Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi: Đổi mới sáng tạo để nâng tầm thương hiệu

Không chỉ giữ vị thế hàng đầu ngành mía đường, thực phẩm - đồ uống trong nước, công ty còn ghi dấu ấn khi tiên phong xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, hướng tới phát triển bền vững.

Đóng gói sản phẩm tại Nhà máy Vinasoy (tỉnh Quảng Ngãi).

Hành trình từ mía đường đến điện sinh khối

Ra đời từ nền tảng nông nghiệp, Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi đã bứt phá trở thành doanh nghiệp đại chúng quy mô lớn, với 17 đơn vị thành viên, hơn 5.000 lao động, nhà máy trải dài từ Quảng Ngãi, Gia Lai đến Bắc Ninh, cùng hai văn phòng đại diện tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh.

Ở lĩnh vực mía - đường - điện - ethanol, QNS đã xây dựng chuỗi giá trị khép kín: Từ vùng nguyên liệu mía, chế biến đường, điện sinh khối đến nhiên liệu sinh học. Tại Gia Lai, Cụm công nghiệp mía đường - điện An Khê trở thành cơ sở chế biến quy mô lớn nhất cả nước. Nhà máy Đường An Khê có công suất 18.000-20.000 tấn mía/ngày, kèm dây chuyền tinh luyện đường 1.000 tấn/ngày, đang được đầu tư mở rộng lên 25.000 tấn mía/ngày để đáp ứng nhu cầu thu hoạch của bà con nông dân.

Không chỉ dừng lại ở đường, phụ phẩm từ sản xuất được tận dụng tối đa khi công ty áp dụng các thành tựu khoa học kỹ thuật. Bã mía trở thành nhiên liệu của Nhà máy Điện sinh khối An Khê, công suất 95MW, chuẩn bị nâng lên 135MW. Mỗi năm, nhà máy phát lên lưới điện quốc gia hơn 200 triệu kWh điện sạch. Mật rỉ từ chế biến đường là nguyên liệu cho Nhà máy Ethanol An Khê, sản xuất nhiên liệu sinh học pha vào xăng, cồn thực phẩm, CO2 lỏng. Ngay cả hèm thải sấy khô cũng được đưa trở lại làm nhiên liệu đốt. Còn bã bùn, tro trở thành nguồn hữu cơ cải tạo đất mía.

Nếu mía đường và điện sinh khối là nền tảng công nghiệp, thì Vinasoy - thành viên của QNS - lại là “ngọn cờ tiên phong” trong dinh dưỡng thực vật cũng như đổi mới công nghệ.

Thành lập năm 1997, Vinasoy hiện sở hữu 3 nhà máy tại Quảng Ngãi, Bắc Ninh, thành phố Hồ Chí Minh với công suất 390 triệu lít/năm. Các sản phẩm Vinasoy đã xuất khẩu đến nhiều thị trường khó tính như Mỹ, Canada, Nhật Bản, Hàn Quốc. Năm 2024, sản phẩm Fami Green Soy đoạt giải thưởng quốc tế “Đổi mới công nghệ” tại Mỹ, ghi dấu năng lực sáng tạo của doanh nghiệp Việt.

Từ cây mía, hạt đậu, Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi đã xây dựng chuỗi giá trị nông nghiệp - công nghiệp khép kín, làm chủ công nghệ chế biến, ứng dụng chuyển đổi số, đồng thời mở rộng sang dinh dưỡng thực vật. Đó là cả hành trình dài với tinh thần đổi mới sáng tạo, luôn chú trọng ứng dụng khoa học - công nghệ.

Tiếp tục đổi mới công nghệ

Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Đường Quảng Ngãi Võ Thành Đàng chia sẻ: “Chúng tôi kiên trì phát triển kinh tế tuần hoàn với việc ứng dụng tối đa các thành tựu khoa học - công nghệ, chuyển đổi số. Từ cây mía có thể tạo ra đường, điện sinh khối, ethanol và cả phân bón hữu cơ quay lại phục vụ sản xuất. Mỗi khâu đều gắn với đổi mới công nghệ, tiết kiệm năng lượng và giảm tác động môi trường. Đó là cách công ty phát triển bền vững, đồng hành cùng nông dân và cộng đồng”.

Một dấu mốc tiêu biểu là đề tài “Nghiên cứu, thiết kế và vận hành hệ thống bốc hơi - gia nhiệt tích hợp tự động hóa hiện đại, khu hóa chế - lắng lọc - bốc hơi của nhà máy đường” đoạt giải Nhất VIFOTEC toàn quốc năm 2017. Hệ thống giúp ổn định công suất ép, tăng hiệu suất thu hồi đường, giảm tiêu hao năng lượng, hóa chất và khí thải. Công ty cũng làm chủ công nghệ chế tạo thùng lắng nhanh SRI điều khiển tự động, góp phần nâng cao hiệu quả, bảo vệ môi trường.

Một trong những điểm nhấn về ứng dụng khoa học - công nghệ của công ty đến từ việc Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng đậu nành Vinasoy (VSAC) được thành lập năm 2013, sở hữu ngân hàng gen hơn 2.200 nguồn giống. Từ đây, VSAC đã chọn tạo thành công nhiều giống đậu nành năng suất cao, chất lượng vượt trội, trong đó có giống Vinasoy 02-NS không biến đổi gen đã được cấp phép lưu hành. Vinasoy cũng đi đầu trong cơ giới hóa nông nghiệp. Đặc biệt, khi hợp tác với doanh nghiệp về máy móc nông nghiệp Kubota (Nhật Bản), Vinasoy phát triển bộ Bean Kit chuyển đổi máy gặt lúa để thu hoạch đậu nành, giảm nhân công, tăng năng suất. Bên cạnh đó, trong chế biến, công nghệ Whole Soy nghiền nguyên hạt giữ nguyên dưỡng chất, không tạo phụ phẩm bã thải, là nền tảng cho dòng sản phẩm Fami Green Soy. Công nghệ tiệt trùng UHT, đóng gói vô trùng, robot hóa khâu đóng gói giúp bảo đảm an toàn, giảm chi phí, tăng hiệu quả. Không dừng ở sản xuất, Vinasoy còn hiện đại hóa nền tảng phân tích dữ liệu bằng Microsoft Fabric, xây dựng mô hình Vinasoy Staged Roadmap (APP > DATA > AI) nhằm tối ưu quản trị và ra quyết định. Giải pháp này giành giải Nhất Hội thi Sáng tạo khoa học kỹ thuật Quảng Ngãi năm 2025.

Trong bối cảnh diện tích vùng nguyên liệu mía đã mở rộng gần 37.000ha, hướng tới 40.000ha năm 2027-2028, công ty cũng đẩy mạnh số hóa quản lý. Giải pháp phần mềm điều phối xe, cấp phiếu đốn, cân đếm, thanh toán minh bạch, tích hợp bản đồ GIS và GPS, giúp tối ưu vận hành. Giải pháp này giành Giải thưởng Sao Khuê 2025, giải Doanh nghiệp chuyển đổi số xuất sắc (Vietnam Digital Awards) 2024 và giải Nhì Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Quảng Ngãi năm 2024-2025.

Những bước đi tiên phong trong nghiên cứu khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo không chỉ giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả, tăng sức cạnh tranh, mà còn góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển bền vững, khẳng định vị thế thương hiệu Việt trên bản đồ quốc tế.

Thu Hằng