Cơ quan thuế nhiều lần bị 'qua mặt' trong chuyển nhượng khu đất làm trường quốc tế?

Theo Cục Thuế TP Hồ Chí Minh, khu đất tại phường Thạnh Mỹ Lợi, quận 2 cũ (nay là TP Thủ Đức) được UBND TP Hồ Chí Minh giao cho Công ty CP đầu tư Thủ Thiêm vào tháng 5/2008. Trong đó gồm hơn 11.586 m2 đất công trình công cộng là trường học (7.564m2), thương mại, dịch vụ và phần diện tích này thuộc trường hợp được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất.

Đại diện Cục thuế khẳng định, cơ quan thuế chưa nhận được hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa Công ty CP đầu tư Thủ Thiêm và Công ty CP mía đường Bình Định (Bisuco). Đồng thời Chi cục Thuế TP Thủ Đức cũng chưa ghi nhận thông tin nào về giao dịch chuyển nhượng giữa 2 công ty trên. Ngoài ra, Cục thuế thành phố cũng chưa nhận được phiếu chuyển thông tin địa chính về đất đai liên quan đến Công ty TNHH quốc tế Ngôi Sao Sài Gòn, do đó chưa có thông tin thực hiện nghĩa vụ về đất đai của công ty này.

Hàng trăm trẻ em bị buộc chuyển trường ngay giữa học kỳ 1 để phục vụ việc cưỡng chế.

Trước đó, báo cáo với Phòng Quản lý các khoản thu từ đất - Cục thuế thành phố vào ngày 20/2, Chi cục thuế TP Thủ Đức cũng đã nói rõ về quá trình hình thành khu đất làm dự án nhà ở, gồm cả khu đất có diện tích 7.654m2 trong phần đất công trình công cộng để xây dựng trường quốc tế trên. Theo Chi cục thuế TP Thủ Đức, năm 2004 UBND thành phố có quyết định tạm giao hơn 105,3 ha đất tại phường Thạnh Mỹ Lợi cho Công ty Quản lý và phát triển nhà quận 2 để tổ chức bồi thường, giải phóng mặt bằng, quản lý chặt chẽ khu đất, chuẩn bị đưa vào sử dụng với mục đích cụ thể theo chỉ đạo của UBND thành phố. Năm 2008, UBND thành phố có quyết định cắt một phần diện tích, giao Công ty CP đầu tư Thủ Thiêm sử dụng hơn 31,4 ha để thực hiện xây dựng khu dân cư số 5. Năm 2004, Chi cục thuế quận 2 cũ đã tạm tính số tiền sử dụng đất cho toàn bộ các khu dân cư từ 1 đến 5 cho Công ty Quản lý và phát triển nhà quận 2 với số tiền hơn 22,2 tỷ đồng. Đến năm 2006, Công ty Quản lý và phát triển nhà quận 2 đã hoàn thành việc tạm nộp khoản tiền sử dụng đất này.

Căn cứ vào kết quả kiểm toán của cơ quan thuế, năm 2010 Cục thuế thành phố ban hành thông báo nộp tiền sử dụng đất đối với Dự án khu dân cư số 5 cho Công ty CP đầu tư Thủ Thiêm với số tiền phải nộp là hơn 7,5 tỷ đồng sau khi đã được khấu trừ 5,5 tỷ đồng do Công ty Quản lý và phát triển nhà quận 2 đã nộp trước đó. Chi cục thuế TP Thủ Đức cũng khẳng định, đến nay chưa có thông tin về việc chuyển nhượng giữa Công ty CP đầu tư Thủ Thiêm và Bisuco.

Trường quốc tế Ngôi Sao Sài Gòn được "cò" rao bán giá 420 tỷ đồng.

Trong khi đó, năm 2012 chủ đầu tư Dự án khu dân cư số 5 là Công ty CP đầu tư Thủ Thiêm đã ký hợp đồng chuyển nhượng khu đất có diện tích 7.564m2 xây dựng trường quốc tế trên trong khu đất công trình công cộng của dự án cho Bisuco với giá 56 tỷ đồng. Hợp đồng chuyển nhượng này ghi rõ Bisuco có trách nhiệm nộp thuế và các nghĩa vụ tài chính khác, nhưng việc chuyển nhượng không được thông báo với cơ quan thuế. Tháng 1/2013 Sở TNMT cấp sổ hồng riêng cho khu đất 7.564m2 cho Công ty CP đầu tư Thủ Thiêm. Trên sổ hồng này ghi rõ đất cơ sở giáo dục đào tạo có kinh doanh, cụ thể là xây dựng trường tiểu học. Sau khi được cấp sổ hồng, tháng 10/2013 khu đất xây dựng trường học này được Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố sang tên cho Bisuco và cơ quan thuế không hề hay biết. Sau khi được thành phố cấp phép cho dự án trường quốc tế trên, Bisuco đã lập Công ty TNHH quốc tế Ngôi Sao Sài Gòn để trực tiếp quản lý.

Tháng 10/2016, Bisuco tiếp tục chuyển nhượng khu đất làm trường tiểu học trên cho Công ty TNHH quản lý nợ và khai thác tài sản ngân hàng ACB với giá trị quyền sử dụng đất là 112 tỷ đồng. Ngày 21/12/2016, Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố đã sang tên khu đất cho Công ty TNHH quản lý nợ và khai thác tài sản ngân hàng ACB đứng tên trên sổ hồng. Việc chuyển nhượng này cũng một lần nữa “qua mặt” cơ quan thuế, ít nhất là để tính số thuế chuyển nhượng các bên phải nộp chứ chưa nói đến việc xem xét nghĩa vụ tài chính đối với khu đất. Trước khi được sang tên cho Công ty TNHH quản lý nợ và khai thác tài sản ngân hàng ACB, thì đã có 2 lần khu đất này được Văn phòng Đăng ký đất đai thành phố xác nhận thế chấp tại Công ty TNHH quản lý nợ và khai thác tài sản ngân hàng ACB và ngân hàng ACB.

Từ khi nhận chuyển nhượng khu đất trên, Bisuco chưa từng thực hiện nghĩa vụ tài chính. Trong khi đó theo bảng kê tiền sử dụng đất phải nộp của Dự án khu dân cư số 5 do Công ty CP đầu tư Thủ Thiêm nộp tại cơ quan thuế vào tháng 1/2010 cho lần tạm thu tiền sử dụng đất 7,5 tỷ đồng, thì cả khu đất công trình công cộng 11.586 m2 của Dự án khu dân cư số 5, gồm cả diện tích đất trường tiểu học trên mới chỉ phải nộp hơn 11,5 triệu đồng. Trong khi đó theo kết quả thẩm định giá vào năm 2020, chỉ riêng giá trị quyền sử dụng đất của khu đất làm Trường tiểu học quốc tế Ngôi Sao Sài Gòn đã có giá lên đến hơn 329,5 tỷ đồng. Còn theo giá được chào bán hiện nay, trường tiểu học này đã rao ở mức 420-450 tỷ đồng.

Do đó, để tránh thiệt hại cho ngân sách, TP Hồ Chí Minh cần làm rõ pháp lý đối với khu đất xây dựng trường quốc tế trên. Đặc biệt là vấn đề nộp tiền sử dụng đất và vì sao việc chuyển nhượng, sang tên chủ sử dụng đất có thể dễ dàng qua mặt cơ quan thuế như vậy?

Bảo Sơn