Còn nhiều dư địa phát triển thương mại và đầu tư từ EVFTA

Nông nghiệp và hải sản là lĩnh vực xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang châu Âu. Ảnh tư liệu

Xuất khẩu vào EU tăng trưởng 12-15%

EVFTA đang tiến gần đến kỷ niệm 4 năm kể từ ngày có hiệu lực (ngày 1/8/2024), Hiệp hội Doanh nghiệp châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) đã có một cuộc khảo sát về tác động của hiệp định đến thương mại, đầu tư. Khảo sát cho thấy, mặc dù chịu tác động không nhỏ bởi đại dịch Covid-19, cuộc xung đột quân sự Nga - Ukraina và những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, song các kết quả Việt Nam đạt được sau 4 năm thực thi EVFTA rất đáng ghi nhận.

Theo EuroCham, EVFTA đã thúc đẩy đáng kể xuất khẩu của Việt Nam sang châu Âu, tăng vọt từ 35 tỷ Euro vào năm 2019, lên tới hơn 48 tỷ Euro vào năm 2023. Sự tăng trưởng được thể hiện rõ trong các lĩnh vực như điện tử, dệt may, giày dép, nông nghiệp và hải sản. EVFTA chắc chắn đã củng cố sức hấp dẫn của Việt Nam đối với các nhà đầu tư châu Âu. Khối Liên minh châu Âu đã rót 28 tỷ Euro vào 2.450 dự án, minh chứng niềm tin của EU vào tiềm năng của Việt Nam. Đáng chú ý, các nhà đầu tư EU đã bổ sung 800 triệu Euro vào đầu tư trực tiếp nước ngoài trong khoảng thời gian từ tháng 1 đến tháng 9/2023, đi ngược lại xu hướng FDI đang giảm trên toàn cầu.

Ở góc độ cơ quan quản lý của Việt Nam, ông Lương Hoàng Thái - Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công thương) cũng ghi nhận, trong số những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã tham gia thì EVFTA là Hiệp định đem lại kết quả tích cực nhất. EU hiện là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu sau 4 năm EVFTA có hiệu lực ước tính khoảng 200 tỷ USD, tăng trưởng xuất khẩu đạt từ 12-15% và là nước xuất siêu vào EU.

Theo ông Lương Hoàng Thái, một trong những điểm sáng được đánh giá cao chính là quá trình Việt Nam đã chủ động cải cách thể chế để có thể tạo được môi trường kinh doanh mang tính minh bạch, thuận lợi hơn và từ đó có thể thu hút vốn đầu tư của nước ngoài, trong đó có vốn đầu tư từ các nước EU.

Nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp

Theo ông Dominik Meichle - Chủ tịch EuroCham Việt Nam cho biết, thực thi EVFTA mặc dù đã có tiến triển, nhưng vẫn còn nhiều thách thức cần khai mở, trong đó có việc cân bằng cán cân thương mại giữa EU và Việt Nam. Cụ thể là mức tăng xuất khẩu của EU sang Việt Nam khiêm tốn, chỉ tăng từ 11 tỷ Euro lên 11,4 tỷ Euro.

Chính vì vậy, EuroCham Việt Nam đang tích cực ủng hộ việc phê chuẩn đầy đủ Hiệp định bảo hộ đầu tư giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVIPA) như một bước quan trọng để mở khóa toàn bộ tiềm năng của EVFTA nhằm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài.

Đề cập đến việc tận dụng ưu đãi từ EVFTA, ông Lương Hoàng Thái cho biết, bên cạnh những kết quả đã đạt được, còn có nhiều điểm mà chúng ta cần phải cải thiện hơn nữa. Cụ thể là tỷ lệ xuất khẩu của Việt Nam vẫn còn thấp, mới chỉ trên 2% quy mô dung lượng thị trường của EU, cần phải đẩy mạnh khai thác hơn nữa. Do đó còn nhiều dư địa để doanh nghiệp Việt Nam tận dụng ưu đãi từ EVFTA.

Bên cạnh đó, để giữ vững thị trưởng, doanh nghiệp Việt cần quan tâm đến các quy định về xanh hóa, giảm phát thải trong cấu thành sản phẩm. EU hiện có xu hướng chuyển đổi mạnh với những quy định nghiêm ngặt liên quan đến chống biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, chống chặt phá rừng và những quy định tương tự. Đồng thời để đa dạng thị trường, không chỉ thúc đẩy xuất khẩu sang EU, Việt Nam cũng cần nhập khẩu những sản phẩm công nghệ nguồn, những thiết bị tiêu chuẩn cao và thu hút đầu tư từ EU để có thể đan xen lợi ích hài hòa giữa hai bên./.

Song Linh