Công nghệ xanh là động lực mới cho phát triển bền vững

Trong bối cảnh thế giới đối mặt với khủng hoảng khí hậu, cạn kiệt tài nguyên và ô nhiễm môi trường, công nghệ xanh không chỉ là xu hướng mà đã trở thành chiến lược sống còn cho các nền kinh tế. Từ năng lượng tái tạo, vật liệu sinh học đến xử lý chất thải thông minh, công nghệ xanh đang thay đổi tận gốc chuỗi giá trị sản xuất và tiêu dùng toàn cầu.

Ảnh minh họa.

Theo báo cáo của Liên Hợp Quốc, ngành công nghệ xanh toàn cầu sẽ đạt giá trị hơn 9.000 tỷ USD vào năm 2030. Đây không chỉ là con số kinh tế khổng lồ mà còn là lời cảnh báo rằng quốc gia nào chậm chân sẽ tụt lại phía sau trong cuộc đua đổi mới và tăng trưởng xanh.

Ở nhiều nước phát triển, công nghệ xanh đã trở thành trụ cột trong chính sách công nghiệp. Đức đi đầu với các nhà máy không phát thải, Nhật Bản phát triển đô thị thông minh sử dụng năng lượng mặt trời và hệ thống lưu trữ điện hiệu quả, trong khi Mỹ đầu tư mạnh vào AI và robot phục vụ nông nghiệp tái sinh. Tại châu Á, Trung Quốc và Hàn Quốc đang dẫn đầu về sản xuất pin năng lượng mới và xe điện.

Không chỉ mang lại hiệu quả môi trường, công nghệ xanh còn tạo ra chuỗi giá trị kinh tế mới. Nhiều doanh nghiệp chuyển hướng sản xuất xanh để tiếp cận thị trường khó tính như EU và Bắc Mỹ – nơi đang áp dụng các tiêu chuẩn carbon ngày càng nghiêm ngặt. Công nghệ xanh giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí năng lượng, nâng cao thương hiệu và đáp ứng xu thế tiêu dùng có trách nhiệm của thế hệ trẻ.

Đặc biệt, sự kết hợp giữa công nghệ số và công nghệ xanh – như Internet of Things (IoT) trong quản lý nước, blockchain trong truy xuất nguồn gốc nông sản sạch – đang mở ra một kỷ nguyên mới cho phát triển kinh tế tuần hoàn và nông nghiệp thông minh.

Với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050 và cam kết chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ, Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng tốc trong phát triển công nghệ xanh. Các lĩnh vực như năng lượng tái tạo, xử lý nước thải, sản xuất nông nghiệp hữu cơ và vật liệu thân thiện môi trường đang trở thành điểm sáng.

Tính đến cuối năm 2024, tổng công suất điện mặt trời và điện gió tại Việt Nam đã vượt mốc 25.000 MW, chiếm hơn 30% tổng công suất nguồn. Nhiều doanh nghiệp Việt đã đầu tư vào công nghệ pin lưu trữ, lưới điện thông minh và mô hình nhà máy "xanh hóa" – với tỷ lệ tái chế đạt chuẩn châu Âu và sử dụng robot để giảm phát thải trong sản xuất.

Trong lĩnh vực nông nghiệp, các mô hình canh tác tuần hoàn sử dụng AI để dự báo thời tiết, tưới tiêu chính xác, hoặc tận dụng phụ phẩm làm phân bón hữu cơ đang được triển khai rộng rãi. Các startup công nghệ xanh tại Việt Nam cũng đang phát triển mạnh mẽ trong lĩnh vực năng lượng phân tán, công nghệ lọc không khí, và giám sát môi trường bằng cảm biến thông minh.

Công nghệ xanh không chỉ giúp Việt Nam giảm áp lực lên tài nguyên mà còn là chìa khóa để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Trong bối cảnh các thị trường lớn như châu Âu áp dụng cơ chế điều chỉnh biên giới carbon (CBAM), việc ứng dụng công nghệ xanh trong sản xuất sẽ giúp hàng hóa Việt Nam đáp ứng yêu cầu quốc tế, tiếp cận thị trường xuất khẩu chất lượng cao.

Chính phủ Việt Nam cũng đã ban hành nhiều chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp đầu tư công nghệ xanh, từ ưu đãi thuế, hỗ trợ tín dụng đến phát triển các khu công nghiệp sinh thái. Đây là cơ hội để doanh nghiệp trong nước không chỉ bắt kịp xu thế toàn cầu mà còn đóng vai trò dẫn dắt trong chuyển đổi xanh quốc gia.

Công nghệ xanh không còn là lựa chọn mà là hướng đi tất yếu để đảm bảo sự phát triển bền vững. Trong khi thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ theo hướng xanh – thông minh – tuần hoàn, Việt Nam có đủ điều kiện để không chỉ theo kịp mà còn vươn lên. Bằng cách đầu tư vào đổi mới sáng tạo, chính sách đồng bộ và hợp tác quốc tế, công nghệ xanh sẽ là động lực mới đưa Việt Nam tiến gần hơn đến một tương lai kinh tế xanh – sạch – hiện đại.

Bích Ngọc