'Con đường tơ lụa trên không' của Trung Quốc

Gian hàng của Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (COMAC) trong Triển lãm Hàng không Paris lần thứ 55 tại Sân bay Le Bourget gần Paris (Pháp) vào ngày 17/6. Ảnh: Xinhua.

Bắc Kinh đang thúc đẩy tham vọng hàng không dân dụng trong khuôn khổ Sáng kiến Vành đai và Con đường (BRI), thông qua “Con đường tơ lụa trên không” - chương trình nhằm mở rộng kết nối hàng không và xuất khẩu máy bay do Tập đoàn Máy bay Thương mại Trung Quốc (Comac) sản xuất, theo SCMP.

Đây được coi là chiến lược vừa tăng cường thương mại, vừa khẳng định vị thế của Trung Quốc trên bản đồ công nghiệp hàng không toàn cầu.

Trong giai đoạn tiếp theo của sáng kiến kéo dài 8 năm, Trung Quốc sẽ mở rộng hợp tác với một số trong 150 quốc gia thành viên BRI, tập trung vào mảng cho thuê máy bay và sản xuất thiết bị hàng không.

Báo cáo của chính phủ cũng kêu gọi phát triển các tuyến bay quốc tế và hành lang hàng không tốc độ cao với các đối tác thương mại, trong bối cảnh quan hệ với Mỹ đang căng thẳng.

“Ngành hàng không dân dụng Trung Quốc ưu tiên nâng cao khả năng kết nối mạng lưới tuyến bay với các quốc gia trong sáng kiến BRI, hỗ trợ mở thêm tuyến bay quốc tế cho cả hành khách lẫn hàng hóa, đồng thời tăng tần suất các chuyến bay”, báo cáo nhấn mạnh.

Phần lớn đối tác của Trung Quốc trong sáng kiến này tập trung ở Trung Á, Trung Đông, châu Phi và Đông Âu. Tháng 8 vừa qua, Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc (CAAC) và Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia đã công bố báo cáo song ngữ dài 77 trang mang tên “Phát triển Con đường tơ lụa trên không”.

Một bước tiến quan trọng là việc một số quốc gia Đông Nam Á đã bắt đầu thuê máy bay C909 do Comac sản xuất từ đầu năm nay - dấu mốc cho nỗ lực phá vỡ thế độc quyền của Airbus và Boeing.

Riêng tại Indonesia, dòng máy bay này đã tích lũy hơn 8.100 giờ bay an toàn, vận chuyển hơn 270.000 lượt hành khách tính đến tháng 4, theo báo cáo.

Trong khi đó, dự báo của công ty phân tích hàng không IBA Group cho thấy Comac có thể bàn giao 145 chiếc C919 - dòng máy bay thân hẹp lớn hơn - vào năm 2030, so với 50 chiếc dự kiến năm 2025.

Dù có thông số tương đương Airbus A321 hay Boeing 737, dòng C919 hiện vẫn thiếu khách hàng và chưa đạt chứng nhận ngoài Trung Quốc.

“Nhìn vào các quốc gia tham gia Con đường tơ lụa trên không, có thể thấy cơ hội bán hàng chủ yếu tập trung ở Trung Á và châu Phi”, ông Mayur Patel, Giám đốc khu vực châu Á của hãng phân tích OAG, nhận định.

Để thúc đẩy khả năng thâm nhập, Trung Quốc cho biết sẽ nỗ lực hài hòa hóa quy chuẩn và tiêu chuẩn hàng không dân dụng với các nước đối tác, đồng thời hỗ trợ đào tạo nhân lực ngành hàng không.

Comac hiện cũng đang tìm cách đạt chứng nhận tại châu Âu theo Hiệp định An toàn Hàng không song phương EU - Trung Quốc ký năm 2019. Tuy nhiên, cơ quan quản lý EU cho rằng quy trình này có thể kéo dài 3-6 năm.

Ngoài ra, báo cáo của chính phủ Trung Quốc còn đề cập khả năng hợp tác trong các lĩnh vực mới như an toàn bay tầm thấp và dịch vụ cứu hộ y tế hàng không. Nền kinh tế hàng không tầm thấp trong nước, bao gồm taxi bay và máy bay không người lái, được dự báo đạt 1,5 nghìn tỷ nhân dân tệ (khoảng 210,5 tỷ USD) trong năm nay.

Tháng này, một mẫu taxi bay điện tự hành của Trung Quốc cũng đã thực hiện chuyến bay thử đầu tiên tại châu Phi, sau khi Thái Lan và UAE đồng ý mua loại phương tiện này.

Trung Quốc vốn đã nhiều năm đầu tư xây dựng hạ tầng hàng không trong khuôn khổ BRI. Năm ngoái, các dự án mở rộng sân bay ở Serbia và Riyadh (Saudi Arabia) với tổng vốn 175 triệu USD là ví dụ điển hình.

Đầu năm nay, Cục Hàng không Dân dụng Trung Quốc công bố mục tiêu khôi phục công suất bay quốc tế lên hơn 90% so với thời kỳ trước đại dịch vào năm 2025.

“Việc xây dựng Con đường tơ lụa trên không luôn khuyến khích nhiều quốc gia và doanh nghiệp tham gia hợp tác BRI sâu rộng hơn, đồng thời mở rộng ‘chiếc bánh lợi ích chung’”, báo cáo khẳng định.

Phương Linh