Cơ hội thúc đẩy phục hồi xuất khẩu sản phẩm tôm, cá ngừ vào EU

Chế biến sản phẩm cá ngừ đại dương xuất khẩu tại nhà máy của Công ty Cổ phần Bá Hải. Ảnh: Vũ Sinh/TTXVN

Từ tháng 3 - 6/2020 khi dịch COVID-19 lây lan mạnh ở EU nhiều quốc gia phải phong tỏa hoạt động thương mại và vận tải xuyên biên giới đã khiến xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU giảm liên tục. Tuy nhiên, trong hai tháng 7 và 8, xuất khẩu tôm vào EU có dấu hiệu tăng nhẹ so với những tháng trước đó và so với cùng kỳ năm 2019.

Trong tháng 7 xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU đạt 54,2 triệu USD, tăng 2% so với tháng 7/2019. Trong khi đó, xuất khẩu tôm sang EU trong tháng 8 ước tính tăng khoảng 20% so với cùng kỳ năm trước. Theo phân tích của VASEP, cùng với việc EU từng bước kiểm soát được dịch COVID -19 thì Hiệp định Thươngmại tự do Việt Nam-EU (EVFTA) có hiệu lực từ 1/8/2020 cũng tác động tích cực đến hoạt động xuất khẩu hàng hóa của Việt Nam sang EU, trong đó có các mặt hàng thủy sản.

Cụ thể, ngay khi Hiệp địnhEVFTA có hiệu lực, thuế xuất khẩu nhiều mặt hàng tôm Việt Nam như tôm hùm xanh ướp đá, tôm sú HOSO, DP đông lạnh, tôm sắt PD tươi đông lạnh; tôm mũ ni vỏ, nguyên con, xẻ đông có mức thuế từ 12,5% đã được giảm về 0%. Đặc biệt, các loại tôm sú có mức thuế từ 20% cũng được xóa bỏ thuế ngay.

EU là thị trường nhập khẩu tôm lớn 4 của Việt Nam sau Mỹ, Nhật Bản và Trung Quốc, hiện chiếm 13,3% tổng giá trị xuất khẩu tôm của Việt Nam. Sau5 năm Hiệp địnhEVFTA có hiệu lực,hầu hết các mặt hàng tôm khác đang có mức thuế 18 – 20% cũng được xóa bỏ thuế.

Trong khi các đối thủ cạnh tranh với tôm Việt Nam trên thị trường EU như Thái Lan không được hưởng thuế GSP, không có FTA nên có mức thuế cơ bản là 12%; Ấn Độ không có FTA nên chịu thuế GSP 4,2%; Indonesia chịu thuế GSP 4,2% và Ecuador vẫn chịu mức thuế cơ bản 12%.

Nhờ lợi thế về thuế của tôm Việt Nam tốt hơn so với các đối thủ cạnh tranh nên nhà nhập khẩu của EU cũng có xu hướng tìm tới nguồn cung từ Việt Nam nhiều hơn. Dịch COVID-19 đã có tác động nhiều tới xu hướng của các nhà nhập khẩu và thói quen tiêu thụ tôm của người dân EU. Trong khi nhu cầu tiêu thụ tôm tại nhà hàng giảm mạnh thì nhu cầu tôm tại các hệ thống bán lẻ tăng do người dân mua về chế biến tại nhà. Các mặt hàng chế biến sâu, đóng gói ăn liền, phục vụ tiêu thụ tại hộ gia đình vẫn được ưa chuộng.

Nhận định về xu hướng thị trường tôm EU, từ nay đến cuối năm, các chuyên gia cho biết, các nhà hàng, dịch vụ thực phẩm đang từng bước mở cửa trở lại. Ngànhdu lịch cũng đang bắt đầu khởi động tuy nhiên các nhà nhập khẩu tôm tại phân khúc này và các nhà cung cấp của họ vẫn phải chịu áp lực lâu dài do dịch bệnh chưa chắc chắn khi nào sẽ kết thúc. Trong khi đó, doanhsố bán lẻ hoặc online tiếp tục tăng và nhucầu tiêu thụ tôm cho phân khúc bán lẻ sẽ còn tốt hơn khi chuẩn bị tới các kỳ nghỉ lễ cuối năm.

Với những tín hiệu lạc quan trong hai tháng vừa qua, VASEPdự báo xuất khẩu tôm Việt Nam sang EU từ nay đến hết năm sẽ tiếp tục tăng mặc dù tốc độ tăng chưa cao do vẫn chịu tác động từ dịch bệnh COVID-19.

So với tôm, xuất khẩu cá ngừ có dấu hiệu phục hồi nhanh hơn. Nếu như tháng 6, xuất khẩu các ngừ Việt Nam sang EU vẫn giảm hơn 17% so với cùng kỳ thì sang tháng 7, xuất khẩu cá ngừ đã lội ngược dòng ngoạn mục với mức tăng 65% so với cùng kỳ.

Theo các doanh nghiệp xuất khẩu, việc Hiệp địnhEVFTA đi vào thực thi sẽ tiếp tục là đòn bẩy cho xuất khẩu cá ngừ Việt Nam vào EU.

Cụ thể, các sản phẩm cá ngừ tươi sống và đông lạnh (trừ thăn/philê cá ngừ đông lạnh mã HS0304) của Việt Nam nhập khẩu vào EU đã được xóa bỏ thuế quan. Trong khi đó, theo phân bổ hạn ngạch, từ 1/8 -31/12/2020 gần 4.800 tấn các sản phẩm cá ngừ chế biến và đóng hộp của Việt Nam xuất khẩu vào EU cũng được miễn thuế. Điều này giúp cho các sản phẩm cá ngừ của Việt Nam có sức hút hơn đối với thị trường EU.

Theo Xuân Anh/TTXVN