Công bố 28 nghị định về phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương hai cấp

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, việc công bố 28 nghị định quy định cụ thể về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền giữa Chính phủ với chính quyền địa phương hai cấp là một dấu mốc rất quan trọng trong quá trình tiếp tục hoàn thiện thể chế tổ chức bộ máy Nhà nước, bảo đảm sự thống nhất, hiệu quả trong quản lý và điều hành, đồng thời phát huy tính chủ động, sáng tạo, linh hoạt của chính quyền địa phương.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ ghi nhận và đánh giá cao các bộ, ngành đã nghiêm túc thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị. “Mặc dù áp lực tiến độ là rất lớn, yêu cầu chất lượng cao, đồng thời cần bảo đảm sự đồng bộ, không để xung đột, chồng chéo giữa các nghị định, các cơ quan đã tập trung mọi nguồn lực, nỗ lực cao nhất, với tinh thần làm việc ngày đêm, chủ động tham vấn ý kiến của các địa phương để xây dựng, ban hành 28 nghị định quan trọng này đúng thời hạn, qua đó cho phép chúng ta tổ chức hội nghị ngày hôm nay đúng kế hoạch và có chất lượng”- Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình biểu dương.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh ý nghĩa, vai trò quan trọng của 28 nghị định tại hội nghị.

Gửi lời chúc mừng các cơ quan báo chí, đội ngũ những người làm báo nhân dịp kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đánh giá, những thao tác chuyên nghiệp của truyền thông sẽ giới thiệu với nhân dân nội dung nghị định và các cơ chế phục vụ người dân của Chính phủ và các cấp chính quyền, góp phần đưa các nội dung nghị định đi vào cuộc sống, phục vụ tốt hơn cho người dân, doanh nghiệp và chính quyền cơ sở.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cũng nhấn mạnh, hội nghị tập trung vào 3 nội dung chính gồm: Công bố 28 nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền giữa Chính phủ và chính quyền địa phương 2 cấp, tạo hành lang pháp lý đầy đủ, rõ ràng để tổ chức vận hành hệ thống chính quyền địa phương một cách chủ động, hiệu quả, liền mạch, không gián đoạn bắt đầu từ 1/7/2025.

Giới thiệu 2 hệ thống trợ lý ảo phục vụ chính quyền và người dân góp phần hỗ trợ cán bộ, công chức chính quyền cấp tỉnh, huyện, xã tra cứu, xác định rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và quy trình thực hiện công vụ theo các quy định mới đã được phân cấp; hỗ trợ người dân và doanh nghiệp tra cứu, hướng dẫn thủ tục hành chính, phản hồi nhanh chóng các yêu cầu liên quan đến 1.800 dịch vụ công hiện hành và sẽ tiếp tục mở rộng. Công bố hệ thống đường dây nóng của Chính phủ và các bộ, ngành để tiếp nhận, xử lý nhanh các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện phân cấp, phân quyền, nhất là tại cấp cơ sở.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình cho biết, việc triển khai hệ thống trợ lý ảo sẽ giúp phục vụ nhân dân, doanh nghiệp cũng như chính quyền các cấp hoạt động hiệu quả hơn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh, hội nghị không chỉ ban hành văn bản pháp quy, mà còn có những giá trị thực tiễn to lớn tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, rõ ràng, minh bạch để tổ chức vận hành hệ thống chính quyền 2 cấp thông suốt, ổn định, thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị, phục vụ nhân dân.

Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ bộ máy hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước theo hướng kiến tạo và phục vụ. Văn phòng Chính phủ đã giới thiệu những nội dung mới của Nghị định số 118/2025/NĐ-CP, nhất là về Trung tâm phục vụ hành chính công cấp tỉnh, cấp xã, Cổng Dịch vụ công quốc gia. Đây là bước tiến lớn trong cải cách hành chính, xây dựng chính quyền số, đem lại tiện ích cao nhất cho người dân, doanh nghiệp

Việc triển khai trợ lý ảo giúp cán bộ, công chức nắm vững quy trình, nhiệm vụ, quyền hạn theo từng cấp hành chính. Đồng thời, người dân có thể chủ động tra cứu, yêu cầu cung cấp dịch vụ công nhanh nhất, mọi lúc, mọi nơi không phụ thuộc vào địa giới hành chính. Đây cũng là công cụ nâng cao tính minh bạch, trách nhiệm giải trình và hiệu suất công vụ, tạo cơ sở đánh giá năng lực cán bộ và chất lượng phục vụ người dân của chính quyền, góp phần xây dựng chính quyền liêm chính, của dân, do dân, phục vụ dân.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà thông tin về quá trình xây dựng, ban hành 28 nghị định.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình đánh giá, việc thiết lập cơ chế hỗ trợ toàn diện cho cả cán bộ và người dân có tác dụng khi cần thiết có thể gọi đường dây nóng hoặc truy cập hệ thống trợ lý ảo để được hỗ trợ tức thì. Các vướng mắc phát sinh sẽ được tổng hợp, phân tích và báo cáo thường xuyên về Ban Chỉ đạo của Chính phủ để được tháo gỡ, hướng dẫn nhanh chóng, kịp thời. Các bộ, cơ quan đã thành lập đường dây nóng theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo của Chính phủ; Văn phòng Chính phủ sẽ tổng hợp, có văn bản công bố đầy đủ, công khai các đường dây nóng để các địa phương, cán bộ, người dân biết.

“Đây cũng là tiền đề để các bộ, ngành và địa phương tiếp tục triển khai chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính, thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, sắp xếp lại trụ sở làm việc, tài sản công một cách khoa học, tiết kiệm, hiệu quả, không để lãng phí, đồng thời bảo đảm hoạt động của hệ thống chính quyền không bị gián đoạn, xáo trộn”- Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh.

Cũng theo Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ, sau hội nghị, vào cuối tuần này (các ngày 14, 15/6/2025), các bộ, cơ quan, địa phương sẽ tiếp tục tham gia hội nghị tập huấn chuyên môn, nghiệp vụ liên quan đến công tác tổ chức, xây dựng đảng, quản lý nhà nước do Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh chủ trì tổ chức để giải quyết những khó khăn, vướng mắc có thể phát sinh trong quá trình sắp xếp, tổ chức bộ máy, bảo đảm hoạt động thông suốt, chất lượng, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ đề nghị Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố trực tiếp chỉ đạo triển khai, tổ chức tập huấn, hướng dẫn cụ thể đến từng cán bộ, công chức các cấp những nội dung quy định tại 28 nghị định sẽ có hiệu lực từ 1/7/2025. Những vướng mắc phát sinh phải được xử lý ngay từ cơ sở, không để đùn đẩy, chờ đợi; những vấn đề chưa rõ thì phải chủ động thông qua qua các đường dây nóng để được hướng dẫn.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ yêu cầu cán bộ, công chức, viên chức phải nghiêm túc nghiên cứu kỹ nội dung của các nghị định; nắm chắc chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn, thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện nhiệm vụ được phân cấp, phân quyền. Đồng thời, phải đề cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy, nỗ lực hết mình vì người dân, không được đùn đẩy, né tránh, không để người dân phải đi lại nhiều lần hay chờ đợi lâu; phải xác định, càng được trao quyền thì càng phải hành động nhanh hơn, đúng hơn, hiệu quả hơn, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn.

“Địa phương nào để xảy ra tình trạng trì trệ, gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ”- Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ cũng yêu cầu các bộ, ngành tiếp tục hoàn thiện các quy trình kỹ thuật, hệ thống trợ lý ảo, đường dây nóng, nền tảng số, bảo đảm kết nối thông suốt, an toàn và thuận tiện với người dùng; kịp thời hướng dẫn, giải đáp các vấn đề vướng mắc phát sinh để mô hình chính quyền 2 cấp vận hành thông suốt, trôi chảy, chất lượng, hiệu lực, hiệu quả theo đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị.

“Thành công của hội nghị hôm nay chỉ là bước khởi đầu. Đưa các nghị định đi vào cuộc sống, biến tinh thần “chính quyền phục vụ” thành hành động cụ thể đó mới là thước đo thực sự của cải cách. Tôi mong muốn và tin tưởng rằng, với quyết tâm chính trị cao, hành động quyết liệt, đồng bộ, chúng ta sẽ cùng nhau xây dựng một nền hành chính chuyên nghiệp, hiện đại, minh bạch, hiệu quả, vì dân, do dân và phục vụ dân”- Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ nhấn mạnh.

Tại hội nghị, đồng chí Phạm Thị Thanh Trà, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ giới thiệu về quá trình xây dựng 28 Nghị định mới ban hành của Chính phủ. Theo đó, trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Tư pháp, Bộ Nội vụ, hầu hết các bộ, cơ quan ngang bộ đã xây dựng 2 loại nghị định gồm: Nghị định về phân định thẩm quyền quản lý Nhà nước trong lĩnh vực quản lý của bộ, cơ quan ngang bộ theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp và Nghị định về phân cấp, phân quyền.

Một số bộ do phạm vi quản lý Nhà nước rộng, đối tượng tác động lớn, quản lý đa ngành, đa lĩnh vực đã xây dựng nhiều hơn 2 nghị định như Bộ Xây dựng: 3 nghị định; Bộ Nông nghiệp và Môi trường: 3 nghị định; Bộ Tài chính: 5 nghị định; Bộ Dân tộc và Tôn giáo xây dựng 1 nghị định gồm 2 nội dung do phạm vi phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền ít và đặc thù; các bộ còn lại xây dựng 2 nghị định.

Tổng thể các bộ, cơ quan ngang bộ đề xuất 32 nghị định, gồm 28 nghị định về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền và 4 nghị định khác có liên quan. Trong 28 nghị định, có 11 nghị định phân định thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; 14 nghị định về phân cấp, phân quyền; 3 nghị định quy định 2 nội dung gồm: phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng cho biết, dự thảo nghị định của các bộ, cơ quan ngang bộ được thực hiện theo quy trình rút gọn và đã tổ chức lấy ý kiến đầy đủ các bộ, ngành, địa phương, đăng tải Cổng thông tin điện tử theo quy định. Một số bộ thực hiện lấy ý kiến 2 lần đối với dự thảo nghị định như: Bộ Xây dựng, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Nội vụ, bảo đảm dự thảo nghị định được tiếp thu tối đa ý kiến của đối tượng chịu sự tác động trực tiếp của nghị định, lắng nghe ý kiến các chuyên gia, nhà khoa học, người dân để hoàn thiện.

Qua thẩm định của Bộ Tư pháp, nội dung của các nghị định cơ bản bám sát yêu cầu, nguyên tắc về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền tại Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương; bảo đảm về thành phần hồ sơ, trình tự thủ tục và thể thức theo Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, hướng dẫn của Bộ Tư pháp.

Các nghị định đã tuân thủ đầy đủ quy trình trình Chính phủ và lấy ý kiến thành viên, giải trình ý kiến thành viên Chính phủ để kịp thời ban hành trước ngày 12/6/2025 theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 83/CĐ-TTg ngày 7/6/2025.

Đến ngày 12/6/2025, Chính phủ đã ban hành 28/28 nghị định, bảo đảm tiến độ, thời gian, yêu cầu của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Ban Chấp hành Trung ương.

Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cũng kiến nghị, đề xuất triển khai áp dụng nghị định. Cụ thể, đề nghị các bộ, cơ quan ngang bộ khẩn trương công bố thủ tục hành chính theo thẩm quyền ngay sau hội nghị công bố hôm nay, làm cơ sở để áp dụng các thủ tục hành chính, bảo đảm thông suốt, không bị gián đoạn nhiệm vụ phục vụ nhân dân.

Các bộ, cơ quan ngang bộ khẩn trương rà soát thông tư để tiếp tục thực hiện phân cấp, phân quyền, phân định thẩm quyền trong thông tư thuộc thẩm quyền của Bộ trưởng, quy định chi tiết các điều, khoản, điểm được giao tại nghị định, hướng dẫn các nội dung chuyển tiếp, bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất giữa quy định của nghị định và thông tư để áp dụng đồng nhất trên thực tiễn.

Quá trình thực hiện các nghị định mới được ban hành, các bộ, cơ quan ngang bộ tiếp tục rà soát, lắng nghe ý kiến phản hồi của đối tượng chịu sự tác động của nghị định, lắng nghe ý kiến địa phương để tiếp tục sửa đổi, bổ sung với phương châm: “không cầu toàn”, “không nóng vội”, vừa làm vừa chỉnh sửa, bổ sung, hoàn thiện.

Các bộ, cơ quan ngang bộ tiến hành rà soát ngay các luật được điều chỉnh thẩm quyền tại 28 nghị định để lập kế hoạch báo cáo Chính phủ trình Quốc hội đưa vào Chương trình xây dựng luật tháng 10/2025 và năm 2026, sửa đổi, bổ sung các nội dung phân cấp, phân quyền của các luật đã được điều chỉnh tại nghị định.

"Đề nghị chính quyền địa phương có kế hoạch để tiếp nhận khối lượng nhiệm vụ về phân cấp, phân quyền và phân định thẩm quyền tại 28 nghị định và tổ chức tập huấn các nội dung điều chỉnh của nghị định. Quá trình thực hiện có vướng mắc phát sinh, đề nghị liên lạc đường dây nóng của các bộ, cơ quan ngang bộ hoặc gửi phản ánh, kiến nghị để kịp thời được giải đáp, tháo gỡ"- Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà đề nghị.

Hoàng Phong