Công nghệ sinh trắc học đang mở đường cho tương lai thanh toán bằng khuôn mặt

Các tùy chọn thanh toán bằng sinh trắc học đang ngày càng phổ biến ở Mỹ, chẳng hạn như Face ID của Apple cho phép mua hàng trong ứng dụng, Amazon giới thiệu công nghệ thanh toán bằng lòng bàn tay tại các cửa hàng và các công ty tài chính từ JPMorgan đến Mastercard cũng đang áp dụng công nghệ này.

Tờ CNBC cho biết, chuỗi nhà hàng thức ăn nhanh tự động CaliExpress by Flippy tại thành phố Pasadena (California, Mỹ) khai trương đầu năm nay đã thu hút sự chú ý của công chúng nhờ đội ngũ chế biến burger (bánh mì kẹp thịt) hoàn toàn là rô-bốt. Chưa dừng lại ở đó, nhà hàng tiếp tục mang tới cải tiến mới đó là giờ đây khách hàng có thể trả tiền cho bữa ăn bằng hình thức xác thực khuôn mặt.

CaliExpress sử dụng hệ thống thanh toán từ công ty công nghệ nhận dạng khuôn mặt PopID. Để kích hoạt tài khoản, người dùng chỉ cần đăng ký thông qua một bức ảnh tự chụp (selfie). Sau đó, họ có thể chọn phương thức thanh toán xác minh khuôn mặt của PopID và hoàn tất giao dịch.

Đây không phải chuỗi cửa hàng ăn nhanh duy nhất sử dụng công nghệ này. Vào tháng 1 năm nay, Steak ’N Shake, một chuỗi nhà hàng ăn nhanh bình dân ở vùng Midwest (Mỹ) cũng đã bắt đầu lắp đặt các ki-ốt nhận dạng khuôn mặt tại 300 địa điểm của mình để khách hàng tự đăng ký. Chuỗi nhà hàng này cho biết, việc sử dụng PopID chỉ mất 2-3 giây trong khi đăng ký bằng mã QR hoặc ứng dụng di động có thể mất tới 20 giây.

Ảnh minh họa.

Các gã khổng lồ công nghệ đã thử nghiệm công nghệ sinh trắc học

Các tùy chọn thanh toán bằng công nghệ sinh trắc học đang ngày càng phổ biến. Theo đó, gã khổng lồ thương mại điện tử Amazon đã giới thiệu công nghệ thanh toán bằng lòng bàn tay vào năm 2020. Mặc dù mô hình cửa hàng không thu ngân gặp vô vàn khó khăn trong quá trình thử nghiệm nhưng công nghệ này vẫn được tích hợp thành công tại 500 siêu thị Whole Foods vào năm ngoái.

Tập đoàn đa quốc gia của Mỹ hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ tài chính Mastercard, đối tác quan trọng của PopID, đã triển khai thí điểm thanh toán xác thực khuôn mặt ở Brazil vào năm 2022. Thử nghiệm cho thấy nhiều dấu hiệu khả quan. Theo đó, 76% người tham gia thí điểm khẳng định sẽ giới thiệu công nghệ mới cho bạn bè và người thân. Cuối năm ngoái, Mastercard công bố hợp tác với NEC nhằm đưa Chương trình thanh toán sinh trắc học đến khu vực Châu Á - Thái Bình Dương.

Liên quan đến vấn đề này, ông Dennis Gamiello, Phó Chủ tịch điều hành phụ trách sản phẩm nhận dạng và đổi mới tại Mastercard cho biết: “Tâm điểm nỗ lực của chúng tôi trong lĩnh vực này là tập trung vào sinh trắc học như một cách an toàn để xác minh danh tính, thay thế mật khẩu”. Ông nói thêm rằng dựa trên phản hồi tích cực từ chương trình thí điểm và nghiên cứu của mình, công ty sẽ mang công nghệ thanh toán bằng khuôn mặt đến nhiều thị trường mới vào cuối năm nay.

Tuy nhiên, khi các cửa hàng triển khai công nghệ sinh trắc học cho nhiều mục đích khác nhau, từ thanh toán đến các hệ thống chống trộm, sự phản đối của người tiêu dùng và các vụ kiện đang gia tăng.

Vào tháng 3 vừa qua, một phụ nữ đến từ bang Illinois (Mỹ) đã kiện nhà bán lẻ Target vì cáo buộc thu thập và lưu trữ trái phép dữ liệu sinh trắc học của cô và khách hàng khác thông qua công nghệ nhận dạng khuôn mặt mà không có sự đồng ý của họ. Amazon và nhà mạng di động T-Mobile cũng đang phải đối mặt với các hành động pháp lý liên quan đến công nghệ sinh trắc học.

Ở các quốc gia khác, đặc biệt là Trung Quốc, hệ thống thanh toán bằng công nghệ sinh trắc học cũng đã tương đối hoàn thiện. Theo đó, khách hàng đến các cửa hàng thức ăn nhanh McDonald's ở Trung Quốc có thể sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt để thanh toán. Bên cạnh đó, gã khổng lồ thanh toán Trung Quốc AliPay cũng đã cho ra mắt tùy chọn thanh toán sinh trắc học từ năm 2015 và bắt đầu thử nghiệm công nghệ tại đa số điểm bán KFC trên toàn quốc vào năm 2018.

Công nghệ sinh trắc học sẽ giúp nâng cao trải nghiệm người dùng

Ông John Miller, Giám đốc điều hành (CEO) của PopID cho rằng, thỏa thuận mà PopID đã ký kết gần đây với JPMorgan là một dấu hiệu cho thấy những điều sắp diễn ra ở Mỹ và đây sẽ là một năm đột phá đối với công nghệ thanh toán bằng khuôn mặt.

Hầu hết doanh nghiệp trong lĩnh vực cung cấp thức ăn nhanh đều mong muốn người mua đăng ký tham gia chương trình khách hàng thân thiết và tích điểm thưởng. Điều đó đồng nghĩa với việc khách hàng phải rút điện thoại ra, mở ứng dụng, tìm liên kết đến mã QR và đưa mã cho nhân viên thu ngân quét tại quầy.

Còn khi thanh toán, người tiêu dùng thường lựa chọn giữa việc rút ví và quẹt thẻ tín dụng hay rút điện thoại, mở Face ID và quét mã. CEO Miller cho biết, PopID có thể đơn giản hóa quá trình bằng cách giúp khách hàng thanh toán chỉ với một lần nhấn nút duy nhất trên màn hình, sau đó nhìn nhanh vào camera để xác nhận và thanh toán.

“Chúng tôi tin rằng quan hệ đối tác của chúng tôi với công ty tài chính JPMorgan là một bước ngoặt cho thanh toán bằng sinh trắc học vì đây là lần đầu tiên một công ty tài chính hàng đầu đồng ý thúc đẩy thanh toán bằng sinh trắc học cho các khách hàng thương mại của mình. JPMorgan mang lại sự tin cậy và đảm bảo cần thiết để cả thương nhân và người tiêu dùng áp dụng thanh toán bằng sinh trắc học”, ông Miller cho biết thêm.

Rõ ràng, người tiêu dùng đang dần cảm thấy thoải mái hơn với công nghệ sinh trắc học. Theo một cuộc khảo sát năm 2023 của công ty nghiên cứu và tư vấn chuyên về các phương thức thanh toán PYMENTS (Vương quốc Anh), phần lớn người tiêu dùng vẫn thích quét dấu vân tay hơn nhận dạng khuôn mặt, nhưng tuổi tác là một yếu tố then chốt khi chuyển đổi phương thức trả tiền. Người tiêu dùng thế hệ Gen Z cởi mở hơn với nhận dạng khuôn mặt so với quét dấu vân tay hoặc nhập mật khẩu.

Trong khi đó, Công ty nghiên cứu thị trường toàn cầu Juniper Research (Vương quốc Anh) cũng đưa ra dự báo thị trường thanh toán bằng sinh trắc học toàn cầu sẽ tăng trưởng hơn 100% từ năm 2024 đến năm 2028. Đến năm 2025, sẽ có 3 nghìn tỷ USD thanh toán di động được bảo mật bằng sinh trắc học so với khoảng 404 tỷ USD trong năm 2020.

Báo cáo cho thấy công nghệ sinh trắc học, bao gồm vân tay, mống mắt, giọng nói và nhận dạng khuôn mặt đang trở nên quan trọng để mang lại trải nghiệm ứng dụng hấp dẫn, khi thanh toán di động chiếm ưu thế trong bối cảnh thanh toán.

Nói về sự phát triển của công nghệ sinh trắc học, ông Sheldon Jacobson, giáo sư khoa học máy tính tại Đại học Illinois (Mỹ) cho rằng, công nghệ nhận dạng bằng sinh trắc học là một phần của chuỗi công nghệ phát triển từ thanh toán bằng thẻ tín dụng sang điện thoại thông minh. Bước tiếp theo tự nhiên là chỉ cần sử dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt.

Giáo sư Sheldon Jacobson cho biết thêm, những lo ngại về quyền riêng tư và nhận dạng khuôn mặt đã bị thổi phồng quá mức. Khi chúng ta đăng bài trên Facebook, sử dụng mạng xã hội, về cơ bản chúng ta đang từ bỏ quyền riêng tư của mình.

Mặc dù có những thách thức, nhưng thanh toán bằng khuôn mặt có tiềm năng trở thành phương thức thanh toán phổ biến trong tương lai. Khi công nghệ tiếp tục phát triển và các lo ngại về quyền riêng tư được giải quyết, có khả năng chúng ta sẽ thấy thanh toán bằng khuôn mặt được sử dụng rộng rãi hơn trong các cửa hàng, nhà hàng và các doanh nghiệp khác.

Phan Văn Hòa