Cọn nước Nà Khương, điểm hẹn mùa xuân hấp dẫn ở Lai Châu
Chỉ cách thành phố Lai Châu khoảng 30km, với giao thông thuận lợi và khí hậu mát lành, cụm cọn nước (guồng nước) khoảng 30 chiếc ở bản Nà Khương (xã Bản Bo, huyện Tam Đường) đã trở thành một điểm du lịch thu hút du khách thập phương vài năm gần đây. Công trình vừa phục vụ đồng bào Thái làm nông nghiệp, vừa tạo nên vẻ đẹp hoang sơ và độc đáo của miền sơn cước.
Bản Nà Khương cách thị trấn Tam Đường 9km, cách thị xã Sa Pa (Lào Cai) 40km. Đây là một lợi thế phát triển du lịch, không chỉ khách đi theo tour mà du khách tự túc cũng dễ dàng tìm đến khám phá, trải nghiệm.
Từ bãi đỗ xe đầu bản, du khách đi bộ thêm khoảng 500m qua cây cầu treo và con đường mòn xuyên cánh đồng để đến bờ suối Nậm Mu.
Thời điểm thích hợp để đến thăm cọn nước Nà Khương là vào mùa khô (từ tháng 10 đến tháng 4 năm sau).

Khoảng tháng 2, tháng 3, bản Nà Khương được bao bọc bởi những đồng lúa xanh mướt mát, mênh mông.
Cọn nước là sản phẩm được cư dân trồng lúa sáng tạo ra để phục vụ tưới tiêu ở những địa hình đặc biệt như thung lũng trên núi, gần sông, suối... Nhiều địa phương miền núi khác cũng có cọn nước, nhưng bản Nà Khương được ghi nhận cho đến nay là nơi có nhiều cọn nước nhất với kích thước lớn nhất.

30 chiếc "bánh xe" nước khổng lồ xoay đều bên dòng Nậm Mu, tạo nên những hình ảnh và âm thanh sống động, đặc trưng của núi rừng.

Du khách thích thú check-in với những chiếc cọn nước cao từ 4-6 mét.

Cọn nước được làm từ những vật liệu tự nhiên sẵn có như gỗ, nứa, mây, vầu...
Bằng tri thức dân gian tích lũy lâu đời cùng đôi tay cần cù và khéo léo, bà con dân tộc Thái đen ở bản Nà Khương dựng cọn nước đều tăm tắp và rất vững chãi.
Thật thú vị khi biết rằng số lượng cọn không cố định mà có thể thay đổi từng năm. Bởi trong nhiều thời điểm mưa lũ, nước sông dâng cao và chảy xiết có thể cuốn trôi nhiều chiếc cọn. Lũ rút, đồng bào sẽ lại ra thu dọn, rồi bắt tay vào làm cọn mới thay thế.

Người dân bắc thêm cầu tre, tạo tiểu cảnh, làm bè, làm lán phục vụ du khách nghỉ ngơi và trải nghiệm.

Gia đình chị Trần Thị Thùy Linh (thành phố Lai Châu) thường đến bản Nà Khương để vui chơi, thư giãn dịp cuối tuần.

Thuê trang phục dân tộc Thái và chụp ảnh là hoạt động được hầu hết khách nữ yêu thích.
Không chỉ có du khách tỉnh khác, người dân thành phố Lai Châu và một số huyện, thị trấn lân cận cũng thường đến bản Nà Khương để tham quan, dã ngoại, tổ chức các sự kiện giao lưu văn hóa, văn nghệ.
Tại đây, bên cạnh chiêm ngưỡng vẻ đẹp của loạt cọn nước, tìm hiểu cách thức chế tạo hay hoạt động, du khách còn có thể được người dân bản địa đưa đi bắt cá, tắm suối, chèo bè mảng, trải nghiệm mặc trang phục truyền thống của các dân tộc tỉnh Lai Châu như Thái, Dao, Lự, Giáy, Lào...

Trẻ em bản Nà Khương hồn nhiên vui đùa bên dòng nước.

Các chị em chủ lán đều là người Thái bản Nà Khương, bán hàng với mức giá rất mềm cùng thái độ nhiệt tình, chân chất.

Đặc sản ẩm thực dân tộc Thái: gà đồi nướng, măng đắng, cá suối, cơm lam...
Ngoài những người tham gia làm du lịch, bà con bản Nà Khương lao động và sinh hoạt bình thường: người lớn làm ruộng và chăn nuôi, trẻ con tự chơi đùa với nhau. Du khách có thể tận mắt chứng kiến và trải nghiệm nếp sống, tập tục của đồng bào.
Trong nắng gió của núi rừng Tây Bắc, những chiếc cọn nước đã và đang cần mẫn mang dòng nước mát lành đến cho ruộng đồng, cho bao mùa lúa trĩu bông.
Và khi du lịch đã "chạm" đến vùng đất nguyên sơ này, cọn nước lại trở thành một điểm nhấn nổi bật trong những bức ảnh và video quảng bá cho du lịch Tam Đường nói riêng, Lai Châu nói chung, mời gọi du khách đến khám phá và thưởng thức.