Cơn đau đớn do zona gây ra dữ dội đến mức nào?
Chỉ vài nốt mụn nước nhỏ ở cổ và trán, hai bệnh nhân 66 tuổi phải nhập Bệnh viện Bạch Mai trong đau đớn vì biến chứng Zona thần kinh.

Zona gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống người bệnh. Ảnh minh họa: Vecteezy.
Nữ bệnh nhân 66 tuổi (ở Ninh Bình) nhập Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng nổi mụn nước ở vùng cổ trái lan rộng lên tai, trợt da chảy dịch và miệng méo lệch sang trái. Những cơn đau kéo dài khiến bà gần như mất ngủ suốt 10 ngày. Kết quả chẩn đoán cho thấy bà bị đau dây thần kinh sau Zona ở vùng tai mặt và cổ trái.
Cùng mắc căn bệnh này, một nam bệnh nhân 66 tuổi ở Hà Nội mô tả cơn đau nhức dữ dội đến khó chịu. Ông phải nhập viện vì đau nửa đầu bên phải từng cơn. Vùng trán của ông nổi mụn nước, mắt mờ dần. Do có bệnh nền tiểu đường và tăng huyết áp nên quá trình điều trị trở nên phức tạp hơn.
Điểm chung của hai trường hợp là những dấu hiệu ban đầu khá mờ nhạt, chỉ có vài mụn nước nhỏ và đau râm ran. Người bệnh nghĩ do côn trùng đốt hoặc dị ứng nên tự điều trị tại nhà. Khi đến viện, bệnh đã nặng và vượt qua "giai đoạn vàng" 72 giờ đầu - thời điểm thuốc kháng virus đạt hiệu quả cao nhất.
Các bác sĩ Viện Y học Nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết Zona thần kinh do virus varicella-zoster gây ra. Đây cũng là loại virus gây bệnh thủy đậu. Sau khi khỏi thủy đậu, virus không biến mất mà nằm yên trong cơ thể, đợi đến khi sức đề kháng suy giảm để tái phát thành Zona.
Bệnh thường khởi phát với cảm giác đau rát, ngứa ran hoặc châm chích trên da. Sau một đến ba ngày, mụn nước mọc thành từng chùm ở ngực, bụng, lưng, mặt, cổ, quanh mắt hoặc tai. Các nốt có thể vỡ và rỉ dịch, vùng tổn thương đau rát dữ dội, đôi khi như bị điện giật. Người bệnh còn có thể kèm sốt nhẹ, đau đầu, mệt mỏi.
Nếu không phát hiện và điều trị sớm, Zona có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm. Đau dây thần kinh sau Zona kéo dài nhiều tháng, thậm chí nhiều năm, khiến người bệnh mất ngủ, trầm cảm và suy giảm chất lượng sống. Zona ở mắt có thể gây mù, Zona ở tai có thể gây điếc hoặc liệt mặt. Người cao tuổi và người có bệnh nền còn đối mặt nguy cơ viêm não, nhiễm trùng huyết.
Các bác sĩ Viện Y học Nhiệt đới Bệnh viện Bạch Mai khuyến cáo người bệnh không nên bôi lá, đắp thuốc nam hay cạo gió vì dễ gây nhiễm trùng nặng. Cần giữ vệ sinh cá nhân, không dùng chung đồ sinh hoạt và đi khám ngay khi có triệu chứng bất thường.
Zona không lây trực tiếp từ người sang người. Tuy nhiên mụn nước chứa virus có thể lây thủy đậu cho người chưa từng mắc bệnh. Đây chính là nguồn gốc khởi phát Zona về sau.
Tiêm vaccine Zona là biện pháp phòng ngừa chủ động giúp giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế biến chứng đau dây thần kinh.
Những người trên 50 tuổi, đặc biệt là người từng bị thủy đậu, nên tiêm phòng. Nhóm có bệnh nền mạn tính như tiểu đường, tăng huyết áp, ung thư, suy giảm miễn dịch cũng thuộc diện khuyến cáo. Người từng mắc Zona vẫn nên tiêm để phòng ngừa tái phát.