Cổng Sáng kiến Quốc gia: 'Điểm chạm' số kết nối ý tưởng và kiến tạo tương lai

PGS.TS. Đào Ngọc Chiến, Giám đốc NAFOSTED.

Nhu cầu cấp thiết về một "đầu mối" tập trung

Phát biểu tại Hội thảo "Ứng dụng và phát huy hiệu quả Cổng Sáng kiến Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo" do Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ quốc gia (NAFOSTED) tổ chức ngày 24/12, ông Đào Ngọc Chiến - Giám đốc NAFOSTED, cho biết chuyển đổi số không còn là lựa chọn, mà là điều kiện bắt buộc, đổi mới sáng tạo không chỉ là hoạt động nghiên cứu, mà trở thành động lực tăng trưởng quốc gia. Và sáng kiến - dù đến từ nhà khoa học, doanh nghiệp hay người dân - đều có thể tạo ra giá trị kinh tế - xã hội to lớn, nếu được phát hiện, nuôi dưỡng và khai thác đúng cách.

Trong bối cảnh đó, Đảng và Nhà nước ta đã xác định rất rõ: Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo là động lực then chốt cho phát triển nhanh và bền vững đất nước, được thể hiện xuyên suốt trong các nghị quyết lớn, đặc biệt là Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025, cùng các nghị định hướng dẫn thi hành. Luật mới không chỉ mở rộng phạm vi điều chỉnh, mà còn đặt con người và sáng kiến sáng tạo vào vị trí trung tâm của hệ sinh thái khoa học - công nghệ - đổi mới sáng tạo quốc gia.

Thực tiễn cho thấy, Việt Nam sở hữu tiềm năng trí tuệ lớn với nhiều sáng kiến giá trị từ các nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân. Tuy nhiên, các sáng kiến này thường bị phân tán ở nhiều lĩnh vực và địa phương khác nhau, thiếu một đầu mối tập trung để tiếp nhận và đánh giá. Bên cạnh đó, cơ chế để chuyển đổi các sáng kiến này thành giải pháp ứng dụng thực tiễn, sản phẩm thương mại hoặc chính sách công vẫn chưa thực sự hiệu quả.

Để giải quyết bài toán này, cũng như hiện thực hóa tinh thần của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo năm 2025, Cổng Sáng kiến Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo (gọi tắt là Cổng Sáng kiến) đã được hình thành.

Được truy cập tại địa chỉ https://sangkien.gov.vn, Cổng Sáng kiến là một nền tảng số mở với slogan "Kết nối sáng kiến - Kiến tạo tương lai".

Về mặt chức năng, Cổng đóng vai trò kết nối ba chủ thể chính trong hệ sinh thái: Người đề xuất sáng kiến; Chuyên gia đánh giá; Tổ chức tiếp nhận và khai thác.

Nền tảng này hướng tới việc tiếp nhận ý tưởng từ mọi đối tượng trong xã hội, hỗ trợ đánh giá minh bạch, khách quan, đồng thời gắn kết sáng kiến với nhu cầu thực tiễn của doanh nghiệp và cơ quan quản lý. Ngoài ra, Cổng Sáng kiến đồng thời thúc đẩy bảo hộ sở hữu trí tuệ, ứng dụng và thương mại hóa các sáng kiến có giá trị, là công cụ quan trọng để hiện thực hóa tinh thần của Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo về khuyến khích đổi mới sáng tạo toàn dân.

Từ đăng ký đến "nuôi dưỡng" sáng kiến

Hội thảo được tổ chức với bốn mục tiêu chính gồm giới thiệu và làm rõ vai trò, chức năng của Cổng Sáng kiến, không chỉ ở góc độ kỹ thuật, mà ở tầm chiến lược quốc gia; trao đổi kinh nghiệm, bài học thực tiễn trong việc tiếp nhận, đánh giá, quản lý và khai thác sáng kiến; lắng nghe ý kiến của các nhà khoa học, chuyên gia, doanh nghiệp, để hoàn thiện mô hình vận hành Cổng theo hướng hiệu quả, thực chất; và quan trọng nhất, là hình thành một cộng đồng đồng hành, cùng chung tay phát triển Cổng Sáng kiến như một tài sản chung của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo Việt Nam.

Lãnh đạo Quỹ NAFOSTED kỳ vọng rằng Cổng Sáng kiến sẽ không chỉ dừng lại là nơi đăng ký thủ tục hành chính. Hơn thế nữa, nó phải trở thành nơi "nuôi dưỡng và làm giàu giá trị sáng kiến", là nền tảng truyền cảm hứng sáng tạo và đặt nền móng cho tương lai của đổi mới sáng tạo quốc gia.

Cổng Sáng kiến được kỳ vọng sẽ trở thành cầu nối hiệu quả giữa nghiên cứu - ứng dụng - thị trường, giữa khu vực công - tư và giữa trong nước với quốc tế. Mỗi ý tưởng, dù nhỏ nhất, đều sẽ có cơ hội trở thành giá trị thực tế nếu được đặt vào đúng hệ sinh thái hỗ trợ mà Cổng Sáng kiến đang xây dựng.

Hiền Thảo