Cơ hội vàng cho ngành nhựa 'kể câu chuyện khác'

Ngành nhựa đứng trước cơ hội "lột xác" theo hướng hiện đại và bền vững.

Ngành nhựa là một trong những ngành công nghiệp phát triển mạnh tại Việt Nam, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm lên đến hơn 8,4%. Tính riêng năm 2024, doanh thu ngành nhựa đạt khoảng hơn 31 tỷ USD, tăng trưởng 20% so với cùng kỳ.

Bên cạnh tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ, theo ông Đinh Đức Thắng, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Stavian Hóa chất, Chủ tịch Hiệp hội Nhựa Việt Nam (VPA), điều đáng tự hào đối với ngành nhựa chính là sự chuyển biến mạnh mẽ trong cả tư duy và hành động, hướng đến một ngành công nghiệp bền vững, hiện đại.

Sự chuyển biến đó đến từ cộng đồng doanh nghiệp nhựa đang nỗ lực rũ bỏ định kiến là ngành gây ô nhiễm, tích cực triển khai các giải pháp xanh hóa sản xuất, ứng dụng kinh tế tuần hoàn và phát triển ngành công nghiệp tái chế.

Bước chuyển tất yếu của ngành nhựa

Theo ông Thắng, nhựa là vật liệu có ưu điểm nhẹ, bền, linh hoạt, được ứng dụng vào nhiều ngành nghề, lĩnh vực. Tuy nhiên, nếu không quản lý tốt, rác thải nhựa sẽ trở thành gánh nặng lớn cho môi trường.

Thực tế, khủng hoảng tài nguyên cùng những hệ quả do biến đổi khí hậu gây ra đang tạo áp lực thúc đẩy thay đổi cách thức sản xuất, sử dụng và tái sinh nguyên vật liệu.

Ông Thắng đánh giá, đây là thách thức lớn đối với ngành nhựa, đặc biệt khi nhựa bị điểm tên như một thủ phạm hàng đầu gây ô nhiễm môi trường. Tuy nhiên, trong thách thức luôn tồn tại cơ hội, chính là động lực để ngành nhựa thay đổi, “kể một câu chuyện khác” bền vững và có trách nhiệm.

Thực tế, ngành nhựa đang tận dụng cơ hội đó với những bước chuyển dịch kinh tế tuần hoàn và tái chế như một xu thế tất yếu. Mặt khác, các giải pháp như chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ, phát triển nguồn nhân lực cũng được doanh nghiệp nhựa đẩy mạnh để tối ưu hóa hiệu quả theo hướng phát triển bền vững.

“Ngành nhựa đang trở thành lực đẩy quan trọng trong tiến trình chuyển đổi xanh với công nghệ tái chế tiên tiến, mô hình kinh tế tuần hoàn và các giải pháp thân thiện với môi trường”, Chủ tịch VPA khẳng định tại lễ khai mạc Triển lãm quốc tế lần thứ 13 về máy móc công nghiệp ngành nhựa và cao su (Hanoi Plas 2025).

Tại Việt Nam, việc công cụ chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất (EPR) được thực thi cũng tạo ra áp lực lớn cho những bước chuyển của ngành nhựa, đặc biệt là đối với nhựa tái chế.

Với công cụ EPR, doanh nghiệp bắt buộc phải chịu trách nhiệm thu gom, tái chế sản phẩm, bao bì phát sinh từ sản phẩm của mình, qua đó tạo đầu vào phế liệu sạch trong nước và cả các cơ chế tài chính giúp ngành công nghiệp tái chế nhựa phát triển.

Việc phát triển ngành công nghiệp tái chế mang lại nhiều ý nghĩa cho ngành nhựa, không chỉ xanh hóa, giảm thiểu chất thải mà còn giúp phần nào đảm bảo nguyên vật liệu đầu vào trong nước cho sản xuất nhựa, trong bối cảnh khoảng 70% nguyên liệu sản xuất nhựa vẫn đang phải nhập khẩu từ nước ngoài.

Tự chủ và minh bạch hóa nguồn nguyên vật liệu đầu vào được đánh giá là một trong những yếu tố mang tính sống còn đối với ngành công nghiệp nhựa vốn phụ thuộc nhiều vào xuất khẩu, trong bối cảnh thương mại quốc tế chứng kiến những biến động khó lường.

Tú An