Cục diện khó lường tại Oscar 2025

2024 có thể xem là một năm tương đối ảm đạm của điện ảnh thế giới. Cuộc đình công của biên kịch và diễn viên đã để lại hậu quả rõ rệt, khiến số lượng phim ra mắt giảm đáng kể so với những năm trước.

Hơn nữa, các bom tấn được chú ý như Furiosa: A mad max saga hay Joker: Folie à Deux cũng không đạt được thành công như kỳ vọng. Theo Comscore, chỉ tính tại thị trường Bắc Mỹ, doanh thu phòng vé 2024 đã giảm 3,3% so với 2023 và 23,5% so với trước đại dịch.

Sự ảm đạm kể trên khiến Oscar 2025 trở thành mùa giải khó dự đoán nhất trong nhiều năm trở lại đây. Khác với mọi năm, điện ảnh thế giới 2024 không có những tác phẩm vượt trội hơn hẳn so với phần còn lại. Chưa kể, tại Quả Cầu Vàng vừa qua, số ít ứng cử viên nặng ký như Dune: part two hay Anora cũng sảy chân, khiến cuộc đua đến tượng vàng càng thêm khó lường.

Không có tác phẩm vượt trội

Thời điểm này năm ngoái, hầu hết cái tên đủ khả năng chạm tay vào tượng vàng gần như đã lộ diện.

Ra mắt cùng thời điểm, Oppenheimer và Barbie đã càn quét mọi rạp chiếu và nhận nhiều lời tán dương từ giới phê bình. Trong khi đó, Poor things của “dị nhân” Yorgos Lanthimos chính là đại diện tiêu biểu của dòng phim arthouse. Chưa kể, Killers of the flower moon được tạo nên bởi nhà làm phim vĩ đại Martin Scorsese cũng là một ứng cử viên nặng ký khác.

Những năm gần đây, cục diện Oscar tương tối dễ đoán.

Ngay từ khi ra mắt, những tác phẩm kể trên đã tạo ra hiệu ứng mạnh mẽ, khiến khán giả lẫn giới phê bình lập tức đưa tên họ vào cuộc đua tượng vàng.

Thực tế cũng cho thấy, Oppenheimer, Barbie, Killers of the flower moon và Poor things đều nhận được số lượng đề cử lớn, cạnh tranh lẫn nhau ở hầu hết hạng mục quan trọng. Oppenheimer và Poor things chính là 2 bộ phim thành công nhất kỳ Oscar năm rồi, đại diện cho hai địa hạt - phim bom tấn và độc lập.

Điều tương tự cũng diễn ra vào những năm trước. Ra mắt tháng 3/2022, Everything everywhere all at once ngay lập tức gây sốt nhờ cốt truyện độc đáo, khai thác đề tài đa vũ trụ theo cách sáng tạo. Sau đó, tác phẩm liên tục được giới phê bình và khán giả nhắc đến như là một trong những phim ấn tượng nhất năm. EEATO cũng đại thắng với 7 tượng vàng.

Tuy nhiên, cuộc đua Oscar 2025 đang diễn ra theo chiều hướng rất khác. Điện ảnh quốc tế năm qua chứng kiến hàng loạt bom tấn ngã ngựa. Chưa kể, 2024 cũng không có tác phẩm độc lập nào tạo được hiệu ứng mạnh mẽ như những gì EEATO hay Poor things từng làm trước đây.

Furiosa: A mad max saga từng được kỳ vọng là bom tấn đốt cháy phòng vé mùa hè 2024. Nhưng thực tế, phiên bản Furiosa của Anya Taylor-Joy lại có màn thể hiện nhạt nhòa. Bộ phim chỉ kiếm được 173 triệu USD, gây lỗ nặng cho nhà sản xuất. Thêm vào đó, đứa con tinh thần của George Miller cũng chìm nghỉm khi mùa Oscar cận kề.

Joker: Folie à Deux là một bom tấn gây thất vọng khác. Phần trước đó của Joker đem về 11 đề cử Oscar và chiến thắng tại hạng mục quan trọng - nam diễn viên chính xuất sắc. Song, Joker: Folie à Deux lại nhận phản hồi tiêu cực từ cả giới phê bình và khán giả. Phim chỉ đạt 32% điểm cà chua tươi từ giới phê bình, 5,3/10 trên IMDb và điểm D trên CinemaScore.

2024 chứng kiến sự sảy chân của các "big movie".

Trong 10 bộ phim có doanh thu cao nhất năm nay, chỉ Dune: part two và Wicked có khả năng làm nên chuyện tại Oscar 2025. Ngoài danh sách trên, hai tác phẩm có yếu tố thương mại khác là Challengers và Gladiator 2 cũng được gọi tên trong cuộc đua. Song, không bộ phim nào trong số đó đủ khả năng chắc chắn về một chiến thắng.

Cục diện khó đoán

Cục diện Oscar 2025 còn trở nên khó đoán hơn sau lễ trao giải Quả Cầu Vàng vừa qua.

Ở hạng mục Phim truyện xuất sắc thể loại ca vũ kịch/hài kịch, chiến thắng của Emilia Pérez là một bất ngờ lớn. Trước đó, Anora - bộ phim về vũ công thoát y - mới là tác phẩm được nhắc đến nhiều nhất. Thậm chí, theo tổng hợp của Indiewire, đứa con tinh thần của Sean Baker chính là bộ phim hay nhất 2024.

Mặt khác, tác phẩm giành chiến thắng - Emilia Pérez không chỉ tạo ra chia rẽ trong giới phê bình mà còn trong cộng đồng người hâm mộ. Dẫu nhận được nhiều giải thưởng, song bộ phim lại bị chỉ trích vì thiếu nhạy cảm trong cách tiếp cận các vấn đề như chuyển giới, văn hóa và tuyển chọn diễn viên.

Việc tác phẩm về trùm ma túy thắng lớn ở Quả Cầu Vàng khiến cục diện Oscar càng thêm phức tạp, nhất là khi số ít ứng cử viên nặng ký như Challengers, Dune: part two và Anora đều trắng tay.

Ngược lại, ở hạng mục phim truyện xuất sắc thể loại chính kịch, chiến thắng của The brutalist - một tác phẩm chính kịch/lịch sử của Brady Corbet - không gây quá nhiều tranh cãi. Thực chất, những tác phẩm cạnh tranh với The brutalist như Dune: part two, Conclave, Nickel boys - được đánh giá là tương đồng về chất lượng. Do đó, việc một trong số những bộ phim này giành chiến thắng không tạo ra nhiều tranh luận.

Oscar 2025 nhiều khả năng sẽ là sân chơi của các phim độc lập.

Những năm trước, đường đến Oscar thường chỉ là cuộc đua của hai hoặc ba phim nổi bật, thậm chí có mùa giải chỉ một tác phẩm vượt trội hoàn toàn. Đơn cử ở các năm 2024, 2023, 2021: Oppenheimer, EEATO và Nomadland gần như không có đối thủ. Trong khi đó, 2022 là cuộc cạnh tranh giữa The Power of the Dog, Belfast và CODA; 2020 là giữa Parasite và 1917.

Tuy nhiên với 2025, vì không có những dự án nổi trội hoàn toàn, những giải thưởng tiền Oscar đã bắt đầu được rải đều cho nhiều bộ phim khác nhau. Từ đó, số lượng tác phẩm đủ sức chạm tay vào tượng vàng cũng lớn hơn rất nhiều. The brutalist, Anora, Conclave, Nickel boys, Challengers, Dune: part two hay thậm chí là Emilia Pérez, đều hoàn toàn có thể đem về vinh quang cho mình.

Thuận Minh