Cơ hội mở rộng cho vay kinh tế tập thể

Hợp tác xã liên kết chuỗi giá trị hút vốn

Ông Nguyễn Minh Hiền - Giám đốc Hợp tác xã GAP Cù Lao Giêng (An Giang) cho biết, tính đến tháng 10/2025 đơn vị này đã sở hữu 300 ha xoài tượng da xanh và xoài tượng hạt lép của 51 thành viên chính thức. Qua đó, Cù Lao Giêng cũng liên kết với 5 tổ sản xuất khác với trên 240 thành viên; nâng tổng diện tích canh tác của toàn hợp tác xã lên mức trên 530 ha.

Thời gian qua, Cù Lao Giêng đã xây dựng thành công 2 sản phẩm OCOP 3 sao; được cấp 11 mã số vùng trồng và thực hiện thành công mô hình liên kết sản xuất bao tiêu đầu ra cho nông dân, đảm bảo lợi nhuận tối thiểu 30%. Sản phẩm của hợp tác xã đã được xuất khẩu đi hầu hết các thị trường lớn như Hoa Kỳ, Trung Quốc, Úc, New Zealand…

Đối với những đơn vị lớn như Cù Lao Giêng kể trên, thời gian qua hoạt động hỗ trợ về tài chính và tín dụng diễn ra khá thuận lợi. Theo NHNN chi nhánh Khu vực 15, dư nợ đến nay của 4 hợp tác xã lớn trên địa bàn An Giang đạt 28 tỷ đồng. Ngoài ra, hàng chục hợp tác xã khác cũng đã tiếp cận các khoản vay tín chấp từ Ngân hàng Chính sách được tỉnh An Giang hỗ trợ 100% lãi suất trong 2 năm đầu vay vốn.

Tương tự, tại Cần Thơ và Vĩnh Long, đến cuối tháng 10/2025, dư nợ cho vay đối với các hợp tác xã đạt mức 830 tỷ đồng. Hàng chục hợp tác xã nông nghiệp lớn tham gia Đề án 1 triệu ha lúa gạo chất lượng cao phát thải thấp và Đề án xây dựng vùng nguyên liệu lúa gạo, rau quả đạt chuẩn đã tiếp cận các khoản vay ngắn hạn ưu đãi lãi suất từ 4,0% - 5,5%/năm và những khoản vay trung và dài hạn có lãi suất 6,0% - 7,7%/năm.

Tại các tỉnh Đồng Tháp, Tây Ninh cũng cho kết quả tương tự. Đến cuối tháng 9/2025, doanh số cho vay lũy kế của các tổ chức tín dụng đối với các hợp tác xã tại hai địa phương này đã đạt trên 283 tỷ đồng. Nhiều ngành hàng chủ lực tại Đồng Tháp và Tây Ninh như lúa gạo, cá tra, sầu riêng… các hợp tác xã đã vay vốn từ 5-7 tỷ đồng để đầu tư sản xuất, chế biến xuất khẩu.

Nhu cầu vay vốn trung dài hạn để đầu tư hạ tầng và chế biến sau thu hoạch tăng lên khi hoạt động sản xuất kinh doanh mở rộng

Kinh tế tập thể: khách hàng VIP của ngân hàng

Các câu lạc bộ “nông dân tỷ phú”, “hợp tác xã tỷ phú” đang có sự liên kết với nhau làm thành những tổ chức kinh tế có tiềm lực tài chính và vùng nguyên liệu lớn.

Ông Tống Văn Hướng - chi hội trưởng Chi hội Nông dân tỷ phú (xã Minh Thạnh, TP. Hồ Chí Minh) cho biết, chi hội này tập hợp 65 thành viên tham gia. Trong đó đa số là các giám đốc hợp tác xã và các “tỷ phú nông dân” thuộc các xã khu vực Bình Dương cũ. Diện tích canh tác cây ăn trái của chi hội nông dân này trên 1.000 ha và tổng đàn chăn nuôi trên 1 triệu con. Nhiều mô hình đã đầu tư một nguồn lực tài chính lớn vào trang trại, nhà vườn và tiếp cận vốn vay từ các ngân hàng thương mại và các quỹ hỗ trợ nông dân để mở rộng sản xuất.

Theo số liệu của Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn - Bộ Nông nghiệp và Môi trường, đến giữa năm 2025 cả nước đã có hơn 2.900 dự án và kế hoạch liên kết được phê duyệt, trong đó 79,3% hợp tác xã giữ vai trò chủ trì chuỗi giá trị sản xuất nông sản lớn. Các hợp tác xã này đã là chủ thể tiếp nhận 73,1% tổng ngân sách hỗ trợ từ các chính sách ưu đãi của Chính phủ. Điều này cho thấy mô hình hợp tác xã hiện nay ở một số địa phương ở phía Nam đã và đang trở thành “trung tâm điều phối” ở nhiều ngành hàng, nhất là lĩnh vực nông thủy sản.

Ghi nhận từ một số chi nhánh Agribank khu vực Đồng bằng sông Cửu Long cho thấy, hiện nay nhu cầu vay vốn để đầu tư công nghệ chế biến sâu sau thu hoạch để tăng giá trị sản phẩm của các hợp tác xã khá lớn. Nhiều hợp tác xã có nhu cầu được vay vốn với cơ chế đặc thù với lãi suất thấp, thời gian vay dài hạn và chấp nhận các hình thức đảm bảo bằng tài sản vô hình như hợp đồng bao tiêu hoặc chuỗi liên kết giá trị.

Theo các ngân hàng, Nghị định số 156/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 55/2015/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn có hiệu lực, số lượng các hợp tác xã tham gia vay vốn phát triển liên kết chuỗi sẽ tăng lên, nhất là các hợp tác xã làm chủ thể sản phẩm OCOP ở các địa phương.

Theo quy định mới hạn mức cho vay không có tài sản bảo đảm đối với hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đã được nâng lên mức tối đa 5 tỷ đồng. Ngoài ra, các hợp tác xã có dự án, phương án sản xuất nông nghiệp hữu cơ hoặc theo mô hình kinh tế tuần hoàn được xem xét cho vay không có tài sản bảo đảm tối đa 70% giá trị dự án... Vì thế cơ hội để các mô hình tiếp cận các khoản vay tín chấp đang khá lớn và cũng là động lực để các ngân hàng tăng trưởng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất, xuất khẩu chủ lực, có thế mạnh ở địa phương.

Đỗ Cường