Công chức, viên chức không được thành lập, góp vốn, quản lý doanh nghiệp

Đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp. Ảnh: Media Quốc hội.

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, sáng 17/6, với 455/457 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành (chiếm 95,19%), Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp.

Trước khi Quốc hội bấm nút, trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng thông tin về vấn đề bổ sung đối tượng viên chức được tham gia thành lập, quản lý doanh nghiệp.

Theo Bộ trưởng, một số đại biểu Quốc hội đề nghị rà soát để đảm bảo các quy định về đối tượng thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp tại Luật Doanh nghiệp đồng bộ, thống nhất với Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo và Nghị quyết số 193/2025/QH15.

Tiếp thu ý kiến, dự thảo luật đã sửa đổi điểm b khoản 2 và điểm b khoản 3 Điều 17 Luật Doanh nghiệp theo hướng quy định đối tượng không được thành lập, góp vốn và quản lý doanh nghiệp bao gồm công chức, viên chức theo quy định của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức.

Trong đó trừ trường hợp được thực hiện theo quy định của pháp luật về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Phát hành trái phiếu phải có nợ phải trả không quá 5 lần vốn chủ sở hữu

Một trong những sửa đổi, bổ sung quan trọng khác của Luật là yêu cầu công ty chưa đại chúng khi phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phải đáp ứng điều kiện: "Có nợ phải trả (bao gồm giá trị trái phiếu dự kiến phát hành) không vượt quá 5 lần vốn chủ sở hữu của tổ chức phát hành theo báo cáo tài chính năm liền kề trước năm phát hành được kiểm toán; trừ tổ chức phát hành là doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp phát hành trái phiếu để thực hiện dự án bất động sản, tổ chức tín dụng, doanh nghiệp bảo hiểm, doanh nghiệp tái bảo hiểm, doanh nghiệp môi giới bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán thực hiện theo quy định của pháp luật có liên quan".

Một số đại biểu đề nghị xem xét không quy định nội dung này tại dự thảo Luật mà giao Chính phủ quy định chi tiết. Tuy nhiên, Chính phủ đề xuất giữ nguyên quy định này tại dự thảo Luật với các lý do sau.

Thứ nhất, việc bổ sung quy định về điều kiện hệ số nợ phải trả đối với doanh nghiệp phát hành trái phiếu riêng lẻ là nhằm tăng năng lực về tài chính đối với doanh nghiệp phát hành, hạn chế những rủi ro thanh toán phát hành trái phiếu riêng lẻ đối với cả doanh nghiệp phát hành và nhà đầu tư như trong thời gian vừa qua các cơ quan thanh, kiểm tra (Thanh tra Chính phủ, Ủy ban Kiểm tra Trung ương) cũng đã có ý kiến.

Về vấn đề này, phát hành trái phiếu riêng lẻ là sản phẩm tài chính rủi ro, người mua trái phiếu tự mình đánh giá mức độ rủi ro và chịu trách nhiệm về rủi ro khi mua trái phiếu phát hành trên cơ sở các thông tin minh bạch về "sức khỏe” của doanh nghiệp. Tuy nhiên, vừa qua khi các vụ việc vi phạm pháp luật về phát hành trái phiếu riêng lẻ xảy ra, doanh nghiệp phát hành không trả được nợ gốc, lãi trái phiếu đầy đủ, đúng hạn, nhà đầu tư mua trái phiếu đã tổ chức nhiều cuộc biểu tình, khiếu kiện... yêu cầu Nhà nước phải có biện pháp can thiệp.

Thứ hai, mức tỷ lệ không vượt quá 5 lần được đề xuất trên cơ sở tổng hợp, tiếp thu ý kiến các Bộ, ngành, thành viên thị trường trong quá trình Bộ Tài chính xây dựng dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung Nghị định số 155/2020/NĐ-CP.

Đồng thời, Luật Kinh doanh bất động sản và Nghị định 96/2024/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật Kinh doanh bất động sản cũng đã có quy định về giới hạn dư nợ vay và huy động vốn trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản.

Thứ ba, giá trị trái phiếu dự kiến phát hành không quá 5 lần vốn chủ sở hữu về cơ bản không ảnh hưởng việc huy động vốn phục vụ hoạt động sản xuất, kinh doanh, phục vụ mục tiêu tăng trưởng kinh tế; thiết lập danh giới để các doanh nghiệp phải cơ cấu lại nợ khi đã chạm mức trần hệ số nợ.

Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Doanh nghiệp sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2025.

Kiều Chinh