Con đường gập ghềnh của thỏa thuận về trần nợ công tại Mỹ

Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy. Ảnh: Reuters

Về cơ bản, dự luật dài 99 trang sẽ đình chỉ giới hạn nợ cho đến ngày 1/1/2025, từ đó cho phép các nhà lập pháp gạt vấn đề rủi ro chính trị sang một bên cho đến sau cuộc bầu cử tổng thống tháng 11/2024. Ngoài ra, nó cũng sẽ giới hạn một số chi tiêu của chính phủ trong 2 năm tới. Dự luật cũng sẽ thu hồi số tiền hỗ trợ COVID-19 chưa sử dụng và thắt chặt các yêu cầu về công việc đối với các chương trình hỗ trợ lương thực cho người Mỹ nghèo.

Thỏa thuận này được mong đợi từ lâu, đặc biệt là trong bối cảnh ngày mà Bộ Tài chính Mỹ sẽ không còn đủ tiền để chi trả các hóa đơn của mình – ngày 5/6 - sắp tới. Tuy nhiên, các phe đối lập tại Thượng viện và Hạ viện chính là những minh họa rõ nhất cho rào cản mà Tổng thống đảng Dân chủ Joe Biden và Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy sẽ phải vượt qua để thỏa thuận này có thể thông qua kịp thời.

Một trong những người phản đối là Thống đốc Florida Ron DeSantis, một ứng cử viên cho tham gia tranh cử tổng thống năm 2024 của Đảng Cộng hòa cùng với cựu Tổng thống Donald Trump. Reuters trích dẫn bài phỏng vấn của ông trên Fox News ngày 29/5 cho biết thỏa thuận này không đủ để thay đổi quỹ đạo tài khóa và “sau thỏa thuận này, đất nước chúng ta vẫn sẽ tiến tới phá sản”.

Thử nghiệm quan trọng đầu tiên sẽ diễn ra vào ngày 30/5 khi Ủy ban Nội quy Hạ viện tiếp nhận dự luật này như một bước cần thiết đầu tiên trước khi nó được bỏ phiếu tại Hạ viện. Ban hội thẩm thường có liên kết chặt chẽ với lãnh đạo Hạ viện nhưng cũng có sự xuất hiện của những nhà lập pháp bảo thủ hoài nghi về dự luật

Dân biểu Chip Roy nằm trong số những nhà lập pháp bảo thủ tuyên bố phản đối. Phát biểu trên Twitter ngày 30/5, ông khẳng định: “Đây không phải là một thảo thuận tốt” do trần nợ được tăng thêm khoảng 4.000 tỷ USD trong khi chi tiêu đóng băng trong 2 năm và hoàn toàn không có bất cứ cải cách mang tính thực chất nào. Một thành viên khác trong ban hội thẩm cũng phản đối thỏa thuận này là dân biểu Raph Norman.

Trong khi đó tại Thượng viện, nhà lập pháp Mark Lee thuộc đảng Cộng hòa đã phản đối dự luật này. Điều này báo hiệu một cuộc bỏ phiếu thông qua đầy khó khăn tại nơi này khi bất kỳ thành viên nào cũng có quyền trì hoãn dự luật trong nhiều ngày. Đảng viên Dân chủ tiến bộ Raul Grijalva, ngày 29/5 cũng nhận định trên Twitter rằng những thay đổi của dự luật đối với các quy tắc môi trường là "đáng lo ngại và vô cùng thất vọng." Nhà lập pháp này đang đề cập tới một chi tiết trong thỏa thuận lưỡng đảng cho phép đẩy nhanh quá trình cấp phép cho một số dự án năng lượng.

Tuy nhiên, một số người ủng hộ dự luật cho rằng Quốc hội sẽ thông qua kịp thời. Tổng thống Joe Biden bày tỏ sự tự tin khi cho biết ông có dự cảm tốt. Trả lời các phóng viên, ông Biden cho biết: “Chúng ta có thể nhìn rõ sự tình khi cuộc bỏ phiếu bắt đầu”.

Trong khi đó, Chủ tịch Hạ viện Kevin McCarthy nhận định trước các phóng viên ngày 29/5 rằng ông không lo lắng về triển vọng của thỏa thuận. Ông đưa ra dự đoán nó sẽ được ủng hộ bởi hầu hết các đảng viên Cộng hòa - những người kiểm soát Hạ viện với tỷ lệ 222-213. Lãnh đạo đảng Dân chủ tại Hạ viện Hakeem Jeffries cũng nhận định thỏa thuận nhận được sự ủng hộ của phe mình dù vẫn tồn tại khả năng nhiều người ở phe cánh tả có thể bỏ phiếu không.

Ngân Hà