Công tác văn hóa, văn nghệ góp phần phát triển kinh tế - xã hội

Chương trình nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng (3, 4/4/1965 - 3, 4/4/2025).

Các hoạt động VHVN chào mừng các sự kiện chính trị, các ngày lễ lớn của quê hương, đất nước diễn ra rộng khắp, sôi nổi trên địa bàn tỉnh. Trong các dịp chào mừng kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930 - 3/2/2025) và 90 năm Ngày thành lập bộ tỉnh Thanh Hóa (29/7/1930- 29/7/2025), kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975 - 30/4/2025), kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh nước CHXHCN Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), kỷ niệm 60 năm Hàm Rồng chiến thắng (3, 4/4/1965 - 3, 4/4/2025), kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025), đại hội Đảng bộ các cấp và Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Thanh Hóa lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; nhiều hoạt động VHVN đã được tổ chức công phu, quy mô lớn cấp tỉnh.

Nổi bật như các chương trình: “Mừng Đảng 95 mùa Xuân, mừng đất nước tiến vào Kỷ nguyên mới”, “95 năm - Thắp sáng niềm tin”, “Hàm Rồng, vang mãi bản hùng ca”, “Thanh Hóa - Tự hào cùng đất nước”; tuyên truyền trên hệ thống pa-nô tấm lớn, băng rôn, áp-phích,...

Ở cơ sở, dựng hơn 832 cụm pa-nô cổ động, treo trên 5 triệu lượt cờ Tổ quốc, hơn 52.000 lượt hồng kỳ, 8.300 lượt băng rôn; tuyên truyền trên 8.560 lượt tin, bài trên hệ thống thông tin cơ sở; tổ chức hơn 35.580 lượt giao lưu, hội thi, hội diễn, liên hoan nghệ thuật quần chúng từ cấp xã đến cấp tỉnh.

Hoạt động xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh được quan tâm thực hiện đồng bộ ở gia đình, nhà trường, cộng đồng dân cư, cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp. Trọng tâm là đẩy mạnh thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” gắn với Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nổi bật nhất là thông qua phong trào VHVN, thể thao quần chúng với hơn 1.300 câu lạc bộ nghệ thuật quần chúng, hơn 12.300 CLB thể thao ở khu dân cư, cơ quan, đoàn thể, trường học làm nòng cốt.

Phong trào TDTT đã có bước phát triển mạnh mẽ và toàn diện, đi sâu vào đời sống xã hội.

Các danh hiệu văn hóa được quan tâm thực hiện đạt 100% kế hoạch, trong đó danh hiệu “Gia đình văn hóa” ước đạt 85,4%, danh hiệu “Khu dân cư văn hóa” ước đạt 84,7%. Xây dựng, nhân rộng nhiều mô hình về “Phòng, chống bạo lực gia đình”, “Tủ sách gia đình, dòng họ, trường học”, “Xã hội học tập suốt đời”; xây dựng các quỹ khuyến học, khuyến tài ở dòng họ, xã, phường, “Tết khuyến học xứ Thanh”; tiếp tục thực hiện hiệu quả các phong trào: “Uống nước, nhớ nguồn”, “Đền ơn, đáp nghĩa”, “Ngày vì người nghèo”...

Hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao từ tỉnh đến cơ sở tiếp tục được quan tâm đầu tư xây dựng, hoàn thiện; thực hiện các quy định về cưới, tang, lễ hội theo nếp sống mới và ứng xử văn minh trong cộng đồng đúng pháp luật và phù hợp thuần phong mỹ tục của địa phương. Cuộc vận động “Toàn dân rèn luyện thân thể theo gương Bác Hồ vĩ đại” phát triển mạnh mẽ. Toàn tỉnh có 44,8% người dân tập TDTT thường xuyên, số hộ gia đình thể thao đạt 30,9%. Thể thao thành tích cao tiếp tục giữ vững vị trí ở tốp đầu cả nước.

Công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa dân tộc Việt Nam và sắc thái văn hóa Xứ Thanh tiếp tục được chú trọng chỉ đạo thực hiện, đạt kết quả tích cực. Trong năm 2025, ngành chức năng đã tham mưu bảo quản, tu bổ 45 di tích; tham mưu đề nghị cấp có thẩm quyền công nhận 1 Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia (tính đến tháng 12/2025, tỉnh Thanh Hóa có 27 loại hình di sản văn hóa phi vật thể được đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia); tiếp tục triển khai thực hiện đề án “Bảo tồn, phát huy và phát triển tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thanh Hóa”. Một số địa phương trong tỉnh đã phát huy tốt giá trị di sản văn hóa vào phát triển du lịch tâm linh, du lịch cộng đồng (homestay) như xã Pù Luông, phường Quang Trung, phường Sầm Sơn...

Lễ hội Lam Kinh năm 2025, kỷ niệm 607 năm khởi nghĩa Lam Sơn, 597 năm vua Lê Thái Tổ đăng quang, 592 năm ngày mất Anh hùng dân tộc Lê Lợi.

Hoạt động chiếu phim, thư viện, bảo tàng, báo chí diễn ra sôi nổi với nhiều hoạt động thiết thực, đạt kết quả tích cực. Ngành chức năng đã tổ chức trên 20 đợt phim, tuần phim tuyên truyền các nhiệm vụ chính trị, các ngày lễ kỷ niệm lớn của tỉnh, của đất nước; tổ chức 20 chương trình chiếu phim lồng tiếng dân tộc Mông, Thái; tổ chức 22 cuộc trưng bày triển lãm sách, báo, tư liệu chào mừng các sự kiện chính trị, văn hóa. Báo và Phát thanh, truyền hình Thanh Hóa đã phát sóng gần 1.500 tin, bài, ảnh; 59 phóng sự, 24 cuộc tọa đàm, chương trình văn hóa nghệ thuật. Duy trì và nâng cao chất lượng các chuyên mục “Đất và người xứ Thanh”, “Thanh Hóa - đi để yêu”, “Văn hóa nghệ thuật”, “Ký sự truyền hình”...

Hoạt động sáng tạo và quảng bá văn học - nghệ thuật (VHNT) được tổ chức, có nhiều chuyển biến tích cực. Mạch sáng tác chủ đạo tập trung vào chủ đề “Đất và người xứ Thanh”, “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, bảo vệ chủ quyền biển, đảo; xây dựng nông thôn mới...

Trong năm 2025, Hội VHNT đã tổ chức được nhiều cuộc thi sáng tác, nổi bật như: “Khát vọng xứ Thanh”, “Bảo tồn, phát huy và phát triển tiếng nói, chữ viết, trang phục, nghề truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Thanh hóa đến năm 2030”; “Tự hào xứ Thanh”; “Truyện ngắn hay năm 2025”, động viên hội viên tham gia sáng tác “Chung một cơ đồ Việt Nam” do Liên hiệp các Hội Văn học, Nghệ thuật Việt Nam phát động; tổ chức trao Giải thưởng VHNT Lê Thánh Tông (giải thưởng 5 năm/lần), Giải thưởng VHNT năm 2025...

Trong lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn chuyên nghiệp, Nhà hát Nghệ thuật Lam Sơn đã tích cực sáng tác, dàn dựng, biểu diễn hằng trăm chương trình, vở diễn sân khấu có giá trị tư tưởng và nghệ thuật tốt phục vụ nhiệm vụ chính trị, phục vụ Nhân dân và tham gia các liên hoan, hội thi toàn quốc. Ban, ngành chức năng tham mưu Thường trực Tỉnh ủy thăm, động viên văn nghệ sĩ của tỉnh có nhiều đóng góp cho sự nghiệp văn hóa, VHNT trong dịp Tết Nguyên Đán Ất Tỵ 2025.

Hoạt động đối ngoại văn hóa được quan tâm thực hiện thường xuyên thông qua hoạt động ngoại giao Nhân dân của các ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể chính trị các địa phương trong tỉnh, giữa tỉnh Thanh Hóa và các tỉnh thành trong nước, giữa tỉnh Thanh Hóa với các tỉnh kết nghĩa của các nước trong khu vực và trên thế giới, nhất là với tỉnh Hủa Phăn (nước CHDCND Lào).

Công tác sơ kết, tổng kết, kiểm tra thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kết luận của Đảng về công tác VHVN được quan tâm tổ chức kịp thời, hiệu quả.

Năm 2025, mặc dù còn không ít khó khăn, song những kết đạt được của công tác VHVN có ý nghĩa quan trọng trong việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân; góp phần cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên và Nhân dân tích cực thi đua thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng - an ninh trên địa bàn tỉnh.

Những kết quả đạt được của năm 2025 sẽ là động lực quan trọng để các cấp, các ngành trong tỉnh tiếp tục tham mưu, phối hợp, tổ chức các hoạt động VHVN có hiệu quả hơn trong năm 2026.

Năm 2026, năm diễn ra Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng; bầu cử Quốc hội khóa XVI và bầu cử HĐND các cấp, nhiệm kỳ 2026-2031 và nhiều ngày lễ, ngày kỷ niệm của đất nước, của quê hương; thực hiện sự lãnh đạo, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, các hoạt động văn hóa, văn nghệ trên địa bàn tỉnh sẽ tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm sau:

(1) Tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo, tuyên truyền, triển khai thực hiện có hiệu quả các chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước trên lĩnh vực VHVN, nhất là Nghị quyết số 17-NQ/TU, ngày 4/7/2024 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh về tiếp tục xây dựng, phát triển văn hóa và con người Thanh Hóa trong thời kỳ mới gắn với thực hiện các chương trình, đề án của tỉnh về lĩnh vực văn hóa, nhất là các đề án, chương trình phát triển văn hóa theo nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XX, nhiệm kỳ 2025-2030.

(2) Tổ chức có hiệu quả các hoạt động VHVN tuyên truyền chào mừng các sự kiện chính trị, ngày kỷ niệm lớn của đất nước, của tỉnh. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong hoạt động văn hóa, văn nghệ.

(3) Tiếp tục nắm bắt tình hình tư tưởng, dư luận xã hội về những vấn đề nổi cộm trong lĩnh vực VHVN, kịp thời báo cáo các cấp có thẩm quyền để giải quyết những vấn đề phát sinh, vướng mắc.

(4) Đẩy mạnh tổ chức các hoạt động xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong gia đình, nhà trường, xã hội, văn hóa trong Đảng, trong lĩnh vực kinh tế. Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống, kỹ năng và thẩm mỹ cho các tầng lớp Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ. Nâng cao chất lượng phong trào TDTT quần chúng và thể thao thành tích cao, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Tiếp tục làm tốt công tác bảo tồn và phát huy các giá trị di sản văn hóa Việt Nam và sắc thái văn hóa xứ Thanh, coi trọng, bảo đảm sự hài hòa giữa bảo tồn di sản văn hóa với phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường; phát hiện, lên án, ngăn chặn những biểu hiện, hành vi xuống cấp về đạo đức, lối sống, tiêu cực, trái thuần phong mỹ tục của dân tộc.

(5) Nâng cao chất lượng các hoạt động sáng tác và quảng bá tác phẩm VHNT; nắm bắt tư tưởng, bồi dưỡng, nâng cao chất lượng hoạt động của đội ngũ văn nghệ sĩ của tỉnh.

(6) Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của nhà nước; phát huy vai trò của Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể trong xây dựng và phát triển văn hóa, con người Thanh Hóa. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ văn hóa từ tỉnh đến cơ sở. Tiếp tục thực thực hiện có hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát việc lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, của tỉnh về xây dựng và phát triển văn hóa, con người trên địa bàn tỉnh.

Nguyễn Thị Ánh Tuyết (Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy Thanh Hóa)