Cụ bà 78 tuổi hoại tử nửa vòng đầu vì biến chứng zona
Các bác sĩ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương vừa xử lý một ca viêm tụ cầu vàng vùng đầu nghiêm trọng. Nếu không được can thiệp kịp thời, vi khuẩn có thể lan vào xương sọ, thậm chí vào nhu mô não, đe dọa tính mạng bệnh nhân.

Ca phẫu thuật cắt lọc toàn bộ mô hoại tử ở da đầu của bệnh nhân zona biến chứng
Tổn thương lan rộng do điều trị muộn
Theo người nhà, trước đó 20 ngày, bà N.T.Q (78 tuổi, trú tại Bắc Ninh) xuất hiện các phỏng nước trên nền da đỏ rát ở vùng mặt và đỉnh đầu – triệu chứng đặc trưng của zona thần kinh. Bà được điều trị 7 ngày nhưng tổn thương tiếp tục lan rộng, sưng nề, chảy mủ nên được chuyển đến bệnh viện tuyến cuối.
BSCK II Nguyễn Hồng Long, Phó Trưởng khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết bệnh nhân nhập viện trong tình trạng viêm mô bào nặng vùng mặt, trán và đỉnh đầu do vi khuẩn tụ cầu vàng, kèm theo nhiễm khuẩn huyết, chảy mủ, kết quả chụp CT sọ não còn có dấu hiệu viêm xương và buộc phải phẫu thuật cắt lọc toàn bộ mô hoại tử ở da đầu.
Đáng lưu ý, bệnh nhân có tiền sử hen phế quản và thường xuyên tự ý sử dụng corticoid kéo dài – một yếu tố khiến hệ miễn dịch suy yếu rõ rệt. Bà cũng từng bị tai biến mạch máu não liệt nửa người trái và đang điều trị tăng huyết áp nhưng không rõ loại thuốc.
Ths.BS Nguyễn Ngọc Linh, chuyên khoa Tạo hình thẩm mỹ, cho biết: “Zona thần kinh vùng da đầu là thể bệnh hiếm, nhưng ở người lớn tuổi, sức đề kháng yếu và dùng corticoid kéo dài, vi khuẩn dễ xâm nhập và gây viêm mô hoại tử. Trong trường hợp này, tụ cầu vàng đã gây hoại tử toàn bộ lớp cân Galea – một lớp gân dưới da đầu – và lớp mỡ vùng đầu.”
Tổn thương khiến gần nửa vòng đầu bị ảnh hưởng, trong đó vùng da đầu bị khuyết rộng khoảng 7x10cm, xuất hiện nhiều mủ và giả mạc. Đây là ca viêm tụ cầu vàng vùng đầu rất phức tạp, nguy cơ lan vào xương sọ, thậm chí vào nhu mô não nếu không được xử lý kịp thời. Nguyên nhân chính là do phát hiện zona muộn và suy giảm miễn dịch.
Các bác sĩ đã phẫu thuật cắt lọc toàn bộ mô hoại tử và đặt hệ thống hút áp lực âm VAC – thiết bị giúp hút dịch bẩn, loại bỏ vi khuẩn, mô chết, kích thích hình thành mô hạt mới, rồi phẫu thuật tạo hình để phục hồi vùng da đầu bị khuyết.
May mắn, sau quá trình điều trị tích cực, nhiễm trùng đã được khống chế. Tình trạng hoại tử không còn lan rộng, và các tổn thương da đầu đang dần hồi phục.

Bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch
Zona không chỉ gây đau, mà có thể đe dọa tính mạng
BSCKII Nguyễn Nguyên Huyền, Giám đốc Trung tâm Phòng chống dịch, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương nhấn mạnh: “Người cao tuổi, có bệnh nền hoặc hệ miễn dịch suy yếu nên chủ động tiêm vắc xin phòng zona. Vắc xin không chỉ giúp giảm nguy cơ mắc bệnh mà còn làm nhẹ các triệu chứng nếu không may nhiễm phải.”
Bác sĩ Huyền cũng lưu ý thêm, zona thường bắt đầu bằng triệu chứng đau rát, nổi mẩn đỏ hoặc mụn nước ở một bên cơ thể. Người bệnh cần đến khám ngay khi thấy các dấu hiệu này để được chẩn đoán và điều trị sớm, tránh biến chứng nặng như nhiễm khuẩn huyết, hoại tử mô hay tổn thương thần kinh kéo dài.
Zona thần kinh là bệnh do virus varicella-zoster gây ra – cũng là virus gây thủy đậu. Sau khi khỏi thủy đậu, virus vẫn tồn tại trong cơ thể và có thể tái hoạt động nhiều năm sau, gây zona. Đặc biệt, người già, người suy giảm miễn dịch hoặc đang dùng thuốc ức chế miễn dịch (như corticoid kéo dài) là nhóm nguy cơ cao.
Bệnh không chỉ gây đau dữ dội, ảnh hưởng chất lượng cuộc sống, mà còn có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm mô hoại tử, viêm phổi, tổn thương mắt, viêm màng não hay hoại tử diện rộng vùng đầu.
“Tiêm vắc xin phòng zona, phát hiện sớm, không tự ý dùng thuốc – đặc biệt corticoid – là những biện pháp thiết yếu giúp phòng tránh hậu quả nặng nề do căn bệnh tưởng như chỉ “gây mẩn đỏ ngoài da” này’- bác sĩ lưu ý.