Có vụ phá sản kéo dài 16 năm vẫn chưa giải quyết xong

Chiều 12-9, tiếp tục phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (QH) cho ý kiến về dự án Luật Phá sản (sửa đổi).

Dự thảo luật gồm 8 chương, với 89 điều, có nhiều điểm mới đáng chú ý. Tại tờ trình, cơ quan soạn thảo là TAND Tối cao xin ý kiến về ba nội dung, trong số này có quy định về chi phí phục hồi, phá sản, tạm ứng chi phí phục hồi, phá sản (Điều 20 dự thảo).

Điểm nghẽn lớn nhất

Theo Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Tiến, thực tiễn giải quyết phá sản doanh nghiệp (DN), hợp tác xã cho thấy một trong những điểm nghẽn lớn nhất dẫn tới đình trệ vụ việc là vấn đề tạm ứng chi phí phá sản, chi trả chi phí phá sản trong những trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản. Hoặc DN, hợp tác xã không còn tiền, tài sản để nộp hoặc DN, hợp tác xã còn tài sản nhưng không thể bán để bảo đảm chi phí phá sản.

Vấn đề này đang có các quan điểm khác nhau. Quan điểm thứ nhất cho rằng quy định tạm ứng chi phí phá sản, nguồn chi trả chi phí phá sản trong trường hợp trên do ngân sách nhà nước bảo đảm.

Quang cảnh phiên họp thứ 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Ảnh: QH

Quan điểm khác cho rằng tạm ứng chi phí phá sản, nguồn chi trả chi phí phá sản trong trường hợp trên được bảo đảm thông qua Quỹ Phát triển DN vừa và nhỏ theo quy định của Luật Hỗ trợ DN vừa và nhỏ và các quỹ khác theo quy định của pháp luật có nội dung hỗ trợ DN.

TAND Tối cao thể hiện dự thảo luật theo quan điểm thứ nhất. Lý do bởi quan điểm này phù hợp với chính sách của Nhà nước về hỗ trợ DN, hợp tác xã gặp khó khăn trong kinh doanh thực hiện thủ tục phục hồi, phá sản nhằm khôi phục hoặc chấm dứt hoạt động kinh doanh một cách có trật tự, góp phần cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, lành mạnh hóa nền kinh tế.

“Nếu giữ nguyên quy định hiện hành thì không tháo gỡ được điểm nghẽn của pháp luật phá sản trong giải quyết vụ việc phá sản hiện nay, góp phần bảo đảm môi trường kinh doanh lành mạnh” - Phó Chánh án TAND Tối cao nêu quan điểm.

Trong khi đó, nếu chi trả từ Quỹ Phát triển DN vừa và nhỏ thì chỉ áp dụng được đối với DN vừa và nhỏ là chưa toàn diện.

“DN, hợp tác xã trong quá trình sản xuất, kinh doanh đã có đóng góp tài chính cho Nhà nước, đóng góp về mặt an sinh cho xã hội nên khi gặp khó khăn về tài chính phải tiến hành phá sản thì việc Nhà nước hỗ trợ tạm ứng trước chi phí phá sản khi DN, hợp tác xã chưa bán được tài sản là phù hợp” - theo TAND Tối cao.

Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính tán thành với đề xuất của TAND Tối cao.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra đề nghị cần phải đánh giá tác động của việc dùng ngân sách nhà nước để chỉ trả chi phí phá sản nhằm bảo đảm tính khả thi, tránh lạm dụng chính sách gây thất thoát, lãng phí ngân sách nhà nước. Đồng thời, cần phải xác định cụ thể nguồn kinh phí và trình tự, thủ tục phù hợp với quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

“Đã phá sản rồi, kéo dài nữa là rất thiệt hại”

Nêu ý kiến, Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Thanh đề nghị cân nhắc quy định nói trên. “Điều này không phù hợp với quy định của luật ngân sách và sẽ tạo ra áp lực lớn cho cân đối ngân sách” - bà Thanh nói và đề xuất nghiên cứu cơ chế thành lập quỹ hỗ trợ phục hồi và phá sản, một quỹ tài chính nhà nước ngoài ngân sách.

Phó Chủ tịch QH đề nghị nguồn hình thành quỹ từ vốn điều lệ ban đầu do ngân sách cấp, một phần từ phí phá sản, một phần từ tài sản thu hồi và huy động từ tổ chức, cá nhân. Cách làm này vừa giảm gánh nặng cho ngân sách, vừa phù hợp với thông lệ quốc tế, đồng thời bảo đảm có nguồn để xử lý những vụ việc thật sự cần thiết.

Cũng theo bà Nguyễn Thị Thanh, về cơ bản, các DN, hợp tác xã có khó khăn về tài chính mới phá sản. Do vậy, bà đề nghị xem lại các mức quy định chi phí để bảo đảm tính khả thi và giúp DN phục hồi.

Chủ tịch QH Trần Thanh Mẫn cũng đề nghị đánh giá tác động việc dùng ngân sách nhà nước để đảm bảo chi phí phá sản trong trường hợp không phải nộp tạm ứng chi phí phá sản hoặc DN, hợp tác xã không còn tiền, tài sản để nộp hoặc còn tài sản nhưng không thể bán để đảm bảo chi phí phá sản. Việc này cần đảm bảo đồng bộ với quy định của Luật Ngân sách nhà nước mới sửa đổi.

Chủ tịch QH cũng nhấn mạnh yêu cầu rút ngắn thời gian tiến hành các thủ tục giải quyết phá sản. “Đã phá sản rồi, kéo dài nữa là rất thiệt hại” - ông nói.

Chủ tịch QH dẫn báo cáo tổng kết thi hành luật cho thấy thời gian qua bắt đầu thụ lý đến khi giải quyết vụ việc phá sản thường kéo dài, phụ thuộc vào tính chất, mức độ phức tạp của vụ việc.

“Có vụ phá sản kéo dài 10 năm, 16 năm vẫn chưa giải quyết xong. Chúng ta xem lại thời gian này” - Chủ tịch QH nói và đề nghị nghiên cứu áp dụng thủ tục phá sản trực tuyến để tiết kiệm thời gian, chi phí.

Báo cáo thêm, Phó Chánh án TAND Tối cao Nguyễn Văn Tiến cho biết thời gian qua, DN rơi vào tình trạng “chết không chôn được” bởi không có tiền để nộp chi phí mà theo luật cũ phải nộp.

“Đã lâm vào tình trạng phá sản rồi thì người ta không còn tài sản, đã dừng hoạt động rồi thì không còn tiền đâu mà đóng cả. Cho nên miễn chi phí nhưng phải có quỹ, phải có một nguồn nào đấy để giải quyết” - ông Tiến nhấn mạnh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về chuẩn bị kỳ họp thứ 10

Chiều 12-9, tại phiên họp 49, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) cho ý kiến lần hai vào việc chuẩn bị kỳ họp thứ 10 QH khóa XV.

Báo cáo về một số vấn đề về việc chuẩn bị kỳ họp, Tổng thư ký, Chủ nhiệm Văn phòng QH Lê Quang Tùng cho biết kỳ họp thứ 10 dự kiến có tổng thời gian làm việc là khoảng 42 ngày, đồng thời xin ý kiến UBTVQH hai phương án bố trí thời gian.

ĐỨC MINH