Cụ thể hóa những đột phá liên quan lĩnh vực giáo dục, đào tạo

Phó Thủ tướng Lê Thành Long phát biểu. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)

Chiều 30/6, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Thành Long chủ trì cuộc họp góp ý dự thảo Nghị quyết của Bộ Chính trị về hiện đại hóa, đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Theo báo cáo, Bộ Giáo dục và Đào tạo đang hoàn thiện, lấy ý kiến dự thảo Nghị quyết và Tờ trình Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết về hiện đại hóa, đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Về mục tiêu tới năm 2030 và tầm nhìn 2045, dự thảo Nghị quyết đưa ra các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, bám sát các chỉ số đánh giá giáo dục thông dụng quốc tế, gắn với mục tiêu phát triển đất nước tới 2030 và 2045.

Trong các mục tiêu đó, đáng chú ý là hiện đại hóa, phát triển hệ thống giáo dục đại học ngang tầm khu vực, đáp ứng yêu cầu nguồn nhân lực chất lượng cao và nhân tài khoa học-công nghệ cho phát triển đất nước nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.

Quan điểm xây dựng Nghị quyết cũng nhìn thẳng vào sự thật, tập trung đánh giá thẳng thắn những tồn tại, hạn chế, điểm nghẽn; xác định tư duy, tầm nhìn dài hạn gắn với các mục tiêu phát triển đất nước, có lộ trình bước đi cụ thể cho từng giai đoạn.

Cũng theo báo cáo, hiện giáo dục và đào tạo chưa thực sự được đầu tư tương xứng với vai trò là quốc sách hàng đầu, với kỳ vọng rất cao của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Vai trò, quan hệ của nhà nước và xã hội đối với giáo dục trong cơ chế thị trường chưa được xác lập đúng đắn; quan niệm về tự chủ tài chính và xã hội hóa gắn với cắt giảm ngân sách đã làm chệnh hướng phát triển giáo dục công lập, đặc biệt ở khối đại học.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn phát biểu. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)

Tại cuộc họp, giáo sư Hoàng Văn Cường (Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo sư Nhà nước) nhấn mạnh chủ trương giáo dục đào tạo là quốc sách hàng đầu. Mục tiêu giúp hình thành thế hệ công dân toàn cầu trên nền tảng văn hóa, truyền thống dân tộc. Giáo dục và đào tạo là nòng cốt, đi đầu, dẫn dắt về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ứng dụng khoa học, công nghệ...

Đồng tình với chỉ tiêu trong dự thảo Nghị quyết, ông Hoàng Văn Cường cho rằng, muốn đạt những kết quả, mục tiêu đặt ra thì cần có vượt trội về cơ chế, chính sách, đầu tư. Dự thảo Nghị quyết cần nhấn mạnh đầu tư của Nhà nước là trung tâm, vai trò dẫn dắt; đồng thời đa dạng hóa các nguồn lực từ xã hội, để phát triển bao trùm, đảm bảo công bằng tiếp cận giáo dục, đồng thời tạo ra các lĩnh vực mũi nhọn để dẫn dắt. Còn đầu tư từ xã hội hóa thì đáp ứng nhu cầu đa dạng, các ngành nghề của xã hội.

“Các trường đại học phải trở thành trung tâm nghiên cứu, đổi mới sáng tạo; giáo dục nghề nghiệp phải đáp ứng được yêu cầu của các ngành nghề, các lĩnh vực mới...” - ông Hoàng Văn Cường nhấn mạnh.

Đánh giá “đây là một Nghị quyết đầy hy vọng, hướng tới tương lai,” Giáo sư Trần Diệp Tuấn (Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh) mong muốn các chính sách đặc thù, vượt trội trong Nghị quyết phải cụ thể hơn. Trong đó đầu tư cho giáo dục đại học cần tập trung vào những lĩnh vực để đáp ứng yêu cầu phát triển sắp tới; tập trung “cởi trói” về cơ chế, chính sách, tập trung nguồn lực cho phát triển một số trường trọng điểm, ngành đào tạo trọng điểm; dành nguồn lực cho các trường đại học nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo.

Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Xuân Yêm (Viện trưởng Viện An ninh phi truyền thống, Đại học Quốc gia Hà Nội, nguyên Giám đốc Học viện Cảnh sát nhân dân) nêu ý kiến về quan điểm “tinh-gọn-mạnh” trong hệ thống giáo dục. Theo đó, các trường phổ thông tiếp tục được đầu tư, xây dựng, cần gần dân hơn, gần học sinh hơn, nhất là ở các vùng sâu, vùng xa; đảm bảo tinh gọn hệ thống các trường đại học, đồng thời tập trung nguồn lực để có những trường mạnh, tăng vai trò, quyền hạn của người đứng đầu trường; nghiên cứu cơ chế về thu hút chuyên gia, nhà khoa học, tư nhân tham gia vào công tác giảng dạy...

Về chi ngân sách cho giáo dục, ông Nguyễn Xuân Yêm cho rằng cần huy động nguồn lực của toàn xã hội, huy động sự vào cuộc của toàn hệ thống chính trị thì mới đáp ứng nhu cầu phát triển giáo dục.

Một số đại biểu đề nghị cần có quan điểm đổi mới và quy định rõ về tự chủ đại học; đánh giá tổng thể, cải cách hệ thống thi cử, gắn với ứng dụng công nghệ thông tin...

Phó Thủ tướng Lê Thành Long phát biểu. (Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN)

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Thành Long ghi nhận, đánh giá cao các ý kiến góp ý, đồng thời đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục cụ thể hóa 4 Nghị quyết đột phá của Bộ Chính trị, nhất là những nội dung liên quan lĩnh vực giáo dục, đào tạo.

Vừa qua, có một số nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển trong các lĩnh vực, như khoa học công nghệ, kinh tế tư nhân, thể chế, hội nhập quốc tế có những nội dung, khía cạnh liên quan đến giáo dục.

Phó Thủ tướng nhắc lại yêu cầu của Tổng Bí thư trong buổi làm việc với Đảng ủy Chính phủ, dự thảo nghị quyết này phải đảm bảo tính chiến lược và toàn diện và coi như đây là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị chứ không phải của một ngành nào; bảo đảm được tính hành động và tính đột phá; bảo đảm tính khả thi.

Phó Thủ tướng đề nghị nghiên cứu kỹ thêm nội dung về đa dạng hóa các nguồn đầu tư cho giáo dục, bên cạnh đầu tư của Nhà nước; hội nhập quốc tế trong giáo dục đào tạo một cách thực chất hơn...

Ghi nhận nỗ lực của cơ quan soạn thảo trong việc lượng hóa, có các con số cụ thể, Phó Thủ tướng cho rằng, vẫn cần giảm phần định tính; có thêm các dẫn chiếu chặt chẽ; đánh giá kỹ hơn nữa, mạnh dạn hơn nữa về các tồn tại của ngành giáo dục.

Phó Thủ tướng đề nghị cơ quan chủ trì tiếp thu các ý kiến, hoàn thiện dự thảo và sớm trình Đảng ủy Chính phủ xem xét./.

(TTXVN/Vietnam+)