Cơ hội để doanh nghiệp Việt xuất khẩu vào thị trường Trung Đông

Trong bối cảnh doanh nghiệp đang tìm kiếm những điểm đến mới nhằm đa dạng hóa thị trường xuất khẩu, Israel nổi lên như một lựa chọn giàu tiềm năng.

Ông Trần Nhật Minh, chuyên gia thương mại Quốc tế nhận định, Israel chỉ có khoảng 9,8 triệu dân, nhưng GDP bình quân đầu người trên 55 nghìn USD/năm thuộc nhóm cao nhất thế giới. Đây là quốc gia có nhu cầu nhập khẩu lớn, đặc biệt với nông sản, thực phẩm chế biến, đồ gỗ, dệt may kỹ thuật, thiết bị điện - điện tử và nhiều nhóm hàng tiêu dùng chất lượng cao. Điểm mạnh của thị trường Israel là sự ổn định và sức mua tốt. Doanh nghiệp Việt Nam nếu đáp ứng được tiêu chuẩn kỹ thuật, bao bì, truy xuất nguồn gốc thì biên lợi nhuận ở đây khá hấp dẫn.

Theo lộ trình, 85 - 90% dòng thuế sẽ được xóa bỏ ngay khi VIFTA có hiệu lực hoặc trong những năm tiếp theo. Điều này tạo lợi thế rất lớn giúp hàng Việt cạnh tranh với các đối thủ châu Á vốn có vị thế lâu năm tại Israel như Thái Lan, Ấn Độ hay Trung Quốc.

Nhiều nhóm sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam hưởng lợi từ VIFTA

Nhìn vào cơ cấu nhu cầu thị trường Israel, một số sản phẩm Việt Nam giá trị cao có thể tận dụng ngay ưu đãi thuế quan từ VIFTA đó là: Nông sản - thực phẩm chế biến như cà phê, hạt điều, hồ tiêu, trái cây nhiệt đới, thủy sản đông lạnh… vốn đã có đơn hàng đều đặn vào Israel, nay có thể gia tăng mạnh về lượng nhờ chi phí cạnh tranh hơn. Tiếp đến là đồ gỗ và sản phẩm nội thất. Israel thiếu nguồn cung trong nước, trong khi Việt Nam là một trong ba quốc gia xuất khẩu đồ gỗ lớn nhất thế giới. Điện tử - linh kiện cũng là những sản phẩm chủ lực. Nhiều doanh nghiệp FDI tại Việt Nam đang tìm kiếm cơ hội mở rộng sang các thị trường ngách có tiêu chuẩn cao và Israel là lựa chọn phù hợp.

Đại diện công ty Phúc Sinh cho biết, VIFTA tạo cú hích lớn vì trước đây thuế nhập khẩu một số mặt hàng nông sản vào Israel khá cao, có lúc trên 10%. Khi thuế về 0%, chúng tôi có thể đàm phán giá tốt hơn, mở rộng thêm các dòng sản phẩm chế biến sâu.

Nếu hàng Việt Nam hưởng lợi từ thuế quan, thì thứ mà doanh nghiệp Israel mang đến lại là công nghệ, điểm mà giới chuyên gia đánh giá “quan trọng hơn cả”. Israel nổi tiếng toàn cầu về nông nghiệp thông minh, quản lý nước, công nghệ sau thu hoạch, cảm biến AI cho chuỗi cung ứng và thiết bị y tế.

Điểm mạnh của Israel chính là công nghệ về nông thủy sản

Theo TS. Lê Trọng Hiếu, Viện Nghiên cứu Kinh tế Phát triển, việc đa dạng hóa đối tác công nghệ là yêu cầu bắt buộc nếu doanh nghiệp Việt muốn tăng năng suất và giá trị gia tăng. Chúng ta thường nhập công nghệ từ châu Âu hoặc Nhật Bản, nhưng Israel có nhiều giải pháp vừa tầm, chi phí phù hợp và khả năng tùy chỉnh cao. Đây là cơ hội để doanh nghiệp Việt tái cơ cấu sản xuất, đặc biệt trong nông nghiệp và công nghiệp phụ trợ.

Tuy có tiềm năng lớn, nhưng thị trường Israel không dễ tính. Các chuyên gia cảnh báo doanh nghiệp Việt Nam cần chuẩn bị kỹ lưỡng bởi vì Israel yêu cầu nghiêm ngặt về tiêu chuẩn vệ sinh - kiểm dịch, đặc biệt đối với thực phẩm. Bao bì phải có thông tin song ngữ, minh bạch truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, doanh nghiệp phải có năng lực đáp ứng hợp đồng dài hạn, giao hàng đúng tiến độ.

Israel coi trọng chữ tín. Doanh nghiệp Việt muốn tồn tại lâu thì không thể làm theo kiểu “đánh bắt xa bờ” mà phải đầu tư bài bản từ chất lượng đến chứng nhận, bà Hoàng Mỹ Linh, chuyên gia tư vấn xuất khẩu sang Trung Đông chia sẻ.

Bản chất của VIFTA không chỉ mở thêm một thị trường, mà tạo thêm một “điểm tựa” giúp Việt Nam mở rộng hiện diện tại Trung Đông đang là khu vực có tốc độ tăng trưởng nhập khẩu cao và tiềm năng lớn cho các ngành hàng giá trị.

Các chuyên gia nhận định, một FTA chỉ thực sự có giá trị khi doanh nghiệp biến cam kết ưu đãi thành hợp đồng và biến hợp đồng thành chuỗi xuất khẩu ổn định. VIFTA đang mở cánh cửa, nhưng bước qua hay không vẫn nằm ở bản lĩnh, năng lực và sự chủ động của chính doanh nghiệp.

Đức Hiền