Còn bỏ sót và buông lỏng trong cấp phép kiểm nghiệm và sản xuất thực phẩm

Bắt giữ, xử lý hơn 10.836 vụ trong tháng cao điểm

Theo ông Lê Thanh Hải, Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, trong 6 tháng đầu năm 2025, tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ tại Việt Nam vẫn diễn biến phức tạp, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe người dân, niềm tin xã hội và uy tín của các cơ quan chức năng.

Đặc biệt, các lĩnh vực như dược phẩm, thực phẩm và thực phẩm bảo vệ sức khỏe là những điểm nóng của vấn nạn này. Trước thực trạng đó, Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều chỉ thị, công điện nhằm tăng cường công tác đấu tranh, trong đó có đợt cao điểm từ ngày 15/5 đến 15/6/2025.

Chánh Văn phòng Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia báo cáo tại cuộc họp Chính phủ về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả diễn ra chiều 23/6. (Ảnh: Hoàng Phong)

Ban Chỉ đạo 389 quốc gia đã chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương triển khai quyết liệt các kế hoạch, thành lập các tổ công tác kiểm tra, đôn đốc và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm. Các lực lượng công an, hải quan, quản lý thị trường, bộ đội biên phòng và cảnh sát biển đã phối hợp chặt chẽ, phát hiện và xử lý hàng chục nghìn vụ việc liên quan đến buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, thu ngân sách hàng nghìn tỷ đồng và khởi tố hàng nghìn vụ án hình sự.

Song song với công tác xử lý, công tác tuyên truyền cũng được đẩy mạnh nhằm nâng cao nhận thức của người dân và doanh nghiệp về nguy hại của hàng giả, hàng nhái. Các cơ quan truyền thông đã phối hợp tổ chức nhiều chiến dịch truyền thông, cảnh báo về các thủ đoạn gian lận, đồng thời phản ánh kịp thời các vụ việc điển hình để tạo hiệu ứng răn đe.

Về mặt thể chế, các bộ ngành đã tích cực rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật liên quan như Luật Dược, Luật An toàn thực phẩm, Luật Chất lượng hàng hóa, Luật Sở hữu trí tuệ nhằm khắc phục các bất cập, tăng cường hiệu quả quản lý và xử lý vi phạm. Đồng thời, các cơ quan chức năng cũng đề xuất hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ của lực lượng quản lý thị trường và các lực lượng liên quan để tránh chồng chéo, nâng cao hiệu quả công tác.

Thống kê của Ban Chỉ đạo 389 quốc gia cho thấy, riêng tháng cao điểm, các đơn vị, địa phương bắt giữ, xử lý hơn 10.836 vụ việc, tăng 79,34% so với tháng trước cao điểm. Thu nộp ngân sách nhà nước gần 1.300 tỷ đồng (tăng 258,43% so với tháng trước cao điểm); tạm giữ hàng hóa tang vật trị giá ước tính trên 4.075 tỷ đồng (chưa tính số hàng hóa tạm giữ là ma túy, hàng cấm, hàng giả); khởi tố hơn 200 vụ với 378 bị can.

Đấu tranh liên tục, không ngừng nghỉ

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Việc triển khai Công điện, Chỉ thị của Thủ tướng tại một số địa phương còn chậm, đặc biệt trong việc thành lập Tổ công tác và xây dựng kế hoạch thực hiện. Một số nơi chưa phát hiện, xử lý hiệu quả các đường dây sản xuất hàng giả.

Vụ 450 đồng hồ Rolex giả bị lực lượng Hải quan bắt giữ tại cửa khẩu Trà Lĩnh (Cao Bằng) cách đây ít lâu.

Công tác tổ chức, phân định chức năng, nhiệm vụ trong quản lý nhà nước còn chồng chéo, bỏ sót, có khoảng trống, có sự buông lỏng, nhất là trong hoạt động cấp phép về kiểm nghiệm và sản xuất thực phẩm. Nhận thức và trách nhiệm của một số lãnh đạo, lực lượng chức năng chưa cao, có biểu hiện né tránh và tiêu cực trong kiểm tra, giám sát.

Pháp luật về xử lý buôn lậu, hàng giả còn lạc hậu, bị lợi dụng để trục lợi qua quảng cáo sai sự thật. Năng lực chuyên môn của lực lượng chức năng chưa đồng đều, đặc biệt với các lĩnh vực mới như thương mại điện tử, bán hàng đa cấp và xâm phạm sở hữu trí tuệ.

Để tiếp tục giữ vững và phát huy thành quả trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả và xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, thời gian tới cần tập trung thực hiện nghiêm túc các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng và Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, đặc biệt là Chỉ thị số 13/CT-TTg với tinh thần làm việc liên tục, không ngừng nghỉ.

Các bộ, ngành và địa phương cần tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm, đồng thời xử lý trách nhiệm đối với những sai phạm trong lực lượng chức năng và lãnh đạo địa phương.

Song song với đó, công tác tuyên truyền cần được đổi mới nhằm nâng cao nhận thức của cán bộ và người dân, phát động phong trào toàn dân tham gia chống buôn lậu, hàng giả, đồng thời khuyến khích người tiêu dùng trở thành những người tiêu dùng thông thái, không sử dụng hàng kém chất lượng.

Các bộ, ngành liên quan cần khẩn trương hoàn thiện, sửa đổi và bổ sung các văn bản pháp luật để tạo hành lang pháp lý vững chắc, nâng cao hiệu quả công tác chống buôn lậu và hàng giả. Bên cạnh đó, các địa phương cần nhanh chóng kiện toàn Ban Chỉ đạo 389, củng cố bộ máy quản lý thị trường và đảm bảo chế độ lương, phụ cấp cho cán bộ, công chức nhằm tạo điều kiện thuận lợi để họ yên tâm công tác, góp phần nâng cao hiệu quả quản lý và đấu tranh trên địa bàn.

Hồng Vân