Công nghệ trong sản xuất xăng sinh học E10

Xăng sinh học E10 có thành phần bio-ethanol (cồn công nghiệp) được sản xuất từ các nguồn nguyên liệu sinh khối hoặc phụ phẩm nông nghiệp, tạo ra cồn nguyên chất với nồng độ cao. Về tính chất vật lý, cồn công nghiệp không có tính hút ẩm, do đó an toàn cho động cơ xe.

Theo ông Đỗ Văn Tuấn, Chủ tịch Hiệp hội Nhiên liệu sinh học Việt Nam, quy trình sản xuất xăng sinh học E10 từ xử lý nguyên liệu đến tạo ra sản phẩm hoàn chỉnh trải qua 5 bước kỹ thuật chính.

Đầu tiên là thu thập nguyên liệu đầu vào. Nguyên liệu làm ra xăng sinh học E10 rất đa dạng, bao gồm: các loại cây trồng lương thực như ngô, sắn, lúa mì, mía đường; các loại chất thải nông nghiệp như rơm rạ, bã mía; các chất thải sinh học như gỗ phế phẩm, rác thải hữu cơ… đều có thể được tận dụng trong sản xuất, giúp giảm thiểu rác thải và tối ưu hóa tài nguyên thiên nhiên.

Tiếp đến là quá trình xử lý nguyên liệu để chuyển đổi carbohydrate phức tạp thành đường đơn (glucose). Nguyên liệu được nghiền nhỏ và xử lý thủy phân dựa trên nguyên tắc sử dụng enzyme hoặc axit để phá vỡ phân tử carbohydrate thành đường đơn.

Sau đó, dung dịch đường được đưa vào bể lên men, nơi vi sinh vật (men hoặc vi khuẩn) chuyển hóa đường thành ethanol - thành phần chính trong xăng sinh học. Sau khi lên men, hỗn hợp ethanol sẽ được chưng cất để loại bỏ tạp chất và thu được ethanol tinh khiết. Quá trình khử nước tiếp theo giúp ethanol đạt độ tinh khiết cao (thường trên 99%).

Cuối cùng, ethanol tinh khiết được pha trộn với xăng hóa thạch theo tỷ lệ nhất định, với xăng E10 (10% ethanol, 90% xăng), tùy theo yêu cầu sử dụng và quy định của từng quốc gia.

Trên thế giới, nhiều quốc gia phát triển như Mỹ và Liên minh châu Âu (EU) đã sử dụng phổ biến xăng E10 trong nhiều năm qua. Ở Đông Nam Á, Thái Lan đưa xăng E10 vào lưu hành từ năm 2002, đến nay vẫn giữ vai trò chủ lực trong cơ cấu xăng dầu nội địa.

Tại Việt Nam, một số nhà máy sản xuất ethanol lớn như Dung Quất hay Bình Phước đang đóng góp tích cực vào việc sản xuất xăng sinh học. Bắt đầu từ tháng 8/2025, hai doanh nghiệp đầu mối xăng dầu lớn nhất cả nước là Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) và Tổng công ty Dầu Việt Nam (PVOIL) đã bước đầu triển khai thí điểm kinh doanh xăng E10 tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM và Hải Phòng.

Ông Bùi Ngọc Bảo, Chủ tịch Hiệp hội Xăng dầu Việt Nam nhận định, việc sử dụng xăng sinh học E10 giúp giảm thiểu phụ thuộc vào xăng dầu nhập khẩu, thúc đẩy sản xuất năng lượng tái tạo và chung tay kiến tạo môi trường bền vững. Tuy vậy, trên thực tế, nhiều người dân vẫn lo ngại xăng E10 sẽ ảnh hưởng đến động cơ máy.

Giải thích vấn đề này, ông Bảo cho biết, xăng E10 sau khi pha trộn được cơ quan chuyên trách kiểm tra, giám sát chất lượng để đảm bảo tiêu chuẩn an toàn và mức độ đáp ứng kỹ thuật. Nhiều thí nghiệm trong và ngoài nước cũng đã kiểm chứng, cho thấy quá trình đốt cháy xăng E10 không gây ra các tác dụng phụ không mong muốn đối với động cơ. Ngoài ra, kết quả cho thấy phương tiện sử dụng xăng E10 sẽ thải ít khí độc hại ra môi trường hơn. Sản phẩm sau khi đốt cháy chủ yếu là khí cacbonic và nước, góp phần hạn chế ăn mòn máy móc, tăng tuổi thọ động cơ.

Trong thời gian tới, bên cạnh các chính sách khuyến khích người dân sử dụng xăng E10 trên toàn quốc, Chính phủ cần xây dựng cơ chế rõ ràng trong kiểm tra quy trình sản xuất và giám sát chất lượng sản phẩm nhằm đảm bảo an toàn cộng đồng. Đồng thời, các bộ, ngành và doanh nghiệp cần phối hợp thu thập dữ liệu, đánh giá phản ứng thị trường từ kênh phân phối và hành vi tiêu dùng thông qua hoạt động thí điểm, sau đó mở rộng triển khai tại các địa phương lân cận, đảm bảo nguồn cung ổn định, lâu dài.

Nguyễn Hoàng Nam