Cơ hội và thách thức từ hạ tầng giao thông đến phát triển logistics

Cảng Phước An giai đoạn 1 sẽ được đưa vào khai thác trong tháng 10-2024. Ảnh: P.TÙNG

Tuy nhiên, để có thể đưa logistics trở thành một trong những mũi nhọn phát triển kinh tế của tỉnh đòi hỏi hệ thống hạ tầng giao thông phải được tiếp tục đầu tư đồng bộ.

Cơ hội lớn cho ngành logistics

Theo kế hoạch, Sân bay Long Thành giai đoạn 1 sẽ hoàn thành xây dựng và đưa vào khai thác trong năm 2026 với công suất phục vụ 25 triệu lượt hành khách và 1,2 triệu tấn hàng hóa mỗi năm. Chính vì vậy, dự án này được kỳ vọng sẽ mở ra những cơ hội lớn để ngành logistics của Đồng Nai phát triển.

Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển logistics Việt Nam, PGS-TS Hồ Thị Thu Hòa cho biết, thời gian qua, Đồng Nai đã rất chủ động tiếp nhận những kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt là của Hàn Quốc, trong việc phát triển vùng phụ cận Sân bay Long Thành. Đây là hướng đi đúng với “tầm vóc” của Sân bay Long Thành, để phát triển tốt ngành logistics.

Với Sân bay Long Thành, Đồng Nai cũng xác định logistics sẽ là một trong các mũi nhọn phát triển kinh tế.

Phó chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Thị Hoàng cho hay, tỉnh xác định phát triển hệ thống logistics để đẩy mạnh sản xuất, chuyển đổi cơ cấu dịch vụ, chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Đồng thời, đẩy mạnh lưu thông phân phối hàng hóa trong tỉnh, liên kết vùng, kết nối lưu thông…

Trên thực tế, Sân bay Long Thành được xem là “mảnh ghép” quyết định nhằm tạo ra bước đột phá phát triển đối với ngành logistics trên địa bàn tỉnh, bên cạnh những tiềm năng sẵn có về hạ tầng giao thông lâu nay.

Phó giám đốc Sở Giao thông vận tải Nguyễn Bôn cho hay, với Sân bay Long Thành đang được đầu tư xây dựng và Sân bay Biên Hòa đã được quy hoạch để khai thác lưỡng dụng, Đồng Nai là một trong 3 địa phương trong cả nước được quy hoạch có 2 sân bay. Tỉnh cũng có đầy đủ 4 phương thức vận tải hàng hóa là đường thủy, đường bộ, đường sắt và đường hàng không.

Về đường bộ, ông Bôn cho hay, hiện Đồng Nai có 5 tuyến đường cao tốc và 2 tuyến đường vành đai đã và đang được đầu tư xây dựng. “Đồng Nai hiện là địa phương đứng thứ 3 cả nước về chiều dài các tuyến đường cao tốc, sau Hà Nội và Nghệ An” - ông Bôn cho biết.

Hiện nay, trên địa bàn tỉnh cũng đã quy hoạch 9 vị trí cảng cạn, trong đó có 4 vị trí đã đưa vào khai thác. Cùng với đó, Đồng Nai cũng là đầu mối giao thông kết nối đến đô thị lớn của đất nước là Thành phố Hồ Chí Minh. Đồng thời, tỉnh cũng có số lượng và diện tích khu công nghiệp lớn nhất cả nước.

Những yếu tố nói trên đã tạo nên sức mạnh cũng như mở ra những cơ hội rất lớn để Đồng Nai đẩy mạnh phát triển ngành logistics.

Quy hoạch 4 trung tâm logistics

Hạ tầng giao thông, số lượng các khu công nghiệp, nhu cầu vận chuyển hàng hóa cũng như vị trí địa lý được xem là những yếu tố tạo nên sức mạnh để Đồng Nai có thể tạo đột phá cho ngành logistics trong thời gian tới.

Trong chiến lược phát triển ngành logistics, tỉnh cũng đã quy hoạch 4 trung tâm logistics hiện đại cấp vùng cạnh sân bay và cảng biển gồm: Tổng kho trung chuyển miền Đông tại huyện Trảng Bom; Trung tâm Hậu cần Cảng Phước An tại huyện Nhơn Trạch và các trung tâm logistics phía Nam và phía Đông Bắc Sân bay Long Thành thuộc huyện Long Thành và Cẩm Mỹ. Tuy nhiên, để thực hiện được điều này, đòi hỏi tỉnh sớm khắc phục những hạn chế, tồn tại mà nổi lên là sự thiếu đồng bộ về hạ tầng giao thông.

Ông Nguyễn Bôn đánh giá, hệ thống hạ tầng giao thông hiện nay vẫn chưa phát triển tương xứng với tiềm năng phát triển logistics của địa phương. Trong đó, hạ tầng giao thông còn phụ thuộc chủ yếu vào hệ thống đường bộ, kết nối giữa các phương thức vận tải chưa cao. Điều này dẫn đến khả năng cạnh tranh yếu, chi phí logistics còn cao, phụ thuộc nhiều vào giá nhiên liệu.

Để giải quyết “điểm nghẽn” về hạ tầng giao thông phục vụ ngành logistics, theo ông Bôn, tỉnh còn phải đối mặt với rất nhiều thách thức. Bên cạnh thể chế chính sách cho ngành logistics chưa rõ ràng, thiếu nguồn nhân lực, vấn đề môi trường, khí thải thì hạ tầng giao thông là một thách thức để phát triển ngành logistics, bởi nguồn vốn đầu tư cho hạ tầng giao thông rất lớn.

Tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư lĩnh vực thương mại dịch vụ, logistics và khai thác lợi thế khu vực quanh Sân bay Long Thành được UBND tỉnh tổ chức vào cuối năm 2023, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh cũng đã nhấn mạnh, thực tế chi phí vận tải và logistics của Đồng Nai vẫn cao do hệ thống hạ tầng giao thông chưa đồng bộ, mức độ kết nối giao thông chưa tốt. Thời gian qua, việc triển khai các dự án giao thông lớn, trọng điểm gặp nhiều vướng mắc và thường xuyên chậm trễ.

Phạm Tùng