Cơ hội an cư rộng mở cho người thu nhập thấp

Ngân hàng tích cực vào cuộc

Để thực hiện đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội của Chính phủ trong giai đoạn 2021 - 2030, Bộ Xây dựng cho rằng cần nguồn vốn khoảng 500.000 tỷ đồng. Trong đó, phân bổ từ nhiều nguồn lực khác nhau, tín dụng ngân hàng được kỳ vọng sẽ là một lực đẩy quan trọng.

Hiện NHNN được giao thực hiện 3 chương trình tín dụng liên quan đến việc phát triển nhà ở xã hội gồm gói tín dụng 120 nghìn tỷ đồng (hiện nâng quy mô lên 145 nghìn tỷ đồng); tín dụng cho vay nhà ở xã hội đối với người dưới 35 tuổi và cho vay nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2024 của Thủ tướng Chính phủ.

Sự phối hợp đồng bộ giữa việc điều chỉnh chính sách khi nới ngưỡng thu nhập mua nhà ở xã hội, kiểm soát giá bán, cùng với nguồn vốn tín dụng ưu đãi của ngân hàng sẽ góp phần thúc đẩy hoàn thành Đề án 1 triệu căn nhà ở xã hội đến năm 2030.

Phó Thống đốc NHNN Phạm Quang Dũng cho biết, thời gian qua, NHNN đã ban hành 10 văn bản chỉ đạo, phối hợp với Bộ Xây dựng tổ chức 10 hội nghị triển khai trên phạm vi toàn quốc. Hàng tháng, NHNN báo cáo Thủ tướng Chính phủ và thiết lập đường dây nóng để xử lý khó khăn, vướng mắc liên quan đến phát triển nhà ở xã hội. Về chính sách tín dụng, NHNN đã ban hành văn bản đặc biệt không tính dư nợ tín dụng cho vay nhà ở xã hội vào chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng hằng năm. Đối với lãi suất, NHNN đã 6 lần chỉ đạo các TCTD giảm từ mức 8,2% ban đầu xuống còn 6,4% đối với chủ đầu tư và 5,9%/năm đối với người vay, thấp hơn mức cho vay hộ nghèo theo Nghị định 100. Với những nỗ lực trên, đến ngày 30/6/2025, các NHTM cam kết 8.300 tỷ đồng cho 41 dự án nhà ở xã hội, đạt 56%. Ngân hàng Chính sách xã hội cũng đạt dư nợ hơn 19.000 tỷ đồng theo Nghị định 100/2024/NĐ-CP.

Đối với người dưới 35 tuổi, chương trình vay nhà ở xã hội mới triển khai, nguồn cung hạn chế nên dư nợ hiện mới ở mức vài chục tỷ đồng. Ngoài mục đích cho vay phát triển nhà ở xã hội, các ngân hàng còn triển khai cho vay các loại hình nhà ở khác. Chỉ tính tại 4 NHTM nhà nước, dư nợ giải ngân đã gần 20.000 tỷ đồng.

Cùng với đó, NHNN cũng đã thực hiện nhiều biện pháp, chỉ đạo các TCTD tiếp tục tiết giảm chi phí hoạt động, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số và các giải pháp khác để phấn đấu hạ lãi suất cho vay. Do đó, kể từ khi triển khai Chương trình đến nay, NHNN đã 6 lần thông báo lãi suất theo hướng giảm dần. Lãi suất hiện nay đã giảm xuống còn 6,4%/năm đối với chủ đầu tư và 5,9%/năm đối với người mua nhà (thấp hơn lãi suất cho vay người mua nhà ở xã hội theo Nghị định 100/2024/NĐ-CP là 6,6%/năm).

Là ngân hàng tích cực triển khai cho vay nhà ở xã hội trong thời gian qua, ông Nguyễn Quang Ngọc - Phó Trưởng Ban chính sách tín dụng Agribank cho biết, Agribank dành 30.000 tỷ với mức lãi suất hỗ trợ 2% cho vay khách hàng là pháp nhân, cá nhân đầu tư dự án và mua nhà ở tại các dự án nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo xây dựng lại chung cư cũ thuộc danh mục do Bộ Xây dựng công bố. Đến 31/7/2024, Agribank đã phê duyệt cấp tín dụng 13 Dự án nhà ở xã hội với tổng mức phê duyệt là 3.065 tỷ đồng. Đến nay, trong tổng số 1.344 tỷ đồng vốn tín dụng các ngân hàng đã giải ngân theo chương trình, Agribank dẫn đầu doanh số với gần 700 tỷ đồng.

Nhân kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, BIDV giới thiệu gói tín dụng 8.000 tỷ đồng hỗ trợ cán bộ, chiến sỹ an cư, với lãi suất cố định 5,5% trong 12 tháng đầu, khoản vay tối đa 5 tỷ đồng, tặng kèm bảo hiểm thân nhân quyền lợi 50 triệu đồng. BIDV đồng thời cộng thêm tới 0,6%/năm lãi suất tiền gửi online, tùy số tiền và kỳ hạn.

Ở khối NHTMCP, ACB tiên phong ra mắt gói vay "Ngôi nhà đầu tiên" cho người trẻ, thời hạn vay tới 30 năm, cố định lãi suất kỳ đầu đến 5 năm, lãi suất ưu đãi chỉ từ 5,5%/năm. SHB triển khai gói vay mua nhà trị giá 16.000 tỷ đồng, áp dụng đến 31/12/2025, với lãi suất từ 3,99%/năm. PVcomBank cũng tung gói tín dụng mua bất động sản, lãi suất 3,99%/năm trong ba tháng đầu, thời hạn vay tối đa 35 năm.

Kỳ vọng từ thay đổi chính sách

Dù ngân hàng đã rất nỗ lực triển khai nguồn vốn ưu đãi nhưng một trong những nguyên nhân khiến các gói vay chậm giải ngân đó là thiếu nguồn cung nhà ở xã hội. Theo thống kê, đến nay, cả nước có 692 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai với quy mô 633.559 căn. Trong đó 146 dự án hoàn thành, quy mô 103.717 căn; 144 dự án đã khởi công xây dựng, đang triển khai với quy mô 127.261 căn; 402 dự án được chấp thuận chủ trương đầu tư, quy mô 402.581 căn. Như vậy, số lượng dự án đã hoàn thành, khởi công, chấp thuận chủ trương đầu tư đến năm 2025 đạt 59,6% so với chỉ tiêu đã đặt ra tại Đề án là đầu tư xây dựng khoảng 1.062.200 căn hộ nhà ở xã hội đến năm 2030. Như vậy, mới chỉ hơn một nửa chỉ tiêu của Đề án được thực hiện.

Theo các chuyên gia, Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội và Nghị định 192/2025/NĐ-CP của Chính phủ về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển nhà ở xã hội tuy được coi là đột phá với nhiều hướng đi rộng mở nhưng mới ban hành, chưa kịp phát huy tác dụng. Khó khăn thứ hai liên quan đến đối tượng vay khi tiêu chí thu nhập (15 triệu đồng đối với cá nhân, 30 triệu đồng đối với hộ gia đình) còn chặt chẽ, chưa phù hợp với thực tế tại nhiều địa phương.

Giải quyết vướng mắc này, tại Hội nghị sơ kết việc thực hiện chỉ tiêu phát triển nhà ở xã hội 7 tháng đầu năm 2025 và kế hoạch triển khai 5 tháng cuối năm, Bộ Xây dựng đã kiến nghị nâng điều kiện thu nhập đối với người độc thân từ 15 triệu lên 20 triệu đồng/tháng, hộ gia đình từ 30 triệu lên 40 triệu đồng/tháng để được mua, thuê mua nhà ở xã hội. Thủ tướng Chính phủ cũng đã cơ bản đồng ý với các đề xuất, kiến nghị của Bộ Xây dựng, trong đó có nội dung nâng ngưỡng thu nhập nhằm bảo đảm chính sách phù hợp hơn với tình hình thực tế.

Mới đây, Bộ Xây dựng cũng đã có dự thảo Nghị định thay thế Nghị định 100/2024/NĐ-CP. Theo đó đề xuất sửa đổi quy định về điều kiện thu nhập để được hưởng chính sách về nhà ở xã hội. Theo đó chính thức nâng ngưỡng thu nhập được mua nhà ở xã hội lên 20 triệu đồng/tháng.

Theo giới chuyên gia, nếu các điểm nghẽn được tháo gỡ đồng loạt, thị trường sẽ chứng kiến sự cải thiện rõ rệt cả về nguồn cung lẫn khả năng tiếp cận của người dân, nhất là các nhóm thu nhập trung bình thấp.

Dưới góc độ của doanh nghiệp, ông Phạm Tiến Dũng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Cát Tường cho biết, khi những vướng mắc được tháo gỡ thông qua Nghị quyết 201/2025/QH15 của Quốc hội và Quyết định 444/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, mục tiêu xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội hoàn toàn khả thi. Các giải pháp, quyết sách nêu trên không chỉ giải tỏa khó khăn về thủ tục, nguồn lực, mà quan trọng hơn, đã tạo dựng niềm tin vào thể chế, vào chính sách. Đây chính là điều kiện tiên quyết để doanh nghiệp yên tâm đầu tư, phát triển các dự án nhà ở xã hội.

“Khi bắt tay vào một dự án, dù không thể lường hết được các rào cản, nhưng nếu có niềm tin vào sự đồng hành của Nhà nước, doanh nghiệp sẽ mạnh dạn triển khai, sẵn sàng vượt qua thách thức. Thời gian qua, từ trung ương đến địa phương đều có những hành động rất cụ thể, góp phần củng cố niềm tin đó cho cộng đồng doanh nghiệp”, ông Dũng nhấn mạnh.

Quỳnh Trang