Mỹ cảnh báo khoản hoàn thuế khổng lồ nếu thua kiện

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent cảnh báo nguy cơ Mỹ phải hoàn trả hàng trăm tỷ USD nếu thua kiện. Ảnh: Reuters.

"Nếu thuế nhập khẩu bị rút lại, chúng tôi sẽ phải hoàn trả một nửa. Đây là điều tồi tệ với Bộ Tài chính", Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói trong chương trình Meet the Press của NBC.

Tuy nhiên, vị Bộ trưởng cũng nhấn mạnh nếu tòa đã phán quyết, ông buộc phải làm theo.

Tuần trước, chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thúc giục Tòa án Tối cao nhanh chóng lật ngược phán quyết của Tòa Phúc thẩm về việc các mức thuế nhập khẩu mà ông Trump áp lên các nước là bất hợp pháp.

Tuy nhiên, Tòa án Tối cao mới đưa ra được phán quyết. Ông Bessent cảnh báo rằng nếu việc ra phán quyết bị trì hoãn đến tháng 6/2026 thì chính phủ có thể thu về 750-1.000 tỷ USD tiền thuế quan và việc hoàn trả sẽ gây ra xáo trộn nghiêm trọng.

Viễn cảnh chính phủ phải hoàn trả khoản thuế quan khổng lồ này đồng nghĩa với “một món hời chưa từng có” cho các doanh nghiệp và tổ chức từng nộp thuế.

Ngày 29/8, Tòa Phúc thẩm Liên bang khu vực Washington ra phán quyết các mức thuế nhập khẩu ông Trump áp dụng dựa trên Đạo luật Quyền Kinh tế Khẩn cấp (IEEPA) là bất hợp pháp.

Tuy nhiên, họ vẫn cho phép thuế này tiếp tục duy trì đến ngày 14/10 để chính quyền ông Trump có thời gian nộp đơn kháng cáo lên Tòa án Tối cao. Hồi tháng 5, Tòa án Thương mại Quốc tế (CIT) tại Manhattan cũng ra phán quyết tương tự.

IEEPA được quốc hội Mỹ thông qua năm 1977, dưới thời Tổng thống Jimmy Carter. Đạo luật nhằm trao quyền điều tiết thương mại cho tổng thống sau khi tuyên bố tình trạng khẩn cấp để đối phó bất kỳ mối đe dọa bất thường nào nhằm vào an ninh quốc gia, chính sách đối ngoại hoặc kinh tế Mỹ bắt nguồn hoàn toàn hoặc phần lớn từ ngoài Mỹ.

Đạo luật cho phép tổng thống "chặn các giao dịch, đóng băng tài sản để đối phó với nguy cơ" và phải báo cáo tình hình với quốc hội 6 tháng một lần.

Trong trường hợp Mỹ bị tấn công, tổng thống có thể tịch thu tài sản có liên quan đến quốc gia, tổ chức hoặc cá nhân hỗ trợ cuộc tấn công đó.

Ông Trump là tổng thống đầu tiên dùng IEEPA để áp thuế, với lý do Mỹ mất cân bằng thương mại, suy giảm năng lực sản xuất cũng như chặn dòng chảy ma túy xuyên biên giới.

Hồi tháng 4, ông ban bố tình trạng khẩn cấp quốc gia khi nước này nhập khẩu nhiều hơn xuất khẩu suốt hàng thập kỷ.

Theo Tax Foundation, chính sách thuế của ông Trump hiện tác động đến gần 70% hàng nhập khẩu vào Mỹ. Nếu hầu hết thuế bị vô hiệu theo phán quyết của tòa án, tỷ lệ này sẽ chỉ còn 16%.

Dù vậy, chính phủ Mỹ đã chuẩn bị phương án dự phòng. Ngày 7/9, Cố vấn Kinh tế Nhà Trắng Kevin Hassett nói rằng họ có thể viện dẫn để giữ lại thuế dựa vào nhiều quy định khác.

Ví dụ, Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962. Đây là điều khoản họ đã vận dụng để áp thuế lên phần lớn ôtô và linh kiện nhập khẩu, cũng như tất cả thép và nhôm sản xuất ở nước ngoài.

Mục này cho phép tổng thống áp thuế để ngăn chặn nhập khẩu đe dọa đến an ninh quốc gia sau khi có điều tra thương mại.

Đáng chú ý, thuế với hàng giá rẻ không bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến pháp lý này. Tháng trước, Mỹ đã chính thức chấm dứt de minimis về ưu đãi thuế cũng như kiểm tra hải quan với hàng nhập khẩu trị giá 800 USD trở xuống.

Anh Nguyễn