Cố vấn kinh tế hàng đầu Nhà Trắng: Fed phải độc lập hoàn toàn khỏi tổng thống Mỹ

Phát biểu trong chương trình Face the Nation của kênh CBS News ngày 7/9, ông Hassett nhấn mạnh lịch sử đã chứng minh sự nguy hiểm của việc để các nhà lãnh đạo chính trị can thiệp quá sâu vào hoạt động của ngân hàng trung ương.

“Chúng ta đã thấy những quốc gia để lãnh đạo kiểm soát ngân hàng trung ương, và kết quả thường là lạm phát gia tăng và sự khốn khổ cho người tiêu dùng”, ông Hassett nói.

Quan điểm này phản ánh sự đồng thuận rộng rãi giữa các chuyên gia kinh tế rằng tính độc lập của Fed là yếu tố then chốt để đảm bảo ổn định tài chính và kinh tế dài hạn cho nước Mỹ.

Cố vấn kinh tế của Nhà Trắng Kevin Hassett. Ảnh: CNN

Những phát biểu trên được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Donald Trump liên tục gây áp lực buộc Fed cắt giảm lãi suất và chỉ trích gay gắt Chủ tịch Fed Jerome Powell về cách điều hành chính sách tiền tệ. Thậm chí, ông Trump đã công khai yêu cầu ông Powell từ chức và từng cân nhắc sa thải chủ tịch đương nhiệm của Fed, dù người đứng đầu Nhà Trắng sau đó phủ nhận ý định này.

Cố vấn kinh tế Kevin Hassett, một trong những ứng cử viên tiềm năng được Tổng thống Trump cân nhắc để thay thế Chủ tịch Powell khi nhiệm kỳ của ông kết thúc vào năm 2026, nhấn mạnh tính độc lập của Fed là điều mà cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa đều đồng tình.

Tuy nhiên, ông cũng đặt câu hỏi về mức độ độc lập và minh bạch của Fed hiện tại, khi cho biết: “Vấn đề bây giờ là liệu ngân hàng trung ương hiện tại có độc lập và minh bạch như chúng ta mong muốn hay không, và tôi nghĩ rằng có một số tranh cãi về điều đó”.

Không chỉ dừng lại ở đó, ông Hassett còn bày tỏ sự đồng tình với quan điểm của Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent, người mới đây kêu gọi xem xét lại vai trò và cấu trúc của cơ quan tài chính quyền lực nhất nước Mỹ trong một bài viết trên tờ Wall Street Journal.

Ông cho rằng Fed đang đối mặt với nguy cơ “lệch hướng sứ mệnh” và “phình to bộ máy”, điều này có thể đe dọa đến tính độc lập của cơ quan này.

Dù đồng tình với tầm nhìn của Bộ trưởng Bessent, Cố vấn Hassett từ chối đưa ra cam kết cụ thể về việc thực thi các ý tưởng này nếu được chọn làm Chủ tịch Fed.

Ông nhấn mạnh quyết định bổ nhiệm sẽ thuộc về Tổng thống Trump và Bộ trưởng Bessent, đồng thời bày tỏ sự tin tưởng vào danh sách các ứng cử viên tiềm năng, bao gồm Thống đốc Fed hiện tại Christopher Waller và cựu Thống đốc Fed Kevin Warsh.

Những lo ngại về tính độc lập của Fed không chỉ đến từ các động thái của chính quyền Tổng thống Trump mà còn từ những đề cử gần đây cho các vị trí quan trọng tại ngân hàng trung ương Mỹ.

Cựu Chủ tịch Hội đồng cố vấn kinh tế cho tổng thống Mỹ (CEA) Stephen Miran, người được ông Trump đề cử vào một ghế trống trong Hội đồng Thống đốc Fed, đã gây tranh cãi khi ám chỉ rằng ông được chọn vì có quan điểm chính sách phù hợp với tổng thống.

Dù vậy, trong phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ, ông Miran cam kết sẽ hành động độc lập nếu được phê chuẩn, đồng thời nhấn mạnh tính độc lập của ngân hàng trung ương là tối quan trọng đối với nền kinh tế, thị trường tài chính và sự quản lý dài hạn của đất nước.

Việc cựu Chủ tịch CEA từ chối cam kết ngay lập tức rời khỏi vai trò thành viên Hội đồng Thống đốc của Fed đã khiến các nghị sĩ đảng Dân chủ bày tỏ sự nghi ngờ về mức độ độc lập của ông.

Sự quan tâm của công chúng đối với vấn đề này cũng được phản ánh qua một cuộc thăm dò của CBS News, được công bố cùng thời điểm Cố vấn Kevin Hassett phát biểu.

Kết quả cho thấy 68% người Mỹ ủng hộ việc Fed đưa ra quyết định độc lập, không chịu sự chi phối từ Tổng thống Trump. Tuy nhiên, 59% cử tri đảng Cộng hòa lại cho rằng cơ quan này nên hành động theo định hướng của tổng thống, cho thấy sự phân cực sâu sắc trong quan điểm về vai trò của ngân hàng trung ương.

Bối cảnh kinh tế hiện tại càng làm gia tăng áp lực lên Fed. Báo cáo việc làm tháng 8 vừa qua cho thấy nền kinh tế Mỹ chỉ tạo thêm 22.000 việc làm, thấp hơn nhiều so với kỳ vọng của các nhà kinh tế. Số liệu này, cùng với kết quả yếu kém trong tháng 7, khiến các quyết định về cắt giảm lãi suất của Fed trở nên phức tạp hơn bao giờ hết.

Cuộc họp sắp tới của Ủy ban Thị trường Mở Liên bang Mỹ (FOMC), dự kiến diễn ra vào các ngày 16-17/9, sẽ là thời điểm quan trọng để Fed cân nhắc các bước đi tiếp theo trong chính sách tiền tệ, giữa bối cảnh nền kinh tế trong nước đang đối mặt với nhiều thách thức và kỳ vọng từ thị trường

Việt Anh