũng phải dừng hoạt động.

Sa Pa là khu du lịch quốc gia, mỗi năm đón hàng triệu lượt du khách đến tham quan, nghỉ dưỡng. Với đặc thù là đô thị nhỏ nằm lưng chừng trên các khu núi đá, mật độ xây dựng dày đặc khiến không gian công cộng tại Sa Pa không nhiều. Bởi vậy, không gian dành cho việc thu gom, trung chuyển, lưu cữu rác hoặc lưu giữ phương tiện tại đây rất hiếm hoi. Hơn thế, được ví là “đô thị trên núi”, những con đường tại Sa Pa có độ dốc tương đối cao, việc sử dụng xe đẩy tay gom rác thô sơ gặp nhiều khó khăn. Đường nhỏ, dốc, lượng phương tiện giao thông lưu thông lớn nên nếu không tìm được phương án cơ giới hóa thay xe đẩy truyền thống thì việc thu gom rác sẽ mất nhiều thời gian.

Trước áp lực đó, doanh nghiệp đã thực hiện thí điểm phương án sử dụng các xe tải chuyên dụng cỡ nhỏ phục vụ việc thu gom rác tại thị xã Sa Pa. Để phù hợp với những tuyến phố, 5 chiếc xe gom rác có tải trọng từ 1 - 1,8 tấn được đầu tư gom rác. Những chiếc xe tải cỡ nhỏ sau khi gom đầy rác sẽ đến điểm trung chuyển để chuyển tải sang các xe chuyên dụng phục vụ việc ép, cuộn rác rồi vận chuyển đến nơi xử lý.

Theo ông Bùi Tuấn Dương, Giám đốc Xí nghiệp Môi trường Sa Pa, mặc dù đô thị Sa Pa nhỏ nhưng lượng rác thải sinh hoạt mỗi ngày phát thải ra môi trường rất lớn do mật độ dân cư, khách du lịch cao. Mỗi ngày, lượng rác sinh hoạt tại địa phương này trung bình từ 28 - 30 tấn, cao điểm vào dịp lễ, tết lên tới 50 tấn. Lượng rác lớn, trong khi Sa Pa là khu du lịch trọng điểm của tỉnh nên diện mạo đô thị luôn là vấn đề được quan tâm đặc biệt. Làm thế nào giảm thời gian lưu cữu, xuất hiện rác trên phố là bài toán bắt buộc doanh nghiệp phải tìm được lời giải. Trong khi đó, Sa Pa là địa phương đầu tiên của tỉnh thực hiện cơ giới hóa thu gom rác sinh hoạt nên kinh nghiệm cho hoạt động này bắt đầu từ con số 0. Đơn vị phải vừa làm, vừa tự rút kinh nghiệm để có phương án phù hợp nhất với đặc thù của địa phương.

Để giải bài toán đó, Xí nghiệp Môi trường Sa Pa đã chia lực lượng thành các tổ. Trước khi hệ thống xe gom di chuyển, công nhân đi trước quét và gom, đưa rác đến các điểm cố định ngay gần đường. Xí nghiệp cũng đang xây dựng thời gian, lộ trình, điểm hẹn trung chuyển rác, điểm hẹn chờ nâng thùng rác do công nhân thu gom trong các tuyến phố... được tính toán đồng bộ với lộ trình của các xe cơ giới. Lộ trình này sẽ được thông báo rộng rãi để người dân nắm được. Tuy nhiên, để phương án cơ giới hóa thu gom rác trên địa bàn được thực hiện thành công, vẫn cần sự phối hợp của người dân trong việc đưa rác ra vị trí thu gom đúng giờ đã thống nhất. Ngoài ra, để đảm bảo mỹ quan đô thị, xí nghiệp bố trí các tổ nhóm thu gom rác lưu động, kịp thời giải quyết những điểm tập kết rác phát sinh trong đô thị, đưa rác về đúng nơi quy định, hạn chế tình trạng rác để lưu cữu thời gian dài tại khu vực công cộng.

Giám đốc Xí nghiệp Môi trường Sa Pa cho biết thêm, nhờ linh hoạt để thích ứng theo điều kiện thực tế, Sa Pa đã triển khai cơ giới hóa thu gom rác trên toàn bộ 6 phường nội thị.

Để nâng cao hiệu quả cơ giới hóa thu gom rác, chính quyền địa phương cần tiếp tục tuyên truyền, vận động người dân đổ rác đúng giờ và phát hiện, xử lý nghiêm các cá nhân, tổ chức đổ rác không đúng nơi quy định.

Thúy Phượng