Cơ quan thuế các địa phương tích cực hỗ trợ hộ kinh doanh chuyển đổi thuế

Công chức thuế tỉnh Phú Thọ hướng dẫn HKD cài đặt và nộp thuế trên ứng dụng thuế điện tử eTax Mobile

Từ thuế khoán đến quản lý bằng dữ liệu

Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng lan rộng trên mọi lĩnh vực, Hà Nội đang thực hiện bước đi quan trọng khi tiến tới xóa bỏ thuế khoán, một phương thức thu thuế đã tồn tại nhiều năm với hộ kinh doanh cá thể.

Theo kế hoạch, từ ngày 1/1/2026, toàn bộ hộ kinh doanh trên địa bàn thành phố sẽ thực hiện nghĩa vụ thuế theo phương pháp kê khai, dựa trên hóa đơn điện tử và dữ liệu thu nhập thực tế. Điều này đồng nghĩa với việc phương thức khoán – vốn phụ thuộc nhiều vào ước tính và đánh giá thủ công – sẽ chính thức khép lại.

Lãnh đạo Thuế TP Hà Nội cho biết, sự thay đổi này không đơn thuần là điều chỉnh cách tính thuế mà là một cuộc chuyển đổi toàn diện về phương thức quản lý. Ngành thuế không còn vận hành dựa trên ước lượng và "niềm tin" mà dựa trên dữ liệu và nền tảng số, trong đó người nộp thuế đóng vai trò trung tâm.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp Hà Nội đẩy nhanh quá trình chuyển đổi là việc triển khai Đề án 06 của Chính phủ về xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.

Theo Phó trưởng Thuế TP Hà Nội Nguyễn Anh Dũng, Hà Nội hiện là địa phương có tiến độ chuẩn hóa dữ liệu thuế cá nhân thuộc nhóm cao nhất cả nước. Đến nay, hơn 7,1 triệu mã số thuế cá nhân đã được rà soát và khớp dữ liệu với Bộ Công an, đạt tỷ lệ chính xác trên 99,8%.

Cùng với dữ liệu dân cư, ngành thuế Hà Nội đã xây dựng kho cơ sở dữ liệu riêng đối với hoạt động thương mại điện tử. Hơn 154.700 tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh trên nền tảng số đã được đưa vào diện theo dõi và quản lý.

Năm 2025, nguồn thu từ thương mại điện tử tại Hà Nội dự kiến đạt khoảng 36.300 tỉ đồng. Con số này phản ánh rõ hiệu quả của việc "đưa kinh doanh số về đúng quỹ đạo quản lý", theo cách nói của các cán bộ quản lý thuế.

Bên cạnh đầu tư công nghệ và dữ liệu, Hà Nội triển khai Đề án 420 nhằm đổi mới phương thức quản lý và chống thất thu thuế trong khu vực hộ kinh doanh.

Từ đầu năm đến nay, cơ quan thuế đã bổ sung gần 70.000 hộ kinh doanh vào diện quản lý chính thức. Hoạt động rà soát dòng tiền thu hộ – chi hộ, hóa đơn đầu vào, dữ liệu giao hàng thu tiền hộ (COD) và hoạt động bán hàng trực tuyến được thực hiện đồng bộ.

Theo thống kê, riêng các giải pháp này đã giúp tăng thu ngân sách hơn 1.200 tỉ đồng mỗi năm. Trong đó, hoạt động rà soát lĩnh vực thương mại điện tử đóng góp gần 890 tỉ đồng.

Song song với đó, lực lượng thuế phối hợp công an thành phố xử lý nhiều vụ việc vi phạm thuế trên môi trường số, bao gồm kinh doanh qua mạng xã hội và sử dụng tài khoản cá nhân để che giấu doanh thu.

Từ cuối năm 2025, Hà Nội triển khai chiến dịch "60 ngày cao điểm chuyển đổi từ thuế khoán sang kê khai" theo chỉ đạo của Cục Thuế.

Trong giai đoạn nước rút này, ngành thuế không chỉ tập trung vào nghiệp vụ mà chuyển mạnh sang hỗ trợ trực tiếp. Hơn 130 lớp tập huấn được tổ chức tại các quận, huyện với gần 23.000 lượt hộ kinh doanh tham dự.

Ngoài ra, hơn 600 nhóm Zalo hỗ trợ đã được lập theo địa bàn, giúp cán bộ thuế tiếp cận từng hộ, giải đáp trực tiếp từng vướng mắc. Các ngân hàng và đơn vị cung cấp phần mềm tham gia hỗ trợ miễn phí công cụ bán hàng, chữ ký số và hóa đơn điện tử cho hộ kinh doanh.

Theo đại diện Thuế Hà Nội, mục tiêu không chỉ là chuyển phương thức thu thuế, mà là giúp người kinh doanh "không bị lạc nhịp" trong quá trình thay đổi.

Phó trưởng thuế TP. Hà Nội Nguyễn Anh Dũng chia sẻ về công tác quản lý đối với hộ kinh doanh

Thay đổi tư duy về nộp thuế

Không chỉ Hà Nội, các địa phương như Phú Thọ và Bắc Ninh cũng đang triển khai mạnh mẽ chiến dịch chuyển đổi.

Tại Phú Thọ, ngành thuế đã khảo sát hơn 77.000 hộ kinh doanh, trong đó hơn 3.000 hộ đã sử dụng hóa đơn điện tử từ máy tính tiền, gần 50.000 hộ cài đặt ứng dụng eTax Mobile. Dự kiến, đến đầu năm 2026, khoảng 65.000 hộ tại địa phương này sẽ chuyển sang kê khai thuế.

Ở Bắc Ninh, hơn 400 hộ kinh doanh đã chủ động chuyển sang phương pháp kê khai, gần 30 hộ chuyển đổi mô hình lên doanh nghiệp. Cán bộ thuế xuống tận chợ, cửa hàng để hướng dẫn trực tiếp từng hộ cài đặt phần mềm, kê khai thuế điện tử.

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị đặt mục tiêu xóa thuế khoán chậm nhất trong năm 2026. Nghị quyết 198 của Quốc hội quy định rõ từ năm 2026 không áp dụng phương pháp khoán. Chính phủ cũng đã yêu cầu hoàn thành triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền trong năm 2025.

Tháng 10/2025, Bộ Tài chính ban hành Quyết định 3389, phê duyệt đề án chuyển đổi phương thức quản lý thuế đối với hộ kinh doanh, tạo hành lang pháp lý đầy đủ cho các địa phương triển khai.

Theo định hướng của Hà Nội, việc xóa thuế khoán không dừng ở quản lý thu ngân sách mà hướng tới mục tiêu dài hạn: hình thành một thế hệ doanh nghiệp nhỏ từ khu vực kinh tế cá thể.

Thành phố đặt mục tiêu mỗi năm bổ sung khoảng 40.000 doanh nghiệp giai đoạn 2026–2030, trong đó kỳ vọng một phần lớn đến từ hộ kinh doanh.

Để hỗ trợ quá trình này, Hà Nội kiến nghị bố trí ngân sách giai đoạn 2026–2030 cho các phần mềm kê khai, trợ giá chữ ký số, hỗ trợ pháp lý, kế toán và hạ tầng công nghệ. Đây được xem là "chi phí đầu tư ban đầu" để hộ kinh doanh bước vào môi trường hoạt động chuyên nghiệp.

Anh Minh